To 2022, και ειδικότερα το πρώτο «μισό» αυτού, αποτελεί το πρώτο έτος εδώ και πολλά χρόνια κατά το οποίο το ισοζύγιο αφίξεων – αποχωρήσεων όσον αφορά στο πρόγραμμα «golden visa» είναι αρνητικό. Σύμφωνα με τα στοιχεία που προκύπτουν από το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου – Γενική Γραμματεία Μεταναστευτικής Πολιτικής, το σύνολο των αδειών πενταετούς παραμονής σε επενδυτές ακινήτων ύψους τουλάχιστον 250.000 ευρώ, αλλά και σε επενδυτές πλέον σε άυλους τίτλους (μετοχές, ομόλογα, καταθέσεις) καταγράφει απώλειες της τάξεως του 5,66%. Δηλαδή, από το σύνολο των 9.614 αδειών που είχαν χορηγηθεί από την έναρξη του προγράμματος έως και 31/12/2021 και ήταν ενεργές, έξι μήνες μετά, το σύνολο των ενεργών αδειών είναι μειωμένες κατά 539, αριθμώντας πλέον τις 9.074.
Αυτό αναφέρει σχετική έρευνα του Πανελλαδικού Δικτύου E-Real Estates για τη golden visa με θέμα «Εγκαταλείπουν την golden visa οι επενδυτές - Το success story της Πορτογαλίας – Τι μπορεί να κάνει η Ελλάδα».
Όσον αφορά όμως τα απόλυτα νούμερα, θα πρέπει να επισημανθεί ότι αποχώρησαν συνολικά 678 επενδυτές το πρώτο 6εξάμηνο του 2022, έναντι 143 επενδυτών που, μέσω του προγράμματος golden visa, απέκτησαν άδεια πενταετούς διαμονής.
Αξίζει να αναφερθεί ότι ακόμη και εν μέσω covid-19 δεν καταγράφηκαν απώλειες των ενεργών αδειών, αντιθέτως, καταγράφηκαν εκδόσεις νέων αδειών σε επενδυτές, αλλά, είχαν περιοριστεί σημαντικά λόγω των μέτρων που ίσχυαν ενάντια στη πανδημία. Ουδέποτε από την έναρξη του φιλόδοξου προγράμματος προσέλκυσης επενδυτών δεν καταγράφηκε αριθμητική υποχώρηση των συνολικών αδειών, όπως αυτή που καταγράφηκε το πρώτο 6μηνο του έτους.
Όπως αναφέρεται στη σχετική έρευνα, το πρόγραμμα χορήγησης «golden visa» με την απόκτηση ακινήτου ελάχιστης αξίας 250.000 ευρώ σε συνάρτηση της επενδυτικής ευκαιρίας, πρόσθεσε στην εγχώρια κτηματαγορά 1.035 αγοραπωλησίες ακινήτων το 2021, 938 το 2020, 3.535 το 2019, 1.833 το 2018 , 959 το 2017, 488 το 2016, 421 το 2015,338το 2014 και 21 το 2013, που ήταν το πρώτο έτος εφαρμογής του προγράμματος.
Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι μέχρι το 2019 η «χρυσή βίζα» χορηγούνταν μόνο με επένδυση σε ακίνητο με κατ’ ελάχιστη αξία τις 250.000 ευρώ. Πλέον, οι άδειες, εκτός από την αγορά ακινήτου, χορηγούνται και με επενδύσεις σε μετοχές, ομόλογα και καταθέσεις.
Οι επενδυτές που «εγκατέλειψαν» την ελληνική golden visa
Όπως σημειώνεται, με βάση τα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Μεταναστευτικής πολιτικής του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, από 6.391 ενεργές άδειες «χρυσής βίζας» σε Κινέζους που ήταν έως 31/12/2022, αποχώρησαν 442 Κινέζοι και οι ενεργές άδειες πλέον αριθμούν τις 5.949. Μην ξεχνάμε ότι το 66,4% των επενδυτών στο πρόγραμμα golden visa είναι Κινέζοι επενδυτές, κατέχοντας τη 1η θέση -ουσιαστικά οι Κινέζοι συντηρούσαν το πρόγραμμα όλα αυτά τα χρόνια.
