Τη «χρυσή» τομή που θα επιτρέψει να επιστραφούν τα αναδρομικά 11 μηνών (από επικουρικές και Δώρα) σε 2,4 εκατομμύρια συνταξιούχους χωρίς να υπάρξει δημοσιονομική εκτροπή, αναζητά το οικονομικό επιτελείο.
Παρότι το ΣτΕ έδωσε το «πράσινο φως» (σε πρόσφατη απόφασή του) μόνο σε 350.000 συνταξιούχους που είχαν κάνει προσφυγές έως τις 31/7/2020, εντούτοις το θέμα της επιστροφής των αναδρομικών σε όλους τους συνταξιούχους παραμένει ανοικτό, στο πλαίσιο μια πολιτικής λύσης του θέματος.
Για τη χορήγηση των αναδρομικών απαιτείται να εξασφαλιστεί ένα ποσό της τάξης των 2,3 δισ. ευρώ, το οποίο τη δεδομένη στιγμή δεν υπάρχει, καθώς είναι σε εξέλιξη μια σειρά από μέτρα στήριξης των πολιτών λόγω της ενεργειακής κρίσης.
Σε δηλώσεις στον ραδιοφωνικό σταθμό ΣΚΑΙ FM, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο «να δοθεί σε όλους τους συνταξιούχους μέρος των αναδρομικών σε δόσεις», παρότι όπως ανέφερε «δεν έχουμε τη δημοσιονομική δυνατότητα να το κάνουμε αυτή τη στιγμή».
«Ούτε με δόσεις» ρωτήθηκε. «Θα το εξετάσουμε αυτό», απάντησε. «Αφήστε να πούμε και τίποτα στη Θεσσαλονίκη», υπονοώντας τα εγκαίνια της Διεθνούς Έκθεσης.
Το βασικό σενάριο
Το σενάριο επιστροφής των αναδρομικών σε δόσεις με έναρξη πληρωμών στο τέλος του 2022 (πριν τα Χριστούγεννα) συγκεντρώνει τις μεγαλύτερες πιθανότητες, όπως αναφέρουν καλά πληροφορημένες πηγές στο insider.gr.
Μάλιστα εξετάζεται για τους συνταξιούχους που δεν είχαν κάνει αγωγές, τα αναδρομικά να συμψηφιστούν με τα υπόλοιπα από τις προσωπικές διαφορές που λαμβάνουν μετά τον επανυπολογισμό των συντάξεών τους με το νόμο 4670/2020. Με τον τρόπο αυτό και το Δημόσιο θα αποφύγει την γιγάντωση της δαπάνης σε μια χρονική στιγμή εξαιρετικά κρίσιμη για τα οικονομικά της χώρας, ενώ από την άλλη οι συνταξιούχοι θα μειώσουν ή ακόμη και θα μηδενίσουν την προσωπική τους διαφορά, εξασφαλίζοντας την αύξηση των συντάξεών τους από 1/1/2023.
Ετσι λοιπόν ένας συνταξιούχος που πρέπει να λάβει αναδρομικά τα δώρα του 11μήνου (800 ευρώ) και έχει προσωπική διαφορά 250 ευρώ, θα την συμψηφίσει με τα αναδρομικά, θα λάβει τα υπόλοιπα 550 ευρώ σε δόσεις , ενώ από 1/1/2023 θα έχει και αύξηση στη σύνταξή του κάθε μήνα (π.χ. 50 ευρώ) αφού θα έχει μηδενίσει την προσωπική διαφορά με ενσωμάτωσή της στη σύνταξη.
Το σχέδιο συμψηφισμού της προσωπικής διαφοράς ενέχει όμως και έναν κίνδυνο: αυτόν της αύξηση της ετήσιας δαπάνης για τις συντάξεις από τις αυξήσεις που θα αρχίσουν να παίρνουν από το 2024 και κάθε έτος.
Οι οριστικές αποφάσεις θα ληφθούν το επόμενο διάστημα, ανάλογα και με την πορεία των δημοσίων εσόδων, όμως το ενδεχόμενο ενός σερί μηνιαίων καταβολών αναδρομικών προς όσους δικαιούχους αποφασιστεί να τους επιστραφούν τα ποσά που τους αναλογούν, θα πρέπει να θεωρείται ένα ρεαλιστικό σενάριο.
