Η δημογραφική γήρανση αποτελεί την κυρίαρχη πρόκληση που αντιμετωπίζουν οι χώρες του αναπτυγμένου κόσμου, καθώς έως το 2050 θα υπάρξουν πρωτόγνωρες δημογραφικές ανακατατάξεις.
Ειδικά στην χώρα μας ο πληθυσμός της εκτιμάται πως θα υποχωρήσει κατά 1 εκατομμύριο άτομα έως το 2050, καθώς οι επιπτώσεις του δημογραφικού θίγουν άμεσα τη σύνθεση της ελληνικής οικογένειας.
«Βρισκόμαστε κάτω από το κρίσιμο όριο που αναπληρώνεται ο πληθυσμός. Είμαστε κάτω από το όριο της ακραίας χαμηλής γονιμότητας που είναι το 1,3 παιδιά ανά γυναίκα αναπαραγωγικής ηλικίας» επισήμανε η ∆ρ. Φαίη Μακαντάση, διευθύντρια ερευνών της διαΝΕΟσις, σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε από τη δεξαμενή πολιτικού προβληματισμού, σκέψης και λόγου «ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ».
Το δημογραφικό είναι ένα πρόβλημα το οποίο πάει πίσω σε βάθος 40ετίας. Ο διαγενεακός δείκτης γονιμότητας μαρτυρά ότι από τη γενιά του 1940 μέχρι και τη γενιά του 1970 καμία Ελληνική γενιά δεν αναπληρώθηκε. Αυτό σημαίνει πως οι Έλληνες δεν πέτυχαν το όριο αναπλήρωσης μιας γενιάς που είναι τα 2,1 παιδιά ανά γυναίκα αναπαραγωγικής ηλικίας.
Το Σκανδιναβικό μοντέλο
Το δημογραφικό δεν είναι ένα πρόβλημα το οποίο λύνεται εύκολα. Ωστόσο κάποιες χώρες το κατάφεραν, όπως η Γαλλία και οι Σκανδιναβικές χώρες.
«Οι δύο σύγχρονες τάσεις της οικογενειακής πολιτικής, είναι το τέλος του "Ματερναλισμού", δηλαδή η ενεργή συμμετοχή του πατέρα στην ανατροφή των παιδιών και η "Σκανδιναβοποίηση", που ουσιαστικά είναι γενναιόδωρες άδειες και στους δύο γονείς για την ανατροφή των παιδιών και σίγουρα η προσχολική αγωγή, δηλαδή τη δυνατότητα πρόσβασης σε ποιοτική προσχολική αγωγή. Γιατί αυτό, πέραν όλων των υπολοίπων, μειώνει και τις κοινωνικό-οικονομικές ανισότητες», σημειώνει η κα Μακαντάση.
Το σκανδιναβικό μοντέλο χαρακτηρίζεται από καθολική κρατική υποστήριξη για τις οικογένειες, ένα υψηλό επίπεδο υποστήριξης για τους εργαζόμενους γονείς και μια υψηλή δέσμευση για την ισότητα των φύλων.
Ανάμεσα στα επιδόματα κοινωνικής ασφάλισης που προσφέρουν οι σκανδιναβικές χώρες είναι γενναία οικογενειακά επιδόματα, υγειονομική περίθαλψη, επίδομα αποκατάστασης, επίδομα ανεργίας, βασική κοινωνική βοήθεια, παροχές στέγασης, οικονομική βοήθεια σε νέους.
«Προφανώς όλες οι πολιτικές οι οποίες βοηθούν στην εναρμόνιση της οικογενειακής με την επαγγελματική ζωή, δημιουργούν ένα θετικό περιβάλλον για τις οικογένειες. Γιατί το νούμερο ένα ζήτημα εδώ είναι το πώς βοηθά στην καθημερινότητα των οικογενειών, πόσο σημαντικό είναι να υπάρχει ειδική μέριμνα για αυτές τις οικογένειες που έχουν παιδιά σε προσχολική ηλικία από μηδέν ως τέσσερα ετών» αναφέρει η κα Μακαντάση.