Απώλειες καταγράφονται και από Τούρκους επενδυτές, όπου από 619 ενεργές άδειες «χρυσής βίζας» έως 31/12/2021, πλέον έχουν υποχωρήσει στις 587, καταγράφοντας απώλειες της τάξεως του 5,17% ή 32 επενδυτές. Οι Τούρκοι, κατέχουν τη 2η θέση των επενδυτών στο πρόγραμμα golden visa στη χώρα μας με ποσοστό 6,4% του συνόλου.
Δικαιολογημένες απώλειες λόγω των κυρώσεων, καταγράφονται και στους Ρώσους επενδυτές, οι οποίοι κατέχουν τη 3η θέση στο πρόγραμμα golden visa. Από 599 ενεργές άδειες «χρυσής βίζας» έως 31/12/2021, πλέον έχουν υποχωρήσεις στις 431, καταγράφοντας απώλειες της τάξεως του 28% ή 167 επενδυτές.
Απώλειες καταγράφονται σε σχέση με το σύνολο των αδειών έως 31/12/2021, σε Ιρακινούς επενδυτές που από 132 ενεργές άδειες «χρυσής βίζας», πλέον αριθμούν τις 123, καταγράφοντας απώλειες της τάξεως του 10,22% ή 9 επενδυτών. Παρόμοια εικόνα και για τους Αιγύπτιους επενδυτές όπου, από 251 ενεργές άδειες «χρυσής βίζας» πλέον αριθμούν τις 229, καταγράφοντας απώλειες της τάξεως του 8,76% ή 22 επενδυτών.
Οι επενδυτές που «επέλεξαν» την ελληνική golden visa
Θετικό πρόσημο καταγράφουν οι επενδυτές από το Ιράν, όπου από 198 ενεργές άδειες «χρυσής βίζας» έως 31/12/2021, πλέον αριθμούν τις 229, δηλαδή 31 νέοι επενδυτές. Αύξηση των επενδυτών κατά 14,15% καταγράφεται από τους Αμερικανούς όπου από 106 ενεργές άδειες «χρυσής βίζας» έως 31/12/2022, πλέον αριθμούν τις 121, δηλαδή 15 νέοι επενδυτές. Παράλληλα, αύξηση καταγράφεται κατά 11,07% στους επενδυτές από τον Λίβανο όπου πλέον αριθμούν τους 341 από 307 στις 31/12/2022, καθώς και στους επενδυτές από λοιπές χώρες όπου από 815, πλέον αριθμούν τους 872.
2020: Ελλάδα VS Πορτογαλία
Όπως σημειώνει ο πρόεδρος του δικτύου, Θ. Μπάκας, «το 2020 το πρόγραμμα golden visa κατέγραψε απώλειες της τάξεως του 73,4% σε σχέση με το 2019, όταν η Πορτογαλία κατέγραψε απώλειες μόλις 5%. Παράλληλα, θα πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι το πρόγραμμα golden visa στην Πορτογαλία προϋπέθετε επένδυση 350.000 € για παλαιά ακίνητα που χρίζουν ανακαίνισης και απαιτούν έγκριση από την υπηρεσία SEF του Υπουργείου Εσωτερικών ή 500.000 € αν πρόκειται για νεόδμητα .
Μέχρι τα τέλη του 2020, το πρόγραμμα golden visa της Πορτογαλίας είχε αποφέρει επενδύσεις αξίας άνω των 5,5 δισεκατομμυρίων ευρώ από την έναρξή του το 2012 και έχουν χορηγηθεί περισσότερες από 15.500 θεωρήσεις διαμονής.
Η χώρα μας σύμφωνα με έκθεση του Enterprise Greece από το 2013 που αποτελεί και το έτος έναρξης του προγράμματος έως το 2020 είχε έσοδα 2 δισεκατομμυρίων ευρώ, οι εκδόσεις αδειών άγγιξαν τις 23.785 με όριο επένδυσης minimum τις 250.000€.
Κατανοούμε όλοι μας ότι η Ελληνική οικονομία όσον αφορά το πρόγραμμα golden visa για το αντίστοιχο διάστημα, είχε μειωμένα έσοδα σε σχέση με την Πορτογαλία κατά 63,63%, ενώ είχε εκδώσει κατά 53,45 % περισσότερες άδειες για επενδυτές πολίτες εκτός Ε.Ε.».
