Ανδροκρατούμενη ήταν η ελληνική αγορά εργασίας το 2022, καθώς 6 στις 10 κενές θέσεις καλύπτονται από άντρες όλων των ηλικιών. Ταυτόχρονα, το χάσμα απασχόλησης αντρών - γυναικών διατηρείται, παρά την ισχυρή συρρίκνωσή του από την αρχή της κρίσης χρέους.
Οι γυναίκες αντιμετωπίζουν δυσκολίες τόσο κατά την είσοδό τους στην αγορά εργασίας, όσο και κατά τη διάρκεια της καριέρας τους, κυρίως για οικογενειακούς λόγους.
Όπως αναφέρει η ετήσια έκθεση ελληνικού εμπορίου 2022 της ΕΣΕΕ, εντοπίζονται απώλειες της απασχόλησης στις ηλικίες πλησίον των 40 ετών. Στους άντρες οι απώλειες καταγράφονται στην ομάδα 40-44 ετών (-1,8%), παρά την υψηλή εμπειρία, την παραγωγικότητα και την καριέρα που έχουν «χτίσει».
Αλλά και στις γυναίκες της ομάδας 35-39 ετών οι απώλειες φτάνουν το 1,0%, καθώς ιδιαίτερο βάρος έχουν οι αποφάσεις για τη φροντίδα των παιδιών τους.
Απογοητευτική είναι η ενσωμάτωση των νέων γυναικών στην αγορά εργασίας στην Ελλάδα. Ήδη πριν από την πανδημία, περισσότερο από το 40% των νέων γυναικών ηλικίας 25-34 ετών, δεν εργαζόταν. Η τηλεργασία που ήρθε με την πανδημία βοήθησε λίγο τις μητέρες με παιδιά έως 14 ετών, όμως η επιστροφή στην κανονικότητα έβαλε εκ νέου «στη ζυγαριά» καριέρα και οικογένεια.
Το πρόβλημα επιδεινώνεται από την ανεπάρκεια των δημόσιων υπηρεσιών στήριξης των νέων οικογενειών, η οποία οδηγεί πολλές νέες γυναίκες εκτός αγοράς εργασίας προκειμένου να αναλάβουν την ανατροφή των παιδιών τους.
Παράλληλα υπαρκτό είναι και το φαινόμενο πολλών εργοδοτών που αποφεύγουν την πρόσληψη νέων γυναικών λόγω μητρότητας, εφόσον θεωρούν ότι είναι πιθανό να τεκνοποιήσουν τα επόμενα χρόνια.
Ως εκ τούτου, οι αρμόδιοι φορείς καλούνται να αναλάβουν ουσιαστική δράση μέσω προγραμμάτων επανακατάρτισης (re-skilling) και αναβάθμισης δεξιοτήτων (up-skilling), ειδικά για τα νέα ζευγάρια με παιδιά, ενώ δεν θα πρέπει να λείψουν και παροχές όπως βρεφονηπιακοί σταθμοί.
Αύξηση της απασχόλησης στις μεγαλύτερες ηλικίες
Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της ΕΣΕΕ, οι θέσεις εργασίας των αντρών αποδείχτηκαν περισσότερο ευάλωτες στην οικονομική κρίση, τόσο αναφορικά με το μέγεθος των απωλειών όσο και με τη διάρκεια.
Αντίθετα, η γυναικεία απασχόληση, κατά τα πρώτα στάδια της ανάκαμψης, μετά την οικονομική ύφεση, παρουσίασε ισχυρότερο ρυθμό αύξησης, αλλά, καθώς οι προοπτικές για την οικονομία γίνονταν ολοένα και πιο θετικές, υπερκεράστηκε από την αντρική. Το 2020, οι γυναίκες σημείωσαν καλύτερες επιδόσεις, ένδειξη ότι ο τομέας των υπηρεσιών πιέστηκε σε σχετικά μικρότερο βαθμό.
Σε ό,τι αφορά στις ηλικιακές ομάδες, οι μεταβολές της απασχόλησης είναι ισχυρότερες στις μικρότερες ηλικίες, μέχρι 34 ετών. Μεγάλη είναι η κινητικότητα στην ηλικιακή ομάδα 15-19, εξέλιξη που χαρακτηρίζεται αναμενόμενη για δύο λόγους:
- Η έλλειψη οικογενειακών υποχρεώσεων και εργασιακής εμπειρίας των απασχολουμένων της συγκεκριμένης ομάδας τους καθιστά περισσότερο δεκτικούς σε μεταβολές και
- Το μικρό τους πλήθος συνεπάγεται ότι ακόμα και μικρές απόλυτες μεταβολές μετατρέπονται σε εντυπωσιακές ποσοστιαίες. Σημειώνεται ότι οι ιδιότητες αυτές ισχύουν κυρίως για τις γυναίκες, καθώς οι άντρες αντιμετωπίζουν τον επιπρόσθετο περιορισμό εκπλήρωσης των στρατιωτικών υποχρεώσεων.
Αξιόλογη είναι η αύξηση της απασχόλησης στις μεγαλύτερες ηλικίες, άνω των 50 ετών. Σε αυτήν την περίπτωση, η πλέον πιθανή εξήγηση σχετίζεται με την προσπάθεια συμπλήρωσης ετών ασφάλισης προκειμένου να συμπληρωθούν οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης. Επίσης πολλοί συνταξιούχοι συνεχίζουν να εργάζονται, για τη συμπλήρωση του εισοδήματός τους.
