Έχει αγκαλιάσει τη ρομποτική και τους αυτοματισμούς ως λύση στη μείωση του πληθυσμού της. Τα εργοστάσιά της διαθέτουν σήμερα 1.012 ρομπότ ανά 10.000 εργαζόμενους, μια πυκνότητα αυτοματισμών που υπερβαίνει κατά έξι φορές τον παγκόσμιο μέσο όρο, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Διεθνούς Ομοσπονδίας Ρομποτικής (IFR). Η τάση δε, επιταχύνεται, με αποτέλεσμα τα βιομηχανικά ρομπότ να γίνονται όλο και πιο ορατά. Είτε σκουπίζουν τα πεζοδρόμια, είτε σερβίρουν τραπέζια σε εστιατόρια, είτε καθαρίζουν διαδρόμους αεροδρομίων. Ο λόγος για την Νότια Κορέα, που βιώνει μια εντελώς διαφορετική πραγματικότητα αυτοματοποίησης, προσπαθώντας να αντιμετωπίσει έναν ταχέως γηρασκόμενο πληθυσμό.
Το πρώτο robot-friendly κτίριο
Παράδειγμα αποτελεί η Naver Corp., μια πολυεθνική εταιρεία τεχνολογίας από τη Νότια Κορέα, ιδρυθείσα το 2019, η οποία είναι ευρέως γνωστή ως η «Google της Κορέας». Πέρα από την δημοφιλή κορεατική μηχανή αναζήτησης η Naver έχει αναπτύξει πλατφόρμες όπως η CLOVA για αναγνώριση φωνής και εικονικούς βοηθούς ΑΙ, είναι ιδιοκτήτρια της LINE Corporation, μιας δημοφιλούς εφαρμογής ανταλλαγής μηνυμάτων, που χρησιμοποιείται κυρίως στην Ιαπωνία, την Ταϊβάν, την Ταϊλάνδη και την Ινδονησία, έχει επεκταθεί διεθνώς με εγχειρήματα όπως το ZEPETO (μια πλατφόρμα εικονικών avatar) και το Snow (μια εφαρμογή κάμερας και βίντεο). Η Naver είναι επίσης γνωστή για το Webtoon, μια δημοφιλή ψηφιακή πλατφόρμα κόμικς που έχει παγκόσμια απήχηση ενώ σε συνεργασία την Softbank στην Ιαπωνία επενδύσει σε startups και κέντρα καινοτομίας.
Με τέτοιο «βιογραφικό» δεν προκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση το γεγονός ότι έχει εισάγει τα ρομπότ στις καθημερινές της εργασίες. Ο τρόπος όμως αυτής της εισαγωγής και χρήσης δίνει μια γεύση από το μέλλον. Για την ακρίβεια η κορεατική εταιρεία απασχολεί περίπου 4.500 υπαλλήλους οι οποίο «συνεργάζονται» καθημερινά με περισσότερα από 120 ρομπότ στην έδρα της. Οι ρομποτικοί βοηθοί ονομάζονται Rookies και χρησιμοποιούνται για να παραδίδουν αλληλογραφία, ποτά, γεύματα και να εκτελούν κι άλλες μικροδουλειές στα γραφεία των εργαζομένων. Οι Rookies ελέγχονται από έναν «πύργο ελέγχου» και κινούνται σύμφωνα με έναν ειδικά σχεδιασμένο, ψηφιακό χάρτη, ώστε να αποφεύγονται οι συγκρούσεις μεταξύ τους…
Στην πλάτη τους, μια πινακίδα που αναβοσβήνει δείχνει αν μεταφέρουν καφέ ή γεύμα, ενώ με την βοήθεια της τεχνολογίας αναγνώρισης προσώπου εντοπίζουν τους υπαλλήλους στους οποίους κατευθύνεται αυτό που κουβαλούν. Εντός του κτιρίου υπάρχουν «διαβάσεις» για τα ρομπότ τις οποίες κοσμούν πινακίδες που προειδοποιούν τον επισκέπτη να είναι προσεκτικός. Μεταξύ των ορόφων δε, τα Rookies κινούνται με την βοήθεια ειδικά διαμορφωμένων ανελκυστήρων, ονόματι Roboport. Χάρη σε όλα τα παραπάνω η ίδια η εταιρεία αποκαλεί τον πύργο της ως το «πρώτο φιλικό κτίριο προς τα ρομπότ παγκοσμίως». Παράλληλα βέβαια το χρησιμοποιεί κι ως πεδίο δοκιμών για νέους αυτοματισμούς και εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης.