2021: Ελλάδα VS Πορτογαλία
Το 2021, το πρόγραμμα golden visa κατέγραψε θετική πορεία σε σχέση με το 2020 αυξάνοντας τις εκδόσεις νέων αδειών κατά 10,3%, αγγίζοντας τις 1.035 νέες εκδόσεις σε επενδυτές. Η Πορτογαλία στον αντίποδα, κατέγραψε απώλειες της τάξεως του 26,8%, από 1.182 άδειες διαμονής σε επενδυτές το 2020, σε 865 επενδυτές το 2021.
Το 87% των επενδυτών στη Πορτογαλία, επέλεξαν να αγοράσουν ακίνητα αξίας τουλάχιστον 500.000€. Οι κορυφαίοι στη λίστα επενδυτών κατά σειρά ήταν οι Κινέζοι, οι Αμερικανοί, οι Ρώσοι και 4η οι Βραζιλιάνοι.
2022: Ελλάδα VS Πορτογαλία
Σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία, η Ελλάδα το πρώτο 6μηνο του 2022, έχει εκδώσει 143 νέες άδειες σε επενδυτές τρίτων χωρών. Η Πορτογαλία για το ίδιο χρονικό διάστημα, έχει εκδώσει 649 νέες σε επενδυτές τρίτων χωρών σύμφωνα με τον κρατικό οργανισμό Serviço de Estrangeiros e Fronteiras (SEF), εκ των οποίων οι 105 σε Κινέζους, 45 σε Βραζιλιάνους, 44 σε Ινδούς.
Τον Ιούνιο, το σύνολο των επενδύσεων στο πρόγραμμα golden visa της Πορτογαλίας, ανήλθε σε περισσότερα από 77,9 εκατ. €, σημειώνοντας αύξηση 44% σε σχέση με τον Μάιο (53,8 εκατ. €) , ενώ υπερδιπλασιάστηκε από τα 36,4 εκατ.€ που καταγράφηκαν τον ίδιο μήνα του 2021.
Οι αλλαγές της Πορτογαλίας στο πρόγραμμα Golden visa
Όπως αναφέρει ο κ. Μπάκας, «στην Πορτογαλία, στη πλειονότητά τους οι επενδυτές με στόχο την Golden Visa είχαν επικεντρωθεί σε μητροπολιτικά hotspots όπως η Λισαβόνα και το Πόρτο ή σε δημοφιλείς, φιλικές προς τον τουρίστες παράκτιες περιοχές, όπως αυτές που βρίσκονται στις παραλίες του Αλγκάρβε. Δηλαδή, μια παρόμοια εικόνα που παρατηρείται και στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια όσον αφορά τα Νότια Προάστια του Ν. Αττικής (Γλυφάδα, Παλαιό Φάληρο, Άλιμο, Βούλα κλπ.) που προσεγγίζουν το 80%-85% των επενδυτών.
Βάση των άνωθεν στις αρχές του 2020, η κυβέρνηση της Πορτογαλίας συνέστησε να μην διατίθενται πλέον χρυσές βίζες στους επενδυτές που αγοράζουν στη Λισαβόνα, στο Πόρτο και στο Αλγκάρβε. Η κίνηση σχεδιάστηκε για να περιορίσει την κερδοσκοπία και να διατηρήσει τις τιμές προσιτές - προσβάσιμες στις μεγάλες πόλεις του έθνους , καθώς και να ενθαρρύνει τις επενδύσεις σε μέρη χαμηλότερης πυκνότητας της χώρας – σε μικρότερες πόλεις, με στόχο την οικονομική τους ανάπτυξη και στήριξη της κτηματαγοράς σε εθνικό επίπεδο.
Η Λισαβόνα και το Πόρτο τέθηκαν στο προσκήνιο μετά την ανακοίνωση της Πορτογαλίας ότι θα απομακρύνει και τις δύο πόλεις από το πρόγραμμα Golden Visa, από τις αρχές του επόμενου έτους δηλαδή την 1η Ιανουαρίου 2021, με αποτέλεσμα η Πορτογαλία να επισπεύσει το επενδυτικό ενδιαφέρον για το πρόγραμμα golden visa και να γράψει το δικό της success stories με απώλειες μόλις 5% το 2020 σε σχέση με το 2019, αποτελώντας εκ των υστέρων ένα «τέχνασμα» των Πορτογάλων ώστε να στηρίξουν την κτηματαγορά σε περίοδο covid-19 και παράλληλα να προσεγγίσουν ξένα επενδυτικά κεφάλαια.
Στις 12 Φεβρουαρίου το 2021, η Πορτογαλική κυβέρνηση ανακοίνωσε στην επίσημη εφημερίδα της Diário da República τις αλλαγές στο πρόγραμμα golden visa που αρχικά θα ίσχυαν από 1 Ιουλίου του 2021 και μετά από παρατάσεις θα ίσχυαν από 1 Ιανουαρίου 2022 με αφορμή το έντονο ενδιαφέρον.
Πλέον, από την 1η Ιανουαρίου 2022, οι κανόνες του προγράμματος άλλαξαν και εφάρμοσαν γεωγραφικούς περιορισμούς στις επιλέξιμες περιοχές για επενδύσεις σε ακίνητα. Οι κατοικίες είναι πλέον διαθέσιμες μόνο για επενδυτές στο εσωτερικό της Πορτογαλίας και των νησιών της. Επομένως, η επένδυση σε δημοφιλείς πόλεις όπως η Λισαβόνα ή το Πόρτο είναι δυνατή μόνο εάν η επένδυση είναι σε εμπορικά/μη οικιστικά ακίνητα, όπως γραφεία ή καταστήματα.
Οι νέοι κανόνες στην πραγματικότητα διευρύνουν τη γεωγραφική διαθεσιμότητα στο εσωτερικό της Πορτογαλίας και σε δημοφιλή νησιά όπως η Μαδέρα και οι Αζόρες, ενώ παράλληλα στηρίζει το εγχώριο real estate στα επαγγελματικά ακίνητα».
Οι επενδυτικές απαιτήσεις σε ακίνητα για την απόκτηση Golden Visa στη Πορτογαλία:
Οικιστικά ακίνητα: Αγορά οικιστικού ακινήτου σε καθορισμένες εσωτερικές περιοχές της Πορτογαλίας αξίας τουλάχιστον 500.000 € ή 350.000 € εάν επενδύσετε σε ένα έργο αποκατάστασης ή αν το ακίνητο είναι άνω των 30 ετών και χρήζει ανακαίνιση (απαιτούν έγκριση από τον κρατικό οργανισμό SEF). Εάν το οικιστικό ακίνητο βρίσκεται σε καθορισμένη περιοχή «χαμηλής πυκνότητας», τότε ισχύει έκπτωση 20%.(δηλαδή €400.000 και €280.000 αντίστοιχα)
Εμπορικά ακίνητα: Αγορά εμπορικού ακινήτου οπουδήποτε στη χώρα αξίας τουλάχιστον 500.000 € ή 350.000 € εάν επενδύσετε σε ένα έργο αποκατάστασης. Εάν το εμπορικό ακίνητο βρίσκεται σε καθορισμένη περιοχή «χαμηλής πυκνότητας», τότε ισχύει έκπτωση 20%.(δηλαδή €400.000 και €280.000 αντίστοιχα)
Αγορά ακίνητης περιουσίας στη Μαδέρα ή τις Αζόρες: Αγορά οικιστικών ή/και εμπορικών ακινήτων οπουδήποτε στα αυτόνομα νησιά της Πορτογαλίας, Μαδέρα και Αζόρες, αξίας τουλάχιστον 500.000 € ή 350.000 € εάν επενδύσετε σε έργο αποκατάστασης. Η Μαδέρα και οι Αζόρες ταξινομούνται ως υψηλής πυκνότητας, επομένως δεν υπάρχει επιλογή έκπτωσης 20%.
Οι επενδυτικές απαιτήσεις για την απόκτηση Golden Visa στην Ελλάδα:
Ελάχιστο ποσό 250.000€ για αγορά ακινήτου. Είτε το ακίνητο είναι νεόδμητο, είτε το ακίνητο χρήζει ανακαίνιση, είτε το ακίνητο είναι άνω των 30ετών, είτε το ακίνητο βρίσκεται στο Δήμο Αθηναίων, είτε στα Νότια Προάστια (Ελληνικό, Γλυφάδα, Βούλα κλπ), είτε εντός του Μητροπολιτικού Πάρκου, είτε σε περιφερειακές αστικές πόλεις (Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Καλαμάτα κλπ), είτε σε κωμοπόλεις. Βασική προϋπόθεση είναι η επένδυση του κατ΄ ελάχιστου ποσό των 250.000€ για αγορά ακινήτου εντός της Ελληνικής επικράτειας.
