Πακέτο δράσεων οι οποίες επικεντρώνονται στην προώθηση των ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης, σε ευρείας κλίμακας προγράμματα για τους νέους, τις γυναίκες και τους μακροχρόνια άνεργους θα χρηματοδοτήσουν τα προγράμματα του νέου ΕΣΠΑ.
Στα νέα κονδύλια των 4,16 δισ. ευρώ θα προστεθούν και οι πόροι 2,3 δισ. ευρώ που αναλογούν στο Τομεακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανθρώπινο Δυναμικό και Κοινωνική Συνοχή 2021-2027.
Απασχόληση των νέων
Η «Ενίσχυση της νεανικής απασχόλησης με έμφαση στους ΕΑΕΚ» αποτελεί Στρατηγικό Άξονα της νέας Εθνικής Στρατηγικής για τις Ενεργητικές Πολιτικές Απασχόλησης (ΕΣ-ΕΠΑ), προκειμένου να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα των υψηλών ποσοστών ανεργίας στους νέους και ιδίως στους νέους Εκτός Απασχόλησης, Εκπαίδευσης καιΚατάρτισης (ΕΑΕΚ), καθώς και στους αποφοίτους A΄βάθμιας και B΄βάθμιας εκπαίδευσης.
Οι νέοι βρίσκονται σε λιγότερο ευνοική θέση ως προς τη συμμετοχή τους στην αγορά εργασίας σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό, λόγω των διαρθρωτικών ζητημάτων της αγοράς εργασίας, της αναντιστοιχίας προσφοράς και ζήτησης δεξιοτητών και άλλων κοινωνικοικονομικών παραγόντων.
Περιλαμβάνονται δράσεις σύμφωνα τη νέα ΕΣ-ΕΠΑ καθώς και με τη Σύσταση του Συμβουλίου (2020/C 372/01), για «μια γέφυρα προς την απασχόληση – ενίσχυση των εγγυήσεων για τη νεολαία», για νέους 15- 29 ετών ΕΑΕΚ και διαρθρώνονται σε τέσσερα στάδια: χαρτογράφηση, προβολή, προετοιμασία και προσφορά.
Σε αυτό το πλαίσιο καθοριστικής σημασίας είναι η εξατομικευμένη προσέγγιση: η διαμόρφωση ειδικού «οδικού χάρτη» προς την απασχόληση με βάση το προφίλ και τις ανάγκες κάθε νέου, η ενίσχυση των δράσεων συμβουλευτικής και επαγγελματικού προσανατολισμού, η ανάδειξη εναλλακτικών μονοπατιών ενεργοποίησης, η προώθηση στην απασχόληση, η απόκτηση εργασιακής εμπειρίας και η ενίσχυση των προσόντων και των δεξιοτήτων των νέων.
Απασχόληση των γυναικών
Η επιλογή του ΕΣ σχετίζεται με την αντιμετώπιση του «χάσματος» μεταξύ γυναικών και ανδρών σε δείκτες και μεγέθη της αγοράς εργασίας και την ανάγκη προώθησης της γυναικείας απασχόλησης, καθώς το ποσοστό απασχόλησης γυναικών βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα (51,3%, έναντι 68,2% στην ΕΕ), κατατάσσοντας τη χώρα στην τελευταία θέση της ΕΕ ως προς τον Δείκτη Ισότητας των Φύλων για το 2020 (EIGE).
Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω αλλά και τις σχετικές Συστάσεις της ΕΕ στην Ελλάδα (CR 2019 – Annex D) απαιτείται η ανάπτυξη πρόσθετων πολιτικών για την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής και την αποδέσμευση των γυναικών από τις υποχρεώσεις φροντίδας παιδιών και εξαρτωμένων μελών. Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ισότητα των Φύλων 2021-2025 δίνει έμφαση :
- στη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας, συμπεριλαμβανομένων των γυναικών με αναπηρία και των μητέρων/κηδεμόνων ατόμων με αναπηρία,
- στην παροχή κινήτρων στις επιχειρήσεις για την προώθηση καινοτόμων τρόπων οργάνωσης της εργασίας,
- στην πρόληψη και καταπολέμηση της έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας,
- στην ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου σε όλες τις τομεακές πολιτικές και στην αντιμετώπιση της δημογραφικής κρίσης, λόγω της
- χαμηλής γονιμότητας που απαιτεί τη δημιουργία των προϋποθέσεων για δημογραφική αύξηση.
Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, στο πλαίσιο του ΕΣ προβλέπονται δράσεις συστημικού χαρακτήρα για τη βελτίωση της ποιότητας σχεδιασμού πολιτικών για την ισότητα και την ενίσχυση της θέση των γυναικών στην αγορά εργασίας, δράσεις προώθησης των γυναικών στην απασχόληση, δράσεις εισαγωγής σύγχρονων μεθόδων οργάνωσης εργασίας και βελτίωσης της θέσης των γυναικών στην αγορά εργασίας και δράσεις εναρμόνισης οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής.
Προγράμματα απασχόλησης
Ενδεικτικοί τύποι δράσεων που θα συμπεριληφθούν είναι οι εξής:
1. Προγράμματα Δημιουργίας Νέων Θέσεων Εργασίας (ΝΘΕ) με βάση το νέο μοντέλο υλοποίησης ΕΠΑ. Τα προγράμματα θα εξειδικεύονται με βάση τις τομεακές και περιφερειακές ανάγκες και τις επιμέρους ομάδες στόχους (ανενεργοί, γυναίκες, μακροχρόνια άνεργοι, πτυχιούχοι, κλπ). Ενδεικτικά
περιλαμβάνονται:
• Πρόγραμμα απασχόλησης για την ένταξη και επανένταξη στην αγορά εργασίας, ανέργων, με έμφαση στους μακροχρόνια ανέργους και τους
ανενεργούς
• Πρόγραμμα απασχόλησης για άνεργες γυναίκες σε νέες θέσεις εργασίας.
