Αν και οι συζητήσεις γύρω από τη βιώσιμη χρηματοδότηση έχουν αυξηθεί σημαντικά τους τελευταίους 12 μήνες, η αγορά των επενδυτικών κεφαλαίων καθυστερεί να απορροφήσει τα Περιβαλλοντικά, Κοινωνικά και Εταιρικής Διακυβέρνησης κριτήρια (ESG). Το συγκεκριμένο τρίπτυχο λαμβάνεται πλέον όλο και περισσότερο υπ’ όψιν από τους επενδυτές ως μέρος της ανάλυσής τους για τον εντοπισμό σημαντικών κινδύνων και ευκαιριών ανάπτυξης αλλά στην πράξη, τα Venture Capitals το αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό.
Πρόσφατα, η πρωτοβουλία PRI για τις υπεύθυνες επενδύσεις του ΟΗΕ κυκλοφόρησε ένα έγγραφο στο οποίο περιγράφει λεπτομερώς την ενσωμάτωση του ESG στα επιχειρηματικά κεφάλαια, θέτοντας στο επίκεντρο τη στάση και τις προοπτικές των Venture Capitals έναντι της ESG. Όπως επισημαίνει, μεγάλα funds μπορεί μέχρι στιγμής να υστερούν, αλλά υπάρχουν πολλά στοιχεία τα οποία υποδηλώνουν ότι όλο και περισσότερα επενδυτικά κεφάλαια δίνουν προτεραιότητα στη δράση προς που σχετίζονται με το ESG και συνεργάζονται για να διαμορφώσουν βέλτιστες πρακτικές μέσω πρωτοβουλιών όπως το Venture ESG και το ESG VC.
Σύμφωνα με την έρευνα, σχεδόν τα τρία τέταρτα (72%) των ερωτηθέντων ανέφεραν ότι ακολουθούν μια υπεύθυνη επενδυτική πολιτική ή πολιτική ESG ενώ από αυτούς που δεν το πράττουν οι περισσότεροι ανέφεραν ότι σκέφτονται να ενσωματώσουν μία αντίστοιχη πολιτική. Εκ πρώτης όψεως πρόκειται για ένα ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό, αλλά αν ληφθεί υπ’ όψιν το γεγονός ότι πολλά στοιχεία για τις συγκεκριμένες επιχειρηματικές πολιτικές δεν είναι δημόσια διαθέσιμα ενώ δεν υπάρχουν σαφείς μετρήσεις για τα ποιοτικά χαρακτηριστικά τους ούτε ελεγκτικοί μηχανισμοί, τέτοιες δηλώσεις είναι δύσκολο να αξιολογηθούν.
Οι αιτίες της ελλιπούς ενσωμάτωσης του ESG στα Venture Capital
H αποτυχία της ενσωμάτωσης των κριτηρίων ESG στα Venture Capitals σχετίζεται με την ανώριμη ακόμη αγορά, τη χρονική συγκυρία, την έλλειψη κοινώς αποδεκτών μετρήσεων και ελεγκτικών μηχανισμών αλλά και το ίδιο το μοντέλο λειτουργίας των VC.
Πολλοί ενδιαφερόμενοι επενδυτές αμφισβητούν την αξία της ενσωμάτωσης του ESG καθώς από τη μία στις startups έχει αποδειχθεί ότι έως και 75% των νεοσύστατων εταιρειών αποτυγχάνουν και από την άλλη, η νοοτροπία ανάπτυξης με κάθε κόστος κυριαρχεί και δημιουργεί ένα «προηγούμενο» όπου τεράστια ποσά κεφαλαίων επενδύθηκαν σε εταιρείες οι οποίες αγωνίζονται να παραμείνουν κερδοφόρες. Ως εκ τούτου, οι εταιρείες επιχειρηματικών συμμετοχών είναι απρόθυμες να επενδύσουν ακόμη και σε εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό που να σχετίζεται με την χάραξη, υλοποίηση και παρακολούθηση μιας στρατηγικής ESG. Έτσι, πολύ συχνά, την ευθύνη της στρατηγικής την αναλαμβάνει προσωπικό που δεν έχει κανένα ρόλο στη λήψη επενδυτικών αποφάσεων ή κατώτερα μέλη επενδυτικών ομάδων, με αποτέλεσμα να καταγράφεται ελάχιστη επιχειρηματική δράση στον τομέα αυτό.
Στη συγκεκριμένη έρευνα, η πλειοψηφία (86%) των ερωτηθέντων επιθυμεί να κατανοήσει το πώς θα ορίσει σχετικές μετρήσεις ESG και στόχους αλλά επί του παρόντος οι διαθέσιμο πόροι για τη συγκεκριμένη κατηγορία περιουσιακών στοιχείων είναι περιορισμένοι.
Ένα ακόμη ζήτημα αποτελεί το γεγονός ότι οι πρακτικές ενσωμάτωσης δεν είναι πάντα προσαρμοσμένες στις επιχειρηματικές δραστηριότητες των VC.
Ομοίως, το γεγονός ότι εξακολουθεί υπάρχει έλλειψη επίσημα τυποποιημένων κριτηρίων και μετρήσεων ESG αποθαρρύνει τις επενδύσεις. Αν και αυτή τη στιγμή εφαρμόζονται ευρύτερα βιομηχανικά πλαίσια όπως το SASB, δεν θεωρείται ότι τα συγκεκριμένα πλαίσια εξυπηρετούν όλα τα είδη και τα μεγέθη των επιχειρήσεων. Για παράδειγμα, τα πρότυπα SASB μπορεί να ταιριάζει καλύτερα σε μεγαλύτερες εταιρείες.
Τα παραπάνω στοιχεία επιβεβαιώνονται και από ένα άρθρο του Stanford Social Innovation Review, το οποίο διαπίστωσε ότι μόνο ένα πολύ μικρό ποσοστό από τα «κορυφαία» 50 ταμεία έχουν μέχρι σήμερα αναλάβει δημόσιες δεσμεύσεις για το ESG ή τη βιωσιμότητα στις δραστηριότητές τους. Ομοίως, μια πρόσφατη μελέτη της Διεθνούς Αμνηστίας διαπίστωσε ότι σχεδόν κανένα από τα μεγαλύτερα ταμεία VC στον κόσμο δεν λαμβάνει υπόψη τα ανθρώπινα δικαιώματα στην επενδυτική του διαδικασία. Μόνο ένα θέμα ESG, η ποικιλομορφία και η «συμπερίληψη», τυγχάνουν μεγαλύτερης αποδοχής μεταξύ των VC μέχρι στιγμής.
