Η ρύπανση στις ελληνικές παραλίες είναι 20 φορές μεγαλύτερη σε σχέση με την ανώτατη οριακή τιμή της ευρωπαϊκής οδηγίας πλαίσιο για τη θαλάσσια στρατηγική και τρεις φορές περισσότερα σε σχέση με την ανώτατη οριακή τιμή που προβλέπεται από τη Σύμβαση της Βαρκελώνης (COP 22). Οι ελληνικές παραλίες καταγράφουν αρνητικό ρεκόρ στη συσσώρευση απορριμμάτων με το 82,5% εξ αυτών να είναι τεχνητά πολυμερή/πλαστικά.
Πρόκειται για δεδομένα που προκύπτουν από την τριετή έκθεση του προγράμματος παρακολούθησης της παράκτιας ρύπανσης «Υιοθέτησε μια παραλία» για την περίοδο 2021-2024, τα οποία δημοσίευσε η WWF Ελλάς. Μεταξύ άλλων καταγράφονται οι κυρίαρχες κατηγορίες απορριμμάτων στις παραλίες ενώ παρουσιάζονται οι πιο ρυπασμένες αλλά και οι λιγότερο ρυπασμένες παραλίες της Ελλάδας.
Σύμφωνα με την έκθεση, το 50% των συνολικών αντικειμένων που συλλέχθηκαν και καταγράφηκαν από τον Μάρτιο του 2021 μέχρι και τον Απρίλιο του 2024 στην Ελλάδα, αποτελούνται μόλις από 5 είδη. Tα αποτσίγαρα αποτελούν σταθερά το συχνότερο εύρημα σε όλες σχεδόν τις «υιοθετημένες παραλίες» αποτελώντας σχεδόν το 25% των συνολικών ευρημάτων. Ακολουθούν τα μικρά κομμάτια πλαστικών (αντικείμενα μεγέθους από 2,5 μέχρι 50 cm), τα πλαστικά καπάκια, τα καλαμάκια και τα κομμάτια πολυστερίνης (αφρώδες συνθετικό υλικό, πχ. φελιζόλ).
Τα συνολικά απορρίμματα που έχουν καταγραφεί τη συγκεκριμένη περίοδο σε 192 παραλίες που είχαν τεθεί υπό παρακολούθηση και ελέγχονταν τουλάχιστον μία φορά το χρόνο φθάνουν τα 298.000 ενώ ο μέσος όρος των 20 συχνότερων ευρημάτων ανά παραλία και ανά καταγραφή σε δείγμα παραλίας 100 μέτρων έχει ως εξής: 429 αποτσίγαρα, φίλτρα και συσκευασίες φίλτρων, 159 κομμάτια πλαστικών, 117 καπάκια πλαστικών μπουκαλιών, 99 πλαστικά καλαμάκια ενώ ακολουθούν τα φελιζόλ, οι μικρές σακούλες, τα μπουκάλια κ.α.
Ποιες είναι οι πιο ρυπασμένες και οι λιγότερο ρυπασμένες παραλίες στην Ελλάδα
Οι πιο ρυπασμένες παραλίες (αναφορικά με την οριακή τιμή των 20 αντικειμένων που συγκεντρώθηκαν ανά 100 μέτρα παραλίας είναι): η Ερωτοσπηλιά (Πόρτο Ράφτη), η παραλία Βαγιωνιά (Πόρος), οι Απολλώνιες Ακτές Βούλας και η παραλία Καλαμακίου. Από την άλλη, οι πέντε λιγότερο ρυπασμένες παραλίες είναι η παραλία «Του Ψηλού το Ρούμα» (Σφακιά), η παραλία Παληού Καβάλας, η παραλία Στεγνών (Ρόδος), το Καραβοστάσι στην Πέρδικα Θεσπρωτίας και η παραλία Ρακοποτάμου (Αγιόκαμπος-Λάρισα).
Τι συμβαίνει στη Μεσόγειο
Το πρόγραμμα «Υιοθέτησε μια παραλία» είναι ένα πρόγραμμα «επιστήμης των πολιτών» (citizenscience), που βασίζεται στη βοήθεια ομάδων πολιτών που εκπαιδεύονται από στελέχη του WWF στη διαδικασία παρακολούθησης και ολοκληρωμένης καταγραφής των απορριμμάτων. Υλοποιείται στη χώρα μας από το 2021, και έως σήμερα, έχει καταφέρει να κινητοποιήσει 173 εθελοντικές ομάδες σε όλη τη χώρα που «υιοθέτησαν» συνολικά 192 παραλίες και υλοποίησαν 434 δράσεις συλλογής και καταγραφής απορριμμάτων.
Το 2023, επεκτάθηκε σε Τουρκία και Τυνησία, με τη βοήθεια των εθνικών γραφείων του WWF στις συγκεκριμένες χώρες, ενώ το 2024, ακόμα μια μεσογειακή χώρα, η Ιταλία, προστέθηκε στην πρωτοβουλία. Με αφορμή την πρώτη επέκταση του προγράμματος σε Τουρκία και Τυνησία, η φετινή έκθεση περιλαμβάνει επιπλέον, ετήσια απολογιστικά δεδομένα για την παράκτια ρύπανση και για τις δύο αυτές χώρες (2023-2024), προσφέροντας με αυτόν τον τρόπο, μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα για το μέγεθος του προβλήματος σε αυτά τα τμήματα της Μεσογείου.
Τα στοιχεία για την Τουρκία και την Τυνησία παρουσιάζουν κάποιες ομοιότητες με την Ελλάδα. Συγκεκριμένα, τα πιο συχνά ευρήματα που συγκεντρώθηκαν από 338 παραλίες αφορούν σε αποτσίγαρα (78.816), σε κομμάτια πλαστικών (30.500), σε πλαστικά καπάκια και ποτήρια (23.315), σε πλαστικά καλαμάκια (17.280) και σε κομμάτια φελιζόλ (12.523).
