Πώς είναι να σου ανήκουν όλοι οι κύκνοι (!) και οι... φάλαινες

Εν γνώσει του κινδύνου να «χάσει» αναγνώστες το Οικονογράφημα, αλλά και με την βεβαιότητα ότι θα ικανοποιήσει την περιέργεια πολύ περισσότερων - παρά την εξαιρετικής σημασίας επικαιρότητα γύρω από την τραπεζική κρίση, τον πληθωρισμό και τα επιτόκια - επέλεξε να συγκεντρώσει και να δημοσιοποιήσει κάποιες «πληροφορίες» που αναμφίβολα δεν ξόδεψαν τον χρόνο τους όσοι μας παρακολουθούν για να τις... ψάξουν.

Οι υπεύθυνοι όμως για το περιεχόμενο αυτής της στήλης θεώρησαν άξιο λόγου να τις εντοπίσουν και να σας τις μεταφέρουν.

Αφορούν την στέψη του Καρόλου που κόστισε 100 εκατ. Στερλίνες (τα πλήρωσε το βρετανικό δημόσιο) και την σχετικά πλήρη καταγραφή της περιουσίας του.

Τα στοιχεία προέρχονται από διασταυρωμένες πηγές και επώνυμα δημοσιεύματα στον αγγλόφωνο χώρο (οι «υπογράφοντες» είναι στην διάθεση του Οικονογραφήματος και των αναγνωστών του).

Η επιλογή αυτού του θέματος για το σημερινό Οικονογράφημα δεν αποτελεί κατά κανένα τρόπο συμβολή στην προεκλογική «συζήτηση».

«Το κόστος της στέψης για τα δημόσια ταμεία εκτιμάται σε 100 εκατομμύρια λίρες.

...Πρόσφατοι υπολογισμοί ανεβάζουν τον προσωπικό πλούτο του Καρόλου στα 1,8 δισ. στερλίνες. Ορισμένες εκτιμήσεις το ανεβάζουν ακόμη υψηλότερα. Ο Βρετανός μονάρχης είναι «ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους στον κόσμο» σύμφωνα με τους Financial Times, κατέχοντας περιουσία αξίας 15,6 δισ. λιρών, καθώς και 1,8 δισ. λιρών που κατέχονται σε εδάφη που ονομάζονται Δουκάτα της Κορνουάλης και του Λάνκαστερ.

Η Brand Finance, μια συμβουλευτική εταιρεία αποτίμησης επωνυμίας, τοποθετεί τον πλούτο ολόκληρης της οικογένειας σε 44 δισ. λίρες!

Ένα βασικό μέρος του πλούτου του μονάρχη είναι η γη που κατέχουν.

Η βασιλική οικογένεια κατέχει περισσότερο από το 1% του συνόλου της γης στο Ηνωμένο Βασίλειο - συγκριτικά, οι 10 μεγαλύτεροι γαιοκτήμονες στις ΗΠΑ (!) κατέχουν συλλογικά το 0,7% της γης.

Το δικαίωμα της οικογένειας σε αυτά τα εδάφη και το εισόδημα που αποκτάται από αυτά είναι αμφίβολο.... Μετά τον εμφύλιο πόλεμο στην Αγγλία στα μέσα της δεκαετίας του 1640, όταν η Αγγλία είχε δημοκρατία για δέκα χρόνια υπό τον Κρόμγουελ, αυτά τα εδάφη εθνικοποιήθηκαν. Με την αποκατάσταση της μοναρχίας υπό τον τελευταίο βασιλιά Κάρολο, η βασιλική οικογένεια των Στιούαρτ τα ανέκτησε. Ήταν η πολιτική του Εργατικού Κόμματος στη δεκαετία του 1930 να τα επαναφέρει σε δημόσια ιδιοκτησία, αλλά η κυβέρνηση των Εργατικών μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο απέτυχε να το εφαρμόσει.

