Ο Ηρακλής ΙΙΙ, η «αναβάθμιση» και η ουρά… της αχλάδας

Από τις δροσιές του Οροπεδίου Λασιθίου Κρήτης στην Αθήνα, η απόσταση είναι περί τους 10 βαθμούς Κελσίου υπό σκιάν …Πλατάνου.

Αυτά, για να καταλαβαινόμαστε τι αφήνει κάποιος που φεύγει από κει πάνω και κατεβαίνει ξανά στον «κόσμο» εδώ κάτω…

Αλλά δεν γίνεται αλλιώς, έχουν κι άλλοι σειρά να πάνε να δροσιστούν λιγάκι.

Οπότε ας γυρίσουμε λιγάκι στα «καυτά» θέματα της καλοκαιρινής επικαιρότητας.

Ένα από τα πλέον «καυτά» - και δύσκολος μπελάς για τον νέο ΥΠΟΙΚ - έχει να κάνει με τον περιβόητο «Ηρακλή ΙΙΙ», ήτοι με τον τρίτο γύρο τιτλοποίησης δανείων με βάση το μοντέλο «Ηρακλής», που έχει καταφέρει να ξεφορτώσει από τους ισολογισμούς των συστημικών τραπεζών το 80% περίπου και πάνω των «κόκκινo/κίτρινων» δανείων.

Το Οικονογράφημα στρέφεται στο θέμα αυτό για να υπενθυμίσει κάτι που αποτελεί το «κλειδί» αυτής της τελευταίας προσπάθειας «ξεφορτώματος» Npls – Npes και το οποίο παραδόξως έχει αρχίσει να μπλέκεται σε πολλές αναφορές τελευταία – ως μη όφειλε – με το θέμα της αναβάθμισης του ελληνικού δημόσιου χρέους.

Η μόνη εμφανής και σαφής «σχέση» ανάμεσα στα δύο αυτά θέματα, είναι το ενδεχόμενο μιας επιδείνωσης των προϋποθέσεων αναβάθμισης, αν ο περιβόητος «Ηρακλής ΙΙΙ» γίνει χωρίς να καλύπτονται οι προϋποθέσεις που συσχετίζουν τις εγγυήσεις του δημοσίου με το μέγεθος του δημόσιου χρέους λόγω των νέων κανόνων της Εurostat.

Για να το κάνουμε περισσότερο σαφές.

Ο Ηρακλής Ι και ΙΙ έγιναν δυνατό να προχωρήσουν επειδή το ελληνικό δημόσιο εγγυήθηκε (με δικά του ομόλογα) τους τίτλους των τιτλοποιήσεων. Και αυτό έγινε επίσης δυνατό επειδή η ΕΚΤ αναγνώρισε τους συγκεκριμένους τίτλους που παραχώρησε το ελληνικό δημόσιο σαν εγγυήσεις, ως “risk free”, παρά το γεγονός ότι ήταν και παραμένουν non investment grade.

Με άλλα λόγια «το ένα χέρι νίβει το άλλο και τα δύο το πρόσωπο», κατά την γνωστή παροιμία.

Στο μεταξύ «ξύπνησε» κάπου η Eurostat και λέει για σταθείτε, τι θα γίνει αν αρχίσουν να σκάνε τα δάνεια και δεν πληρώνονται και καταρρεύσουν οι τίτλοι που έχουν εκδοθεί με βάση αυτά; Θα πρέπει να ενεργοποιηθούν οι εγγυήσεις του δημοσίου, που σημαίνει θα πληρώσει το δημόσιο, άρα πρέπει αυτά τα ομόλογα εγγυήσεις να μπουν στο χρέος εδώ και τώρα.

Μετά από πολύ «υπομονετικές» διαδικασίες διευκρινίσεων, εξηγήθηκε στην Eurostat ότι δεν μπορεί να δίνει η EKT “risk free” για τα ομόλογα αυτά και οι γραφειοκράτες της Eurostat να έρχονται εκ των υστέρων και να ζητάνε και τα ρέστα…

Κάπου εκεί η συζήτηση έκλεισε με μία «δίκαιη» συμφωνία/συμβιβασμό: Από τούδε και στο εξής αν το ελληνικό δημόσιο «δώσει ξανά εγγυήσεις» ομολογιακές για τιτλοποιημένα «κόκκινα δάνεια» (δηλαδή όπως τώρα με τον Ηρακλή ΙΙΙ), τα ομόλογα αυτά δεν θα γράφονται στο χρέος «μόνο» αν οι επενδυτές στις τιτλοποιήσεις αναλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος του κινδύνου αθέτησης (δηλαδή μη πληρωμής) των τίτλων από ότι το ελληνικό δημόσιο. Αν όμως όχι, αν δηλαδή το ελληνικό δημόσιο αναλαμβάνει ίσο ή και μεγαλύτερο κίνδυνο από τους επενδυτές, τότε τα ομόλογα αυτά θα αυξάνουν ισόποσα το δημόσιο χρέος (!).