• Προγράμματα νέων θέσεων εργασίας για την καταπολέμηση της ανεργίας σε περιοχές - θύλακες υψηλής ανεργίας
• Επιδότηση Νέων Θέσεων Εργασίας για τη δημιουργία πολιτιστικών κόμβων (hubs) από ανέργους.
2. Ολοκληρωμένες Παρεμβάσεις ΕΠΑ
Ολοκληρωμένο 4ετες «ανοικτού τύπου» πρόγραμμα για μακροχρόνια ανέργους και ανενεργούς. Περιλαμβάνεται συμβουλευτική, κατάρτιση,
πιστοποίηση και κατόπιν επιλογές επιδότησης μισθολογικού και μη μισθολογικού κόστους και δυνατότητα επιλογής ίδρυσης νέας επιχείρησης.
3. Προγράμματα απόκτησης εργασιακής εμπειρίας ανέργων σε όλους τους τομείς της οικονομίας.
4. Προγράμματα απασχόλησης ανέργων, κυρίως υψηλών εκπαιδευτικών προσόντων (Μεταπτυχιακών / Διδακτορικών Επιστημόνων) σε φορείς/οργανισμούς/επιχειρήσεις του Ιδιωτικού ή/και του Δημόσιου τομέα με σχετική συνάφεια αντικειμένου και εξειδίκευσης στο πλαίσιο
αντιμετώπισης της αναντιστοιχίας ανάμεσα στα προσόντα των ανέργων και των προσφερόμενων θέσεων εργασίας προκειμένου να αξιοποιηθούν από
την ελληνική αγορά εργασίας.
5. Ενίσχυση της Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας (Χρηματοδοτικά εργαλεία –ενίσχυση δομών και ικανοτήτων –εξωστρέφεια). Σύμφωνα με την υπό επικαιροποίηση Εθνική Στρατηγική και Σχέδιο Δράσης για την Κοινωνική Οικονομία, προβλέπονται οι ακόλουθοι ενδεικτικοί τύποι δράσεων:
• Χρηματοδότηση clusters για την προώθηση πρωτοβουλιών Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας.
• Περιφερειακοί μηχανισμοί υποστήριξης υφιστάμενων και νέων φορέων ΚΑΛΟ.
• Θερμοκοιτίδες στήριξης κοινωνικών επιχειρήσεων.
• Προγράμματα κατάρτισης με στόχο την απόκτηση/αναβάθμιση δεξιοτήτων των εργαζομένων σε φορείς ΚΑΛΟ.
• Ολοκληρωμένες δράσεις για την προαγωγή της ΚΑΛΟ σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο με έμφαση στις διασυνοριακές ανταλλαγές.
• Χρηματοδοτικά εργαλεία.
6. Προγράμματα επιδότησης ανέργων για τη δημιουργία νέων επιχειρήσεων. Στο πλαίσιο αυτό προβλέπεται η υποστήριξη δράσεων όπως:
• Κόμβοι νεοφυούς επιχειρηματικότητας ανέργων.
• Πρόγραμμα Νέων Ελεύθερων Επαγγελματιών (ΝΕΕ) με έμφαση στην ψηφιακή, πράσινη και γαλάζια οικονομία, σε τομείς αιχμής και κλάδους
υψηλής αναπτυξιακής προοπτικής και έξυπνης εξειδίκευσης («ανοικτού τύπου» σε κύκλους υλοποίησης).
• Πιλοτικό πρόγραμμα μικροχρηματοδότησης (micro-finance) νέων επιχειρήσεων για τη διασφάλιση της ανθεκτικότητας και βιωσιμότητάς τους
(«ανοικτού τύπου» σε κύκλους υλοποίησης).
• Πρόγραμμα Coaching ΝΕΕ: καθοδήγηση, συμβουλευτική και ανάπτυξη επιχειρηματικών σχεδίων.
7. Προγράμματα Επαγγελματικής Κατάρτισης και Πιστοποίηση Δεξιοτήτων για Ανέργους. Προβλέπεται η υλοποίηση προγραμμάτων κατάρτισης, κατ' αντιστοιχία με τα αποτελέσματα του ΜΔΑΑΕ, σε στοχευμένες ομάδες και τομείς όπως:
• Στοχευμένα Προγράμματα κατάρτισης ανέργων και πιστοποίησης δεξιοτήτων βάση αναγνωρισμένων προτύπων σε συγκεκριμένους τομείς της
οικονομίας με αναπτυξιακή δυναμική (τουρισμός, γαλάζια οικονομία, πράσινα επαγγέλματα, αγροδιατροφικός τομέας κλπ).
• Προγράμματα ταχύρρυθμης κατάρτισης ανέργων ιδίως μεγαλύτερης ηλικίας, με σκοπό την καταπολέμηση του ψηφιακού αναλφαβητισμού, τη
μείωση του ψηφιακού χάσματος και τη διευκόλυνση της πρόσβασής τους στην αγορά εργασίας.
8. Προγράμματα Κατάρτισης Ανέργων Ναυτικών και παροχή επαγγελματικής πιστοποίησης.
9. Προγράμματα εκπαίδευσης για ανέργους αποφοίτους Πανεπιστημίων μέσω ΚΕΔΙΒΙΜ.
