Στον καθορισμό των προϋποθέσεων και της διαδικασίας έκδοσης, ενεργοποίησης, απενεργοποίησης και αδρανοποίησης του Αριθμού Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης (ΑΜΚΑ) προχώρησαν δέκα συναρμόδια υπουργεία, προκειμένου να μπει «φρένο» στην έκδοση ΑΜΚΑ από μη δικαιούχους, με την προσκόμιση πλαστών δικαιολογητικών, για δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη ή λήψη προνοιακών παροχών.
Σύμφωνα με την απόφαση, δικαιούχοι ΑΜΚΑ είναι οι:
- Έλληνες πολίτες,
- Πολίτες κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
- Πολίτες τρίτων χωρών ή ανιθαγενείς,
- Ανήλικοι
Όπως ορίζει η απόφαση ο ΑΜΚΑ, μετά την έκδοση του στους δικαιούχους παραμένει ανενεργός και ενεργοποιείται με την απόδειξη ύπαρξης νόμιμης
παραμονής και πραγματικής κατοικίας στη χώρα. Ως δικαιολογητικό νόμιμης παραμονής, θεωρείται το δελτίο ταυτότητας ή το ελληνικό διαβατήριο. Ως δικαιολογητικό πραγματικής κατοικίας θεωρείται η απόδειξη φορολογικής κατοικίας ή η βεβαίωση πρόσληψης από εργοδότη ή η σύμβαση εργασίας αναρτημένη στο ΕΡΓΑΝΗ.
Η απόφαση προβαίνει επίσης σε διαχωρισμό για τις περιπτώσεις έκδοσης ΑΜΚΑ σε Έλληνες πολίτες, σε πολίτες χωρών της ΕΕ και σε πολίτες τρίτων χωρών και ανιθαγενείς.
Έκδοση και ενεργοποίηση ΑΜΚΑ
Ο ΑΜΚΑ εκδίδεται από την αρμόδια υπηρεσία χορήγησης κατόπιν αίτησης του δικαιούχου. Για ενήλικα μέλη οικογενείας, τα οποία επιθυμούν να ασφαλιστούν ως έμμεσα ασφαλισμένοι, πρώτα ελέγχεται εάν δικαιούνται να εκδώσουν ΑΜΚΑ αυτοτελώς, και μόνο εάν δεν πληρούν τις προϋποθέσεις ζητούνται τα δικαιολογητικά των έμμεσα ασφαλισμένων.
Για παράδειγμα, Γερμανίδα, σύζυγος Ολλανδού που εργάζεται στην Ελλάδα με ΑΜΚΑ, επιθυμεί να εκδώσει ΑΜΚΑ. Πρώτα ελέγχεται εάν πληροί τις προϋποθέσεις της κατηγορίας «Πολίτες της ΕΕ (ενήλικοι)» και μόνο εάν δεν πληρούνται, αναζητούνται τα δικαιολογητικά της περίπτωσης εμμέσως ασφαλισμένου ενηλίκου.
Πέραν των απαιτούμενων δικαιολογητικών κατά περίπτωση, απαιτείται κατ’ αρχήν για όλες τις κατηγορίες:
- Πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης ή ληξιαρχική πράξη γέννησης ή δημόσιο έγγραφο από το οποίο προκύπτουν τα απογραφικά στοιχεία του άρθρου 12 της ΚΥΑ.
- Αριθμός Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.). Δεν απαιτείται η προσκόμιση βεβαίωσης απόδοσης.
Πότε απενεργοποιείται ο ΑΜΚΑ
Ο Α.Μ.Κ.Α. απενεργοποιείται όταν:
- Παύσει η νόμιμη παραμονή (ειδικώς για την απενεργοποίηση λόγω μη νόμιμης παραμονής στη χώρα, αυτή πραγματοποιείται αυτόματα, την επομένη της λήξης της ισχύος του τίτλου παραμονής, ελλείψει ανανέωσης ή παράτασης ή ανάκλησης του καθεστώτος διεθνούς ή προσωρινής πρ οστασίας)
- Παύσει η πρόσβαση στην αγορά εργασίας (ειδικώς για την απενεργοποίηση λόγω μη πρόσβασης στην αγορά εργασίας, αυτή πραγματοποιείται αυτόματα, την επομένη της λήξης της ισχύος του τίτλου παραμονής που παρέχει πρόσβαση στην αγορά εργασίας ή λόγω αντικατάστασής του με τίτλο που δεν παρέχει πρόσβαση στην αγορά εργασίας ή ανάκλησης του καθεστώτος διεθνούς ή προσωρινής προστασίας)
- Παύσει η πραγματική κατοικία στη χώρα, εκτός των ανηλίκων δικαιούχων (ειδικώς για την απενεργοποίηση λόγω μη πραγματικής κατοικίας στη χώρα, ελέγχεται η φορολογική κατοικία του δικαιούχου. Σε περίπτωση φορολογικού κατοίκου εσωτερικού, θεωρείται ότι πληρούται το κριτήριο και ο Α.Μ.Κ.Α. παραμένει ενεργός. Σε περίπτωση φορολογικού κατοίκου εξωτερικού, ελέγχεται η ύπαρξη ιδιοκατοίκησης, μισθωτηρίου, παραχώρησης ή φιλοξενίας, αναρτημένων στις σχετικές εφαρμογές της Α.Α.Δ.Ε.. Εάν δεν προκύπτει κάποιο από τα ανωτέρω ο Α.Μ.Κ.Α. απενεργοποιείται)
- Εάν απενεργοποιηθεί ο Α.Μ.Κ.Α. του άμεσα ασφαλισμένου, σε περίπτωση έμμεσα ασφαλισμένων ενηλίκων ή ανηλίκων.