Το κτήμα του Δουκάτου της Κορνουάλης έχει αυξηθεί σε περισσότερα από 130.000 στρέμματα σε 20 κομητείες στη νότια Αγγλία και την Ουαλία. Τα περιουσιακά στοιχεία περιλαμβάνουν γεωργικές και δασικές εκτάσεις, καθώς και το οβάλ γήπεδο κρίκετ στο Λονδίνο, γραφεία, ενοικιάσεις διακοπών και οικιστικές αναπτύξεις. Η οικογένεια επωφελείται επίσης από το Crown Estate - μια ακόμη συλλογή γαιών, αυτή που προέρχεται από τη νορμανδική κατάκτηση τον 11ο αιώνα. Σήμερα, αυτό το χαρτοφυλάκιο 15,6 δισ. λιρών (19,4 δισ. δολαρίων) περιλαμβάνει ακίνητα όπως η Regent Street του Λονδίνου, το Windsor Estate, εμπορικά κέντρα, μεγάλο μέρος της ακτογραμμής και ακόμη και ο βυθός της θάλασσας σε απόσταση 12 ναυτικών μιλίων από την ακτή. Οι μισθώσεις αιολικών πάρκων στον βυθό συμβάλλουν στην αύξηση των κερδών.

Διαφορετικά από τα δουκάτα, το Crown Estate διοικείται από την κυβέρνηση και τα κέρδη του πηγαίνουν στο δημόσιο ταμείο. Αλλά ένα καθορισμένο ποσοστό πηγαίνει στη συνέχεια στη βασιλική οικογένεια με τη μορφή της «Κρατικής Επιχορήγησης», που προορίζεται για επίσημα ταξίδια και ψυχαγωγία, συντήρηση ακινήτων και μισθούς προσωπικού. Μια «χρυσή» ρήτρα (Golden Ratchet) προβλέπει ότι η ετήσια επιχορήγηση δεν μπορεί να μειωθεί ακόμη και αν τα κέρδη μειωθούν ή μηδενιστούν. Η τελευταία κρατική επιχορήγηση ανήλθε σε 86,3 εκατομμύρια λίρες, ή 1,29 λίρες ανά άτομο στη Βρετανία. Επιπλέον, η ασφάλεια για τη βασιλική οικογένεια πληρώνεται ξεχωριστά από τον προϋπολογισμό της Μητροπολιτικής Αστυνομίας και αυτό εκτιμάται ότι είναι σημαντικά μεγαλύτερο από την κρατική επιχορήγηση.

Άλλα μέρη του τεράστιου πλούτου του Βρετανού μονάρχη βρίσκονται σε «σκιώδη» περιουσιακά στοιχεία, όπως η βασιλική φιλοτελική συλλογή, που θεωρείται η καλύτερη στον κόσμο συλλογή γραμματοσήμων και περιέχει εκατοντάδες χιλιάδες γραμματόσημα, μερικά από τα οποία συλλέχθηκαν από τον προπάππου του Καρόλου, Γεώργιο Ε', από τα βρετανικά ταχυδρομεία και τις αποικίες, αξίας τουλάχιστον 100 εκατ. λιρών.

Επίσης, ο πατέρας του Καρόλου, Φίλιππος, και η γιαγιά του βασιλιά, η βασιλομήτωρ, ήταν μανιώδεις συλλέκτες έργων τέχνης και αγόραζαν πολλά κομμάτια σε τιμές ευκαιρίας που, αν πωλούνταν σήμερα, θα πραγματοποιούσαν πολλές φορές την αρχική τιμή. Περιλαμβάνουν έναν Μονέ που αγόρασε η βασιλομήτωρ στο Παρίσι λίγο μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, όταν οι τιμές ήταν χαμηλές, για 2.000 λίρες. Ένας εκτιμητής τέχνης εκτίμησε ότι θα μπορούσε τώρα να αξίζει 20 εκατομμύρια λίρες. Επιπλέον, σχεδόν 400 έργα τέχνης που είναι γνωστά (μπορεί να υπάρχουν περισσότερα) στις «ιδιωτικές» ή «προσωπικές» βασιλικές συλλογές αποτιμώνται σε 24 εκατομμύρια λίρες. Πολλά από αυτά ήταν «δώρα» από ξένους ισχυρούς.