Κάπου εκεί έληξε η ιστορία.

Βέβαια όσοι είχαν γνώση των γεγονότων επέμεναν από το 2022 «βιαστείτε-βιαστείτε πριν αλλάξει τους όρους η Eurostat» αλλά εις μάτην, καθώς ως γνωστόν «στου πολιτικού την πόρτα, όσο θέλεις βρόντα...».

Και έτσι, φτάσαμε στο σήμερα σε μία κατάσταση, όπου τα υπόλοιπα «κόκκινα δάνεια» για να τιτλοποιηθούν πρέπει αυτό να γίνει με τους νέους όρους.

Θα πείτε, ωραία και πού είναι το πρόβλημα;

Το πρόβλημα είναι στο μέγεθος και στην ποιότητα του κινδύνου των δανείων που έχουν απομείνει και θα την ελέγξει η Eurostat με τους νέους όρους, δηλαδή πολύ πιο αυστηρά. Και επιπλέον στο τρίτο πακέτο δεν είναι μόνο οι συστημικές, αλλά και οι άλλες μη συστημικές τράπεζες που ζητάνε να ενταχθούν και των οποίων τα χαρτοφυλάκια των Npls δεν έχουν περάσει από την …βάσανο που έχουν περάσει τα πακέτα των συστημικών τραπεζών. Οι οποίες βέβαια γνωρίζουν πλέον «τι» βάζουν στο «σακί» που θα πάει στην Eurostat και τι όχι.

Όπως είναι εύκολο να παρατηρήσει κανείς αυτή η διαδικασία δεν έχει να κάνει με το αν γίνει ή δεν γίνει, σήμερα, ή αύριο, ή τώρα, η περιβόητη «αναβάθμιση» (που στην πραγματικότητα έχει ήδη γίνει από τις αγορές).

Το πρόβλημα έχει πλέον αλλάξει.

Και έχει γίνει διπλό.

Αφενός αφορά την ποιότητα των npls μπορούν να μπουν στον Ηρακλή ΙΙΙ ειδικά από τις μη συστημικές τράπεζες και αφετέρου το μέγεθος της ευθύνης που μπορεί να πάρει και να εγγυηθεί το ελληνικό δημόσιο για να μη φορτωθεί με νέο χρέος, εκεί που πάει με τα χίλια βάσανα να το μειώσει σαν ποσοστό του ΑΕΠ.

Από μία άποψη ο Ηρακλής ΙΙΙ, «ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ» σαν τον Ηρακλή Ι και ΙΙ.

Έχει αλλάξει το «μοντέλο» τόσο λόγο της Eurostat όσο και λόγω της ποιότητας και της προέλευσης των Npls και Npes που ζητείται να τιτλοποιηθούν.

Και το ελληνικό δημόσιο με τον νέο ΥΠΟΙΚ, θα πρέπει να επιλέξει αν θα αναλάβει τέτοια ευθύνη, η οποία θα επιβαρύνει ή δεν θα επιβαρύνει το δημόσιο χρέος.

Γιατί βέβαια οι τιτλοποιήσεις αυτές με τους νέους όρους, αν ρίχνουν το μεγαλύτερο βάρος του ρίσκου στους επενδυτές, τότε όσο «μεγαλύτερο» είναι αυτό το «βάρος», τόσο μεγαλύτερο θα πρέπει να είναι το «μπόνους» που θα πρέπει να τους δοθεί για να τα αγοράσουν…

Δύσκολη η απάντηση σ’ αυτή την διελκυστίνδα.

Και όσο πιο δύσκολη η απόφαση, τόσο πιο πολύς ο χρόνος για να παρθεί.

Γι’ αυτό θα έλεγα ότι η «ωρίμανση» του Ηρακλή ΙΙΙ θα πάρει καιρό… Και αυτό ανεξάρτητα από το αν τον Σεπτέμβρη έρθει ή δεν έρθει η «αναβάθμιση».

Άντε, και καλώς σας βρήκαμε εδώ στον καύσωνα.

ΥΓ: Με την βοήθεια αναγνωστών του Οικονογραφήματος επισημάναμε ένα λάθος και πρέπει να το διορθώσουμε. Στο Οικονογράφημα που αφορούσε τον «Ηρακλή ΙΙΙ» αποδόθηκαν – έλλειψη προσοχής - αρμοδιότητες όσον αφορά τους όρους διάθεσης και καταχώρησης των εγγυήσεων του δημοσίου στην Eurostat, αντί του ορθού στην DGComm.

Γ. Αγγέλης