Politics ή Policy; Οι πολιτικοί πιάνουν δουλειά στις Βρυξέλλες

Το γεγονός της εβδομάδας ή μάλλον του έτους -και στις Βρυξέλλες- είναι οι αμερικανικές προεδρικές εκλογές. Το αποτέλεσμά τους θα καθορίσει μία σειρά από επόμενες ευρωπαϊκές ή εθνικές εξελίξεις, τις οποίες προφανώς και θα παρακολουθήσει η στήλη. Αυτό, ωστόσο, δεν μειώνει το ενδιαφέρον μας για τις ακροάσεις των υποψήφιων Επιτρόπων στην Ευρωβουλή.

Από την 1η Νοεμβρίου ο ρόλος της τρέχουσας Επιτροπής είναι μεταβατικός. Σε περίπτωση που οι ακροάσεις -συμπεριλαμβανομένων των αντικαταστάσεων υποψηφίων Επιτρόπων που ενδεχομένως «κοπούν»- ολοκληρωθούν επιτυχώς μέχρι την ολομέλεια του Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο (25-28/11), τότε η νέα Επιτροπή θα λάβει εκεί την θετική ψήφο των Ευρωβουλευτών και θα αναλάβει καθήκοντα την 1η Δεκεμβρίου.

Αυτό, πάντως, που προβληματίζει αρκετούς στις Βρυξέλλες δεν είναι ο τρέχων μήνας της νομοθετικής απραξίας. Είναι περισσότερο ο εντεινόμενος κύκλος του «doing politics» αντί... «making policy». Παρά την έντονη κινητικότητα σε επίπεδο άτυπου διαλόγου μεταξύ εμπλεκομένων (π.χ. σε ό,τι αφορά τον επόμενο κοινοτικό προϋπολογισμό), οι πολιτικές ισορροπίες και οι αντίστοιχες αντιπαραθέσεις κυριαρχούν, ειδικά μεταξύ των Ομάδων του Ευρωκοινοβουλίου. Με δεδομένες τις εθνικές κάλπες που προηγήθηκαν ή έπονται, αυτό είναι εύλογο ή τουλάχιστον αναμενόμενο. Με δεδομένες ωστόσο τις ανάγκες για την προώθηση πολιτικών (π.χ. άμυνας, Green Deal κ.α.) αυτό δημιουργεί προβληματισμό.

Στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα -την κυρίαρχη ευρωπαϊκή πολιτική δύναμη- αυτό είναι εμφανές σε κάθε επίπεδο. Με τον επικεφαλής Μάνφρεντ Βέμπερ να διεκδικεί ενεργότερο ρόλο για την επόμενη μέρα και την Πρόεδρο της Επιτροπής Ούρσουλα Φον Ντερ Λέιεν μεγαλύτερη επιρροή, τα «στρατόπεδα» στο ΕΛΚ είναι σχεδόν φανερά. Και οι οριστικές ισορροπίες μεταξύ τους τους δε θα προκύψουν μόνο την ερχόμενη άνοιξη στο συνέδριο του κόμματος αλλά κυρίως το ερχόμενο φθινόπωρο στις γερμανικές εκλογές. Ούτε ο Βέμπερ ούτε η Φον Ντερ Λέιεν θεωρούνται άνθρωποι του στενού κύκλου του επόμενου κατά τις προβλέψεις Καγκελάριου Φρίντριχ Μερτς. Αυτό από μόνο του φανερώνει τον «κομβικό χαρακτήρα» της επικράτησης στην υφιστάμενη άτυπη διαμάχη εντός ΕΛΚ. Αλλά και την... παταγώδη πολιτική αποτυχία της τρέχουσας συγκυβέρνησης του Σοσιαλιστή Σολτς στο Βερολίνο.

Αντίθετα με τους Γερμανούς σοσιαλιστές -και αρκετούς άλλους σε εθνικό επίπεδο- το φεγγάρι για τους Ευρωπαίους Σοσιαλιστές δείχνει… καλύτερο. Διατηρούν σημαντικές δυνάμεις, ελπίζουν βάσιμα ότι θα κατορθώσουν να ενισχύσουν τον εξασθενημένο ρόλο τους σε πολλές πρωτεύουσες (όχι στο Βερολίνο) και για την ώρα δεν ταλαιπωρούνται από εσωστρέφεια. Η Iratxe García Pérez έχει πρόσφατη την ψήφο εμπιστοσύνης στην προεδρία της Ομάδας της και το μόνο που καλείται η ίδια (και οι S&D) να αντιμετωπίσει είναι τη σχετικά χαμηλή πολιτική αποδοχή και διείσδυση που έχει στις άλλες ομάδες του Ευρωκοινοβουλίου. Στις διαπραγματεύσεις, αυτό χρειάζεται.

Το ECR στις Βρυξέλλες εμφανίζεται κερδισμένο, όχι τόσο λόγω αριθμητικής δύναμης όσο κυρίως λόγω της παρουσίας δύο ακροδεξιών σχηματισμών στα δεξιά του. Αυτό αυτομάτως το τοποθετεί συχνά σε θέση mainstream συνομιλητή ανεξάρτητα από το αν οι απόψεις του συνάδουν με το χαρακτηρισμό.

Το Renew εμφανίζεται σημαντικά αποδυναμωμένο σε όλα τα επίπεδα, οι Πράσινοι το ίδιο και η Αριστερά σε επίπεδο πολιτικών ισορροπιών ελάχιστα επηρεάζει τις εξελίξεις. Αυτό προφανώς μεταφράζεται ότι προτεραιότητά τους είναι η αυτοσυντήρηση. Συνεπώς, η πολιτικές ισορροπίες και τα πολιτικά παιχνίδια αποκτούν αυτόματα ευκρινέστερο ρόλο και διάσταση σε σχέση με την παραγωγή πολιτικής.

Με δεδομένες τις παραπάνω εύθραυστες ισορροπίες, οι Ευρωβουλευτές αναμένουν τους υποψήφιους Επιτρόπους. Η εμπειρία δείχνει ότι οποιαδήποτε «μη αναμενόμενη» εξέλιξη στις ακροάσεις θα επηρεάσει τις ισορροπίες αυτές. Θα έχει μεγάλο ενδιαφέρον να παρατηρήσουμε αν, ποιοι και πώς θα επιλέξουν να στείλουν πολιτικά μηνύματα τις επόμενες μέρες. Όπως επίσης θα έχει ενδιαφέρον πόσο χρόνο θα χρειαστεί η επόμενη Επιτροπή ώστε να κατορθώσει να αφήσει πίσω της την «περίοδο των πολιτικών ισορροπιών» και να περάσει σε αυτή της «παραγωγής πολιτικών».