Τέσσερις στους δέκα φορολογούμενους διαμένουν σε ιδιόκτητη πρώτη κατοικία, δυο στους δέκα εισπράττουν ενοίκια από ακίνητα, ενώ πάνω από 1,4 εκατ. φορολογούμενοι διαμένουν σε μισθωμένη κύρια κατοικία και πληρώνουν ενοίκιο 2.500 ευρώ κατά μέσο όρο το χρόνο. Επίσης, περίπου 50.000 φορολογούμενοι δηλώνουν ότι ενοικιάζουν δευτερεύουσα ή εξοχική κατοικία καταβάλλοντας μέσο ετήσιο ενοίκιο 2.800 ευρώ, ενώ περισσότερες από 126.000 οικογένειες πληρώνουν ενοίκιο για την κατοικία του παιδιού τους που σπουδάζει σε άλλη πόλη μακριά από τη μόνιμη κατοικία της οικογένειας.
Οι φορολογούμενοι που διαμένουν σε ιδιόκτητη ή μισθωμένη κατοικία ή πληρώνουν ενοίκιο για εξοχική κατοικία ή για τα παιδιά τους που σπουδάζουν σε διαφορετική πόλη βρίσκονται αντιμέτωποι με το τεκμήριο της κατοικίας, το οποίο εφαρμόζεται σε όλες τις κατοικίες ανεξάρτητα εάν αυτές είναι ιδιόκτητες ή μισθωμένες ή δωρεάν παραχωρούμενες. Μάλιστα, η μισθωμένη φοιτητική κατοικία δηλώνεται από τους γονείς ως δευτερεύουσα κατοικία.
Τα 5 SOS
Ιδιοκτήτες και ενοικιαστές, κατά τη συμπλήρωση της φορολογικής δήλωσης, θα πρέπει να προσέξουν τα εξής:
1. Ιδιοκατοίκηση. Στον πίνακα 5.1 του εντύπου Ε1 επιλέγοντας το πλαίσιο της διεύθυνσης των κατοικιών, ανοίγει υποπίνακας στον οποίο δίνεται η δυνατότητα επιλογής εμφάνισης είτε της περσινής εικόνας δήλωσης ακινήτων, είτε της εικόνας του Ε9.Δηλώνετε όποια ακίνητα ιδιοκατοικείτε, τα χαρακτηρίζετε ανάλογα (κύρια - 1η δευτερεύουσα - 2η δευτερεύουσα - λοιπές - αυτοτελείς βοηθητικοί χώροι), τα καταχωρείτε και τέλος επιλέγετε «Μεταφορά στη Δήλωση». Για την περίπτωση βοηθητικών χώρων που δεν βρίσκονται στην ίδια οικοδομή με την κύρια ή τις δευτερεύουσες κατοικίες, η επιφάνεια και η διεύθυνση τους συμπληρώνονται στα αντίστοιχα πεδία της κύριας ή των δευτερευουσών κατοικιών. Επιπρόσθετα για την δήλωση χρήσης αυτοτελών βοηθητικών χώρων χωρίς στοιχεία κύριας ή δευτερεύουσας κατοικίας, η επιφάνεια συμπληρώνεται στο πεδίο των βοηθητικών χώρων και στην χρήση επιλέγεται αυτοτελείς βοηθητικοί χώροι. Στην περίπτωση που δεν εμφανίζονται τα ακίνητα που θέλετε να δηλώσετε θα επιλέξετε εισαγωγή νέου ακινήτου και θα καταχωρήσετε όλα τα στοιχεία του ακινήτου.
2. Αλλαγή κατοικίας. Εάν έχετε αλλάξει κύρια κατοικία μέσα στο 2023, θα επιλέξετε το πλαίσιο της διεύθυνσης της κύριας κατοικίας για να εισάγετε και τα στοιχεία της άλλης κατοικίας, θα τη χαρακτηρίσετε, θα την καταχωρήσετε και θα επιλέξετε «Μεταφορά στη Δήλωση». Τέλος, θα επιλέξετε την τελευταία κύρια κατοικία και ξανά «Μεταφορά στη Δήλωση». Τα στοιχεία της τελευταίας κύριας κατοικίας θα εμφανιστούν στον πίνακα 5.1α, ενώ το ποσό της αντικειμενικής δαπάνης της άλλης κύριας κατοικίας, θα μεταφερθεί στον κωδικό 707 για τον υπόχρεο και 708 για τη σύζυγο. Χρειάζεται προσοχή στα μηνύματα που εμφανίζονται κατά την εισαγωγή των στοιχείων των ακινήτων.
3. Δήλωση ενοικίου. Στον πίνακα 5.1. επιλέγοντας το πλαίσιο της διεύθυνσης της κύριας κατοικίας, θα καταχωρήσετε τα στοιχεία της κατοικίας, θα τη χαρακτηρίσετε και θα επιλέξετε «Μεταφορά στη Δήλωση». ΠΡΟΣΟΧΗ: θα πρέπει να επιλέξετε στον κωδικό 203 την ένδειξη «Μισθωμένη». Στη συνέχεια θα συμπληρώσετε και τον πίνακα 6.9.
4. Δήλωση εκμισθωτών. Στον υποπίνακα του κωδικού 801 συμπληρώνετε τους ΑΦΜ των εκμισθωτών και το ποσό ενοικίου που αντιστοιχεί στον καθένα. Εάν οι εκμισθωτές είναι περισσότεροι από τρεις, στις δυο πρώτες σειρές συμπληρώνονται οι δυο εκμισθωτές με τα μεγαλύτερα ποσοστά ιδιοκτησίας και τα ποσά ενοικίου που τους κατεβλήθησαν και στην επόμενη σειρά στον κωδικό 815 το ποσό που κατεβλήθη μέσα στο 2023 συνολικά στους υπόλοιπους εκμισθωτές, χωρίς να εμφανίζονται το ονοματεπώνυμο και ο ΑΦΜ τους.
5. Δευτερεύουσα μισθωμένη κατοικία. Στον πίνακα 5.1. επιλέγοντας το πλαίσιο της διεύθυνσης δευτερεύουσας κατοικίας, θα καταχωρήσετε τα στοιχεία της κατοικίας, θα τη χαρακτηρίσετε και θα επιλέξετε «Μεταφορά στη Δήλωση». ΠΡΟΣΟΧΗ: θα πρέπει να επιλέξετε στον κωδικό 207 ή 209 την ένδειξη «μισθωμένη». Στον πίνακα 6.11 στον κωδικό 417 θα συμπληρώσετε τον ΑΦΜ του εκμισθωτή και στους κωδικούς 419-420 το ενοίκιο της δευτερεύουσας ή της εξοχικής κατοικίας.