Τι μπορεί να κάνει η Ελλάδα
Σύμφωνα με το στέλεχος της κτηματαγοράς, «το επενδυτικό πρόγραμμα «golden visa», θα πρέπει να προσαρμόζεται άμεσα στις διεθνείς τάσεις, στα διεθνή δεδομένα και βάση του ανταγωνισμού. Απαιτούνται άμεσα αλλαγές που θα λειτουργήσουν ως κίνητρο για τη δημιουργία νέου «κύματος» επενδυτών. Η χώρα μας διαθέτει όλα τα κατάλληλα «εργαλεία» νομοθετικά πλαίσια που τις επιτρέπουν να προβεί σε αλλαγές που θα στοχεύσουν στην άμεση προσέλκυση επενδυτικών κεφαλαίων.
Απαιτείται, η άμεση εφαρμογή της δυνατότητας που δίνετε μέσω Κοινής Υπουργικής Απόφασης των συναρμόδιων υπουργείων να διαφοροποιείτε το ύψος επένδυσης σε ακίνητα σε περιοχές της επικράτειας, λαμβάνοντας υπόψη στοιχεία, όπως η αναπτυξιακή στόχευση, η τουριστική ανάπτυξη και η γεωγραφική θέση.
Η άνωθεν εφαρμογή, θα επισπεύσει την προσέλκυση αλλοδαπών επενδυτών εντός του έτους, θα αποτελέσει κίνητρο για τις Περιφέρειες που θέλουν να λάβουν μέρος στην αναπτυξιακή πολιτική και να διαδραματίσουν ρόλο στην τουριστική βιομηχανία και παράλληλα θα αποτελέσει αρωγό, ώστε το πρόγραμμα «golden visa» να λειτουργήσει πλέον σε εθνικό επίπεδο και όχι όπως μέχρι σήμερα που το 85% των επενδύσεων επικεντρώνονται στο Ν.Αττικής
Θα μπορούσαμε άμεσα να ανακοινώσουμε αύξηση του ορίου επένδυσης στο Ν. Αττικής ή σε συγκεκριμένα προάστια από τις αρχές του 2023 και παράλληλα τη διατήρηση των 250.000€ ή/και τη μείωση του νέου ορίου επένδυσης κατά πχ. 25%-30%, σε Περιφέρειες που πρέπει να στηριχτεί η οικονομία τους.
Παράλληλα, θα πρέπει να εφαρμοστεί ο έλεγχος της αξίας του ακινήτου από πιστοποιημένους εκτιμητές εγγεγραμμένους στα μητρώα του Υπουργείου Οικονομικών, ώστε να αποφευχθούν περιπτώσεις του παρελθόντος που δυσφημούν την εγχώρια κτηματαγορά και το επενδυτικό πρόγραμμα golden visa.
Απαιτούνται συγκεκριμένα κίνητρα που θα επισπεύσουν την προσέλκυση αλλοδαπών επενδυτών, έχουμε παράδειγμα την Πορτογαλία όπου ακόμη και εν μέσω πανδημίας κατέγραψε εντυπωσιακά αποτελέσματα, ενώ συγκριτικά με τη χώρα μας το πρώτο 6μηνο του τρέχοντος έτους έχει εκδώσει κατά 453,8% περισσότερες άδειες διαμονής σε επενδυτές του προγράμματος golden visa.
Η χώρα μας χρειάζεται επενδύσεις σε όλους τους τομείς της οικονομίας και ιδιαίτερα στην κτηματαγορά που αποτελεί βασικό πυλώνα ανάπτυξης της οικονομίας.
Οι επενδύσεις για να έρθουν και σύμφωνα με τα άνωθεν δεδομένα, για να διατηρηθούν, θα πρέπει να προσαρμοζόμαστε άμεσα στις διεθνείς τάσεις, στα διεθνή δεδομένα και βάση του ανταγωνισμού. Απαιτείται χρονική στόχευση και ολοκληρωμένο σχέδιο».
