Ραγδαία αύξηση των τιμών ενοικίασης και πώλησης ακινήτων και μείωση της ιδιοκατοίκησης κατά 102.695 κατοικίες, διαπιστώνει έρευνα Πανελλαδικού Δικτύου E-Real Estates, και με βάση στοιχεία της Eurostat, κάνοντας λόγο για στεγαστική κρίση στην Ελλάδα. Όπως αναφέρεται στη σχετική ανάλυση, το κόστος στέγασης προβληματίζει πλέον το σύνολο των χωρών της Ευρώπης. Σύμφωνα με την Eurostat, μεταξύ του 2010 και του δεύτερου τριμήνου του 2022, τα ενοίκια αυξήθηκαν κατά 21% στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Θυμίζουμε ότι η πρόσφατη έκθεση της ΤτΕ έκανε λόγο, μεταξύ άλλων, για μεγάλη επιβάρυνση των νοικοκυριών, καθώς το κόστος στέγασης ως ποσοστό του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών στην Ελλάδα διαμορφώθηκε σε 34,2% για το 2022, έναντι 19,9% κατά μέσο όρο για την Ευρώπη των 27.
Σταθερά αυξανόμενα τα ενοίκια στην ΕΕ
Όπως αναφέρει η έρευνα του Πανελλαδικού Δικτύου E-Real Estates, το δεύτερο τρίμηνο του 2023, τα ενοίκια στην ΕΕ αυξήθηκαν κατά 0,7% σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο. Τα ενοίκια ήταν κατά 3% ακριβότερα κατά μέσο όρο σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους. Οι αριθμοί δείχνουν έναν σταθερά αυξανόμενο ρυθμό ανά τρίμηνο. Το τελευταίο τρίμηνο του 2022 τα ενοίκια αυξήθηκαν κατά 2,5% ετησίως και το πρώτο τρίμηνο του 2023 αυξήθηκαν κατά 2,9%.
Πολλές χώρες της Ευρώπης εφαρμόζουν διευρυμένες πολιτικές στέγασης, δημιουργώντας κοινωνικές κατοικίες εδώ και δεκαετίες, ενώ, λόγω των συνθηκών που διαμορφώθηκαν ιδιαίτερα από το 2018-2019, έχουν προβεί σε υιοθέτηση νέων μέτρων με στόχο την αναχαίτιση του κόστους στέγασης.
Παράλληλα, εκτός των νέων στεγαστικών πολιτικών που εφαρμόζουν, επέβαλαν πλαφόν στις αυξήσεις των ενοικίων λόγω ραγδαίας αύξησης του πληθωρισμού και παράλληλα ενέταξαν νέα σχέδια στεγαστικής πολιτικής στο Ταμείο Ανάκαμψης.
Ραγδαία αύξηση των ενοικίων στην Ελλάδα - Ένας μισθός το κόστος στέγασης
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του δικτύου, κ. Θεμιστοκλή Μπάκα, στη χώρα μας η συσσωρευτική αύξηση των ενοικίων από το 2018 έως και το 2022, κυμάνθηκε από 37,2% έως και 42,1% αν αφορά κατοικία κατάλληλη για οικογένεια. Υψηλότερες αυξήσεις, καταγράφονται κυρίως σε μικρότερα ακίνητα κατάλληλα για φοιτητές. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με πρόσφατα δημοσιευμένα στοιχεία, οι ζητούμενες τιμές μίσθωσης φοιτητικής κατοικίας ή/και κατοικίες κατάλληλα για νέους αυξήθηκαν κατά 53% στην Αθήνα και στην Πάτρα, όπου καταγράφεται η 2η μεγαλύτερη αύξηση το 49,23% το χρονικό διάστημα 2017-2022, ενώ τη φετινή χρονιά καταγράφεται επιπλέον μεσοσταθμική αύξηση της τάξεως του 8%-12%. Το 2022, η αύξηση των ζητούμενων μισθωμάτων για ακίνητα κατάλληλα για οικογένειες κυμάνθηκε μεσοσταθμικά στο 10%, από 3% έως 7% που καταγράφηκε το 2021. Ενώ, το τρέχον έτος αναμένονται νέες αυξήσεις μεσοσταθμικά της τάξεως του 6%-10%.
