Το δικαίωμα να διαμορφώσει φορολογικά κίνητρα για εταιρείες και καταναλωτές ώστε να στραφούν από τη θέρμανση με βάση τα ορυκτά καύσιμα (φυσικό αέριο, πετρέλαιο), σε επιλογές χαμηλών εκπομπών άνθρακα δίνει, μεταξύ πολλών άλλων μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων, ο νέος άξονας REPowerEU που θα ενταχθεί στο Ελληνικό Σχέδιο Ανάκαμψης. Τα κίνητρα θα αφορούν στην στροφή σε ανανεώσιμες πηγές θέρμανσης, σε παρεμβάσεις για τηλεθέρμανση με τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αλλά και στη χρήση βιομηχανικών αποβλήτων ως μέσο θέρμανσης και ψύξης. Προτείνεται επίσης η επιδότηση της απασχόλησης στο κλάδο των νέων πηγών ενέργειας.
Οι παραπάνω παρεμβάσεις είναι μέρος του πακέτου των μεταρρυθμίσεων που μπορούν να ενταχθούν στο νέο άξονα. Στο πεδίο των επενδύσεων, περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, σχέδια και τεχνολογίες ανακαίνισης που αυξάνουν την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, αλλά και προγράμματα για την προώθηση των ελέγχων ενεργειακής απόδοσης και για συμβουλές σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Ο νέος αυτός άξονας REPower EU, όπως έγραφε χθες στο insider.gr θα χρηματοδοτηθεί με 1 δισ. ευρώ επιδοτήσεων και έως 7,5 δισ. ευρώ δανείων αλλά και με πιθανή μεταφορά κονδυλίων από το ΕΣΠΑ και την ΚΑΠ (αν το επιθυμεί αυτό η Ελληνική πλευρά). Πλέον, η κυβέρνηση έχει περιθώριο 40 ημερών ώστε να ολοκληρώσει την πρόταση αναθεώρησης του Σχεδίου Ανάκαμψης.
Οι επενδύσεις και οι μεταρρυθμίσεις περιγράφονται ενδεικτικά στις συστάσεις που δίνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στα κράτη μέλη. Η κυβέρνηση αναμένεται να έχει καλύτερη εικόνα γι αυτές τις επόμενες μέρες, όταν μαζί με τις συστάσεις του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου θα λάβει και ειδικές συστάσεις σχετικές κατευθύνσεις ανά χώρα για τις χρήσεις των κονδυλίων. Ανάλογα, θα πρέπει να αποφασίσει πόσα κονδύλια θα ζητήσει από την ΕΕ, άλλα και τι προσαρμογές θα κάνει στο Ελληνικό σχέδιο Ανάκαμψης.
Όλα θα πρέπει να ολοκληρωθούν έως το τέλος Ιουνίου. Και τούτο ούτως ώστε να καταθέσει ακόμη και την 1η Ιουλίου (σ.σ. που αρχίζει το σχετικό δικαίωμα ανά την Ευρωπαϊκή Ένωση), το αίτημα για την αναδιάρθρωση του ελληνικού Σχεδίου Ανάκαμψης, με τη δημιουργία αυτού του νέου άξονα.
Ο πρώτος κατάλογος επενδύσεων
Αναλυτικά, στις επενδύσεις που μπορούν να γίνουν μέσω των νέων κονδυλίων για το REPower EU, είναι στο επίκεντρο οι υποδομές φυσικού αερίου που πρέπει όπως αναφέρεται να σχεδιασθούν με βάση τα αποτελέσματα της αξιολόγησης των αναγκών πρόσθετων ενεργειακών υποδομών, όπως ορίζονται στην ανακοίνωση της Επιτροπής για το REPowerEU. Σύμφωνα με την Επιτροπή, στις επενδύσεις του νέου άξονα μπορούν να ενταχθούν οι εξής:
• Σχέδια και τεχνολογίες για ανακαίνιση που να αυξάνουν την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων και την απαλλαγή από εκπομπές άνθρακα, όπως είναι η εγκατάσταση αντλιών θερμότητας, η τηλεθέρμανση από ανανεώσιμες πηγές, οι στέγες φωτοβολταϊκών, η αποθήκευση ενέργειας, οι έξυπνοι θερμοστάτες και η μόνωση υψηλής ποιότητας.
• Προγράμματα για την προώθηση ελέγχων ενεργειακής απόδοσης και παροχής συμβουλών σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
• Ανανέωση και αναβάθμιση δεξιοτήτων για τη διευκόλυνση της ανακατανομής προς νέες θέσεις εργασίας, ειδικά στην παραγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και σε άλλους τομείς της πράσινης οικονομίας.
• Οχήματα συγκοινωνιών μηδενικών εκπομπών, τα οποία θα έχουν σημαντική και άμεση επίδραση όσον αφορά τη μείωση της ζήτησης ορυκτών καυσίμων. Υποστήριξη της ηλεκτροδότησης των υποδομών μεταφορών, συμπεριλαμβανομένων των σιδηροδρόμων, και την ανάπτυξη εναλλακτικών υποδομών ανεφοδιασμού και επαναφόρτισης όσων προμηθεύουν οχήματα.