Το στέμμα που θα φορέσει ο βασιλιάς Κάρολος Γ' στη σημερινή στέψη είναι πέντε κιλά σε βάρος ατόφιου χρυσού, βελούδου, ερμίνας και πολύτιμων λίθων. Ένα άλλο στέμμα είναι διακοσμημένο με 2.868 διαμάντια. Στον Κάρολο θα δοθούν επίσης σκήπτρα, σπαθιά, δαχτυλίδια και μια σφαίρα. Στη συνέχεια, θα ταξιδέψει στους δρόμους του Λονδίνου σε μια χρυσή άμαξα.

Πράγματι, η αξία και των 54 ιδιωτικών κοσμημάτων που «ανήκουν» στον μονάρχη εκτιμάται σε 533 εκατομμύρια λίρες.

Και υπάρχουν κάποια άλλα παράξενα ιδιωτικά δικαιώματα. Ο νέος βασιλιάς θα κατέχει τεχνικά όλους... τους κύκνους στην Αγγλία και την Ουαλία και έναν αριθμό θαλάσσιων πλασμάτων, συμπεριλαμβανομένων όλων των φαλαινών, δελφινιών αλλά και τις... φώκιες στα ύδατα γύρω από το Ηνωμένο Βασίλειο.

Αυτά είναι τα φυσικά περιουσιακά στοιχεία. Επιπλέον οι βασιλείς λαμβάνουν δωρεάν υπηρεσίες π.χ. ζουν σε παλάτια και άλλα σπίτια που χρηματοδοτούνται από το κράτος αλλά για δική τους αποκλειστική προσωπική χρήση.

Πράγματι, υπάρχει πραγματική δυσκολία στον διαχωρισμό του ιδιωτικού πλούτου της οικογένειας από τη δημόσια ιδιοκτησία. Η βασιλική οικογένεια διαθέτει στόλο πολυτελών αυτοκινήτων για χρήση σε δημόσιες δραστηριότητες και εκδηλώσεις. Αλλά αυτά τα «κρατικά αυτοκίνητα» χρησιμοποιούνται συχνά ιδιωτικά, όπως όταν η πριγκίπισσα Ευγενία, η οποία δεν υπήρξε ποτέ εργαζόμενη βασιλική οικογένεια, έφτασε στο γάμο της με μια «κρατική» Rolls – Royce Phantom VI του 1977, αξίας τουλάχιστον 1,3 εκατ. λιρών.

Μια πρόσφατη πολιτική απόφαση αναφέρει ότι τα δώρα που λαμβάνονται με «επίσημη ιδιότητα» δεν είναι «ιδιωτική ιδιοκτησία» της βασιλικής οικογένειας. Ωστόσο, η ασάφεια του «επίσημου» εγγράφου επέτρεψε στην αείμνηστη βασίλισσα Ελισάβετ να αποδεχθεί από διεθνείς ηγέτες άλογα ράτσας ως προσωπικά δώρα που δεν χρειαζόταν να δηλωθούν.

Και μετά υπάρχει ο φόρος. Ή καλύτερα η έλλειψη καταβολής φόρου.

Ο Κάρολος δεν πλήρωσε φόρους κληρονομιάς για την περιουσία που του άφησε η αείμνηστη βασίλισσα πέρυσι. Η περιουσία του Δουκάτου της Κορνουάλης, αξίας 1 δισ. λιρών – που κληρονόμησε προηγουμένως ο Κάρολος και πρόσφατα μεταβιβάσθηκε στον διάδοχό του πρίγκιπα Ουίλιαμ – δεν υπόκειται ούτε σε εταιρικό φόρο ούτε σε φόρο κεφαλαιουχικών κερδών. Το Δουκάτο του Λάνκαστερ παρέχει σε όποιον κάθεται στο θρόνο ετήσια έσοδα περίπου 20 εκατ. Λιρών. Και πάλι, χωρίς φόρο.

Ο Κάρολος έχει «προσφερθεί εθελοντικά» να πληρώσει φόρο εισοδήματος... Κάτι βέβαια που είναι υποχρεωτικό και όχι εθελοντικό για κάθε άλλο Βρετανό πολίτη...».

Όλα αυτά συμβαίνουν βέβαια εν μέσω μίας κατάστασης οικονομικής και πολιτικής, που έχει χαρακτηρισθεί ως μία από τις χειρότερες στην μεταπολεμική ιστορία της χώρας.

Γ. Αγγέλης