Και τώρα, πώς αντιμετωπίζεται ο παραλογισμός;
Σε οποιαδήποτε άλλη εποχή απλώς και η αναφορά σε «κατάκτηση» της Γροιλανδίας, του Παναμά και προσάρτησης του Καναδά στις ΗΠΑ, θα προκαλούσε θυμηδία σε κάθε άνθρωπο με κοινό νου. Επίσης, κάθε αναφορά σε κατάργηση κάθε μορφής πλαισίου ελέγχου προσβλητικών παλαβομάρων και συκοφαντιών που μπορεί να βρει κανείς στο διαδίκτυο, θα ήταν εκτός συζήτησης. Στην εποχή του Ντόναλντ Τραμπ και του Έλον Μασκ δεν είναι.
Αναπόφευκτα, το πρώτο ερώτημα που προκύπτει για οποιονδήποτε λογικό Ευρωπαίο είναι… τι απαντά κανείς σε δηλώσεις που αφήνουν ανοικτό το ενδεχόμενο πρωτοβουλιών εκτός του διεθνούς δικαίου και κόντρα στην ευρωπαϊκή νομοθεσία; Τι απαντάς στον ηγέτη μίας υπερδύναμης που αναλαμβάνει καθήκοντα σε λίγες ημέρες και σε έναν «πλανητάρχη στη θέση του πλανητάρχη» που εκτός από πάμπλουτος (αυτό δε θα ήταν ζήτημα από μόνο του) ελέγχει ένα σημαντικό μέρος της διακίνησης πληροφοριών σε ολόκληρο τον κόσμο;
Πολλοί έσπευσαν να ισχυριστούν ότι η ΕΕ δεν εκφράζει αντίλογο. Επιτρέψτε μου, να διαφωνήσω. Πρακτικά, οι προκλητικές δηλώσεις περί αλλαγής συνόρων εντός ΕΕ απαντήθηκαν προσεκτικά και από κοινού από τον Αντόνιο Κόστα και την Ούρσουλα Φον Ντερ Λέιεν. Το ζήτημα είναι ακόμα σοβαρότερο. Οι δηλώσεις κάθε επίσημου πολιτικού προσώπου που ασκεί εξουσία, έχουν σχεδόν πάντα χαρακτήρα αποστολής συγκεκριμένου μηνύματος προς την άλλη πλευρά με την οποία διαπραγματεύεται ή απλώς συνομιλεί. Αυτό ακριβώς κάνει και ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ.
Μόνο που η ουσία του λόγου του, δεν βρίσκεται στις προφανείς ακρότητές του αλλά στον περίτεχνο τρόπο με τον οποίο εισάγει και πρεσβεύει έναν εξαιρετικά ανησυχητικό και επικίνδυνο προστατευτισμό. Έναν προστατευτισμό που πηγάζει από τη μεγαλύτερη δύναμη στον κόσμο και που στο παρελθόν έχει οδηγήσει σε παγκόσμιο πόλεμο. Όχι εμπορικό μόνο. Πόλεμο. Και πρόκειται για εκείνη την υπερδύναμη που αποτελεί τον παραδοσιακό σύμμαχο της Ευρώπης και η οποία στήριξε τη δημιουργία της κοινής αγοράς προκειμένου να αποφευχθεί ακριβώς αυτό το ενδεχόμενο.
Κομβική η 20η Ιανουαρίου
Η 20η Ιανουαρίου αποδεικνύεται πλέον εξαιρετικά κρίσιμη ημερομηνία. Όχι γιατί ο Τραμπ -και ο φίλος του ο Μασκ με τον οποίο δύσκολα θα συμπορευτεί επί μακρόν- θα προχωρούν έκτοτε σε δηλώσεις έχοντας αναλάβει την εξουσία. Και οι τρέχουσες δηλώσεις τους «κυβερνητικό χαρακτήρα» ενέχουν. Αλλά γιατί όσα ακούμε από κάθε πλευρά, θα απηχούν την εξέλιξη των διαπραγματεύσεων μεταξύ ΗΠΑ και Ευρώπης.
Είτε σε επίπεδο θεσμοθετημένων ομάδων εργασίας ή ακόμα και σε διμερές επίπεδο. Εκεί θα καταστεί ξεκάθαρο το μέγεθος της ζημιάς που μπορεί να προκαλέσει ο εγγενής εναγκαλισμός του νέου προέδρου και των συμμάχων του με τη χειρότερη μορφή προστατευτισμού τις τελευταίες δεκαετίας. Και εκεί θα αποδειχθεί αν η ΕΕ μπορεί να δράσει αποτελεσματικά από κοινού και με την ισχύ των 450 εκατ. πολιτών της.
Δεν είμαι καθόλου σίγουρος ότι αυτό θα επιτευχθεί σε ικανοποιητικό βαθμό. Για την ακρίβεια, διανύουμε μία περίοδο κατά την οποία εσωτερικοί κύκλοι και διμερείς ή ολιγομερείς συμμαχίες θα βρεθούν στο προσκήνιο. Τι θα ήταν καταστροφικό για την ΕΕ και συμφέροντα της συντριπτικής πλειοψηφίας των κρατών – μελών της;
Να σπάσει ο «γαλλογερμανικός άξονας» ο οποίος σήμερα δοκιμάζεται πολιτικά ή να διαφωνήσουν σε σημαντικούς τομείς περισσότερες από μία μεγάλες (σε πληθυσμό και ΑΕΠ) χώρες. Οι παραπάνω δύο προϋποθέσεις οριοθετούν κατά την άποψή μας και την «κόκκινη γραμμή» ανάμεσα στην ουσιαστική ενωσιακή λειτουργία και την επικράτηση φυγόκεντρων δυνάμεων υπέρμαχων της «εθνικής κυριαρχίας του επικίνδυνου προστατευτισμού». Γιατί έως σήμερα, η ΕΕ εξασφάλιζε και τα δύο: και βελτιωμένη ποιότητα ζωής των πολιτών και ειρηνική διατήρηση της απαραίτητης -και καλώς εννοούμενης- εθνικής κυριαρχίας των κρατών – μελών της.
Η Ελλάδα
Και ποιο το συμφέρον της Ελλάδας στο πλαίσιο αυτό, θα ρωτήσει εύλογα κάποιος. Θα το συνοψίσουμε ξεκάθαρα, σε μία και μόνη πρόταση και με αυτή θα κλείσουμε για την ώρα: Η Ελλάδα για λόγους υπαρξιακούς -και με βάση το εθνικό της συμφέρον- οφείλει με κάθε κόστος και σε κάθε χρόνο να διατηρήσει τη στρατιωτική της συμμαχία με τις ΗΠΑ και τους δυτικούς της συμμάχους καθώς και να αυτοτοποθετείται ενεργά στο επίκεντρο κάθε παλιού και νέου εσωτερικού κύκλου εντός ΕΕ με στόχο την εμβάθυνση της Ένωσης. Ο,τιδήποτε άλλο είναι παρανοϊκό και εθνικά επικίνδυνο βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.
Διαβάστε περισσότερα άρθρα της στήλης ΑΘΗΝΑ-ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ
Ακολουθήστε το insider.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.