Το κόστος στέγασης στην Ελλάδα έχει εκτιναχθεί σε τέτοια επίπεδα που αγγίζει το 60%-70% του μέσου μηνιαίου μισθού και αν πρόκειται για οικογενειακή κατοικία το σύνολο ενός «καλού» μισθού. Μεγάλο μέρος των συμπολιτών μας αναγκάζεται να κάνει περικοπές, ακόμα και σε βασικές ανάγκες του. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, το 76,9% των ενοικιαστών, εφόσον πληρώσουν τα έξοδα του σπιτιού, κάνει περικοπές στα βασικά αγαθά ή λαμβάνει οικονομική βοήθεια από τρίτους.
Σύμφωνα με την Eurostat, η χώρα μας είναι πρωταθλήτρια στο κόστος στέγασης στο σύνολο των χωρών της Ευρωζώνης, τόσο για όσους ζουν στα αστικά κέντρα όσο και για εκείνους που ζουν σε αγροτικές περιοχές. Παράλληλα, το 36,9% των Ελλήνων ζουν σε νοικοκυριά με καθυστερήσεις σε στεγαστικά δάνεια, ενοίκια ή λογαριασμούς κοινής ωφέλειας. Οι καθυστερήσεις σε λογαριασμούς στεγαστικών δανείων, ενοικίων ή υπηρεσιών κοινής ωφέλειας είναι μια άλλη ένδειξη ότι το κόστος στέγασης μπορεί να είναι πολύ υψηλό.
Ραγδαία αύξηση των τιμών πώλησης - Στο +71,1% η Αττική
Όπως σημειώνεται, «μεταξύ του 2010 και του δεύτερου τριμήνου του 2023, οι τιμές πώλησης των κατοικιών αυξήθηκαν κατά 46% στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με τη Eurostat. Στη χώρα μας οι τιμές πώλησης των κατοικιών αυξήθηκαν από το 2017 έως και το δεύτερο τρίμηνο του 2023 κατά 71,1% στην Αττική και κατά 53,8% Πανελλαδικά. Σε πολλές περιπτώσεις οι τιμές πώλησης στην Αττική, είναι μειωμένες κατά 5,3% σε σχέση με το 2008 που αποτελεί τη χρονιά με το υψηλότερο σημείο τιμών.
Σημαντικός παράγοντας στην ραγδαία αύξηση των τιμών πώλησης, αποτελεί το συνεχώς αυξανόμενο κόστος κατασκευής. Το κόστος κατασκευής από 1.000€/τ.μ. - 1.200€/τ.μ. χωρίς να υπολογίζεται το κόστος του οικοπέδου πριν μερικά χρόνια, πλέον, αγγίζει τα 1.500€/τ.μ. -1.700€/τ.μ., δηλαδή μια αύξηση κατά 50%-60%».
Μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος
Όπως αναφέρει ο κ. Μπάκας, σε αντίθεση με την ραγδαία αύξηση των ζητούμενων τιμών πώλησης και ενοικίασης, σύμφωνα με την Eurostat, οι Έλληνες είχαν το πέμπτο χαμηλότερο διαθέσιμο εισόδημα το 2022, υψηλότερο μόνο από αυτό ορισμένων χωρών της Ανατολικής Ευρώπης. Σύμφωνα με στοιχεία, το διάμεσο διαθέσιμο εισόδημα των Ελλήνων ανερχόταν σε 10.841 μονάδες αγοραστικής δύναμης (PPS), υψηλότερο μόνο από το αντίστοιχο των Βούλγαρων (9.671 PPS), των Σλοβάκων (9.826), των Ρουμάνων (10.033) και των Ούγγρων (10.217).
Σε κάθε περίπτωση, η Ελλάδα απέχει πολύ από τον μέσο όρο της Ε.Ε. που ανήλθε πέρυσι στα 19.083 ευρώ ή 18.706 PPS, τη στιγμή που το 26,3% του πληθυσμού το 2022, βρέθηκε σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ).