Επί ποδός ο ΕΦΚΑ
Για τον λόγο αυτό άλλωστε έχει δοθεί εντολή στις υπηρεσίες του ΕΦΚΑ να είναι σε πλήρη λειτουργία από τις 16 Αυγούστου (να έχουν επιστρέψει υπάλληλοι και διοίκηση από τις άδειες των διακοπών), ώστε να επεξεργαστούν το σενάριο συμψηφισμού της προσωπικής διαφοράς και να βγάλουν το κόστος που θα επιτρέψει στον πρωθυπουργό να κάνει την σχετική εξαγγελία στο πλαίσιο της ομιλίας του στην ΔΕΘ τον Σεπτέμβριο.
Οι υπάλληλοι του ΕΦΚΑ θα πρέπει να ολοκληρώσουν την χαρτογράφηση των απολαβών όλων των συνταξιούχων, καταγράφοντας ποιοι από αυτούς έχουν «θετική» προσωπική διαφορά μετά τον επανυπολογισμό και ποιοι θα λάβουν απευθείας προσαύξηση στην σύνταξη τους από το 2023.
Μόλις πραγματοποιηθεί η αναλυτική καταγραφή με βάση τις μηνιαίες απολαβές και τις εισοδηματικές κατηγορίες των συνταξιούχων (για να διαπιστωθεί ποιοι θα δουν αύξηση), θα εξακριβωθούν οι πόροι που θα απαιτηθούν ώστε να μπει μπροστά το σενάριο του συμψηφισμού.
Η επίμαχη απόφαση του ΣτΕ
Το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε πρόσφατα ότι τις περικοπές των επικουρικών συντάξεως και των τριών δώρων (Χριστουγέννων-Πάσχα–θερινής άδειας) δικαιούνται να λάβουν μόνο οι συνταξιούχοι που είχαν προσφύγει στα δικαστήρια μέχρι 31.7.2020.
Συγκεκριμένα η Ολομέλεια του ΣτΕ που εκδίκασε την υπόθεση αυτή, η οποία αφορά χιλιάδες συνταξιούχους, έκρινε ότι είναι σύμφωνη με το Σύνταγμα και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) η επιστροφή ποσών για περικοπές 11 μηνών (11.6.2015 έως 11.5.2016) σε κύριες συντάξεις (όχι σε επικουρικές συντάξεις και τα 3 δώρα-επιδόματα) και η απόσβεση των λοιπών αξιώσεων των συνταξιούχων για όσους δεν άσκησαν αγωγή έως 31.7.2020.
Στο σκεπτικό της απόφασής τους οι σύμβουλοι Επικρατείας, επισημαίνουν, ότι «οι διατάξεις του άρθρου 114 του ν. 4714/2020, με τις οποίες προβλέπεται η χορήγηση ποσών που αντιστοιχούν μόνον σε περικοπές κύριων συντάξεων για όλους τους συνταξιούχους του ιδιωτικού τομέα και απόσβεση των αξιώσεων για επιπλέον ποσά που αντιστοιχούν σε περικοπές επικουρικών συντάξεων και καταργήσεις επιδομάτων εορτών και αδείας μόνον όμως για όσους δεν είχαν προσφύγει στα δικαστήρια μέχρι τη δημοσίευση τω ως άνω νόμου ( 31.7.2020), αφορώσες ένα περιορισμένο χρονικό διάστημα αναγόμενο στο παρελθόν, δεν θεσπίζουν πάγιες περικοπές των συνταξιοδοτικών παροχών και, για το λόγο αυτό, δεν θίγουν τον πυρήνα του δικαιώματος στην κοινωνική ασφάλιση ούτε θέτουν σε διακινδύνευση το επίπεδο αξιοπρεπούς διαβιώσεως των συνταξιούχων, αλλά θεσπίζουν έκτακτο μέτρο δημοσιονομικού χαρακτήρα, το οποίο, ως εκ της φύσεώς του, δεν απαιτείται να συνοδεύεται από ειδική επιστημονική μελέτη».