• Αύξηση δυνατότητας παραγωγής βιομεθανίου και ανανεώσιμων πηγών ή πράσινου υδρογόνου, μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και ορυκτών καυσίμων.
• Επιτάχυνση της απορρόφησης ανανεώσιμων πηγών ή πράσινου υδρογόνου στους τομείς που είναι δύσκολο να αποδεσμευθούν από τον άνθρακα, διευκολύνοντας τη μετάβαση της τεχνολογίας σε διαδικασίες και εφαρμογές που βασίζονται στο υδρογόνο.
• Υποδομές υδρογόνου, συμπεριλαμβανομένων αγωγών, αποθήκευσης και λιμενικών τερματικών.
• Μέτρα ενεργειακής απόδοσης και απαλλαγής από τις εκπομπές άνθρακα σε κλάδους της βιομηχανίας, παροχή ηλεκτρισμού σε βιομηχανικές διεργασίες και τεχνολογίες που λειτουργούν με αέριο.
• Εγκαταστάσεις αποθήκευσης ενέργειας και εγκαταστάσεις αποθήκευσης αερίου.
• Δυνατότητα παραγωγής ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ανάπτυξη του εθνικού συστήματος διανομής και μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, κατασκευή διασυνδέσεων ηλεκτρικής ενέργειας, υποδομές και εγκαταστάσεις που επιτρέπουν τη διαφοροποίηση του εφοδιασμού με φυσικό αέριο των κρατών μελών, συμπεριλαμβανομένων των τερματικών σταθμών LNG (όπως πλωτές μονάδες αποθήκευσης και επαναεριοποίησης LNG), αγωγούς και αποθήκευση φυσικού αερίου και μέτρα για ασφάλεια στον κυβερνοχώρο.
• Ανάπτυξη αλυσίδων αξίας σε πρώτες ύλες, τεχνολογία και εξοπλισμό που συνδέονται με την πράσινη μετάβαση.
Για μέτρα που συμβάλλουν στην ασφάλεια του εφοδιασμού, όπως ενεργειακές υποδομές και εγκαταστάσεις, διασυνδέσεις ή δυνατότητες παραγωγής, τα κράτη μέλη καλούνται να δώσουν προσοχή στη διάσταση της κυβερνοασφάλειας των έργων, για να μειώσουν όσο το δυνατόν περισσότερο τους πιθανούς κινδύνους.
Οι μεταρρυθμίσεις
Όπως και στο «παραδοσιακό» Σχέδιο Ανάκαμψης, οι επενδύσεις θα συνοδεύονται από μεταρρυθμίσεις. Μεταξύ άλλων, προτείνονται:
*Φορολογικά κίνητρα για εταιρείες και καταναλωτές ώστε να στραφούν από τη θέρμανση με βάση τα ορυκτά καύσιμα (φυσικό αέριο, πετρέλαιο), σε επιλογές χαμηλών εκπομπών άνθρακα (ανανεώσιμες πηγές θέρμανσης, τηλεθέρμανση με χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αλλά και χρήση βιομηχανικών αποβλήτων ως μέσα παροχής θέρμανσης και ψύξης) και για την ανάπτυξη τοπικής δυναμικής ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
• Κίνητρα για την προώθηση της δημιουργίας ποιοτικών θέσεων εργασίας στην παραγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και σε άλλους τομείς της πράσινης οικονομίας, συμπεριλαμβανομένων στοχευμένων και καλά σχεδιασμένων κινήτρων προσλήψεων.
• Μεταρρυθμίσεις επιτάχυνσης των διαδικασιών χορήγησης αδειών για έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και ελαχιστοποίηση του χρόνου για την ανάπτυξή τους, καθώς και μεταρρυθμίσεις που σχετίζονται με βελτιώσεις στις υποδομές δικτύου. Στήριξη της διοίκησης για την επιτάχυνση και την αύξηση του αριθμού των αιτημάτων αδειοδότησης.
• Διαφανή χρονοδιαγράμματα την ανάπτυξη των δικτύων διανομής και τη διενέργεια των δημοπρασιών ΑΠΕ.
• Σχέδια ασφάλισης και μετριασμού κινδύνου των επενδύσεων σε έργα ανάπτυξης/εκσυγχρονισμού ανανεώσιμων πηγών θέρμανσης και τηλεθέρμανσης.
• Μεταρρυθμίσεις για την ενίσχυση της ευελιξίας του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας αποθήκευσης.
• Κατάρτιση του κατάλληλου νομοθετικού πλαισίου για το πράσινο υδρογόνο, τη μεταφορά και την αποθήκευσή του.
• Κίνητρα για την ανάπτυξη εναλλακτικών υποδομών ανεφοδιασμού και επαναφόρτισης όσων προμηθεύουν οχήματα με ηλεκτρική ενέργεια ή υδρογόνο για μεταφορικούς σκοπούς.
• Προετοιμασία της αγοράς εργασίας και προσαρμογή των δεξιοτήτων και των προγραμμάτων σπουδών στην εκπαίδευση και στην κατάρτιση στις ανάγκες της πράσινης μετάβασης.