Αυτή την περίοδο, σύμφωνα με συντάκτη του Bloomberg που επισκέφτηκε το κτίριο, οι υπεύθυνοι διερευνούν νέες δυνατότητες αλληλεπίδρασης των ρομπότ με τους εργαζόμενους, όπως το που θα πρέπει να στέκονται τα πρώτα σε περίπτωση που «μοιράζονται» ένα ασανσέρ με ανθρώπους και δεν χρησιμοποιούν τα Roboports. Επίσης ποια είναι η ιδανική απόσταση που θα πρέπει να σταματά ένα ρομπότ όταν έρχεται πρόσωπο με πρόσωπο με έναν εργαζόμενο. Φυσικά οι Rookies δεν είναι η μόνη καινοτομία στην οποία επιδίδεται η Naver. H εταιρεία έχει ενσωματώσει ένα πλήθος άλλων τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης στο οργανόγραμμά της αλλά και στα προϊόντα της. Οι εργαζόμενοι χρησιμοποιούν έναν βοηθό AI για να ελέγχουν τις κτιριακές υποδομές. Μέσω αυτού ρυθμίζουν για παράδειγμα εκ των προτέρων τον φωτισμό ή τον εξαερισμό της αίθουσας συνεδριάσεων. Με την βοήθεια ενός άλλου AI chatbot έχουν real time ενημέρωση για το μενού ή τον χρόνο αναμονής στην καφετέρια εντός του κτιρίου και άλλα τέτοια.
Οι αλλαγές που φέρνει η ενσωμάτωση των ρομπότ
Η χρήση των ρομπότ από την κορεατική εργοδοσία και κοινωνία έχει προβλεφθεί κι από την Διεθνή Ομοσπονδία Ρομποτικής (IFR), η οποία έχει επισημάνει ότι η Νότια Κορέα θα είναι η χώρα που θα ενσωματώσει ταχύτερα τα ρομπότ στην κοινωνία και την καθημερινή ζωή. Η ενσωμάτωση αυτή βέβαια, ακόμα και στο πρώιμο στάδιο που βρίσκεται σήμερα επιδρά καταλυτικά στον κόσμο όπως τον γνωρίζουμε. Στα εργοστάσια, τα ρομπότ επαναπροσδιορίζουν τις θέσεις εργασίας που ανοίγουν ενώ διαμορφώνουν και τις πρακτικές πρόσληψης. Οι άνθρωποι εργαζόμενοι αναλαμβάνουν πλέον καθήκοντα σχεδιασμού, προγραμματισμού και διοίκησης, ενώ τα ρομπότ παίρνουν πάνω τους όλο και περισσότερες χειρωνακτικές εργασίες και γραμμές συναρμολόγησης.
Παρόλα αυτά και δεδομένου ότι η πραναφερθείσα κατάσταση πραγματοποιείται σε μια χώρα με χαμηλά ποσοστά γεννήσεων και μεγάλες ελλείψεις εργατικού δυναμικού δεν έχει προκαλέσει την αντίδραση των εργαζομένων. Να θυμίσουμε ότι η Κορέα έχει ανακηρυχτεί επίσημα σε «υπερ-ηλικιωμένη» κοινωνία, δηλαδή σε μια κοινωνία όπου το 20% και πλέον του πληθυσμού της είναι άνω των 65 ετών. Ίσως εξαιτίας αυτού οι απασχολούμενοι δείχνουν πρόθυμοι να εργάζονται δίπλα σε ρομπότ, ειδικά όταν τους μειώνουν τυχόν υπερωρίες ή αυξάνουν τον μισθό τους, δεδομένου ότι απαιτούνται λιγότεροι εργαζόμενοι για την διεκπεραίωση των εργασιών μιας επιχείρησης.
Αυτό που ωστόσο έχει επισημανθεί και σε παλαιότερες έρευνες, όπως στη μελέτη του 2024 που πραγματοποιήθηκε από τον κυβερνητικό οργανισμό Korea Industrial Complex Corporation για την πόλη Changwon, είναι ότι το 41% των μικρότερων εταιρειών δυσκολεύονται να ανταπεξέλθουν στο κόστος της αυτοματοποίησης με αποτέλεσμα να διευρύνεται περαιτέρω το χάσμα μεταξύ των μεγάλων κατασκευαστών και των μικρών εργοστασίων. Και ίσως δεν είναι το μόνο χάσμα που διευρύνεται, αφού οι ανειδίκευτοι εργάτες ή οι παρέχοντες χειρονακτική εργασία θα δυσκολεύονται στο μέλλον να απασχοληθούν. Άλλωστε οι επιπτώσεις σχετικά με τις απώλειες θέσεων εργασίας και την ηθική δεν έχουν ακόμη διερευνηθεί πλήρως.
Οι χώρες που έχουν αγκαλιάσει τον κόσμο των ρομπότ
Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με την έκθεση World Robotics 2024 της Διεθνούς Ομοσπονδίας Ρομποτικής (IFR) η υιοθέτηση των ρομπότ στα εργοστάσια σε όλο τον κόσμο συνεχίζεται με μεγάλη ταχύτητα. Η νέα παγκόσμια μέση πυκνότητα ρομπότ ανά εργαζόμενο έφτασε το 2023 το ρεκόρ των 162 μονάδων ανά 10.000 εργαζόμενους – με τον αριθμό να υπερδιπλασιάζεται μέσα σε μια επταετία (πριν από 7 χρόνια ήταν 74 μονάδες).
Σημειωτέον ότι η πυκνότητα των ρομπότ χρησιμεύει ως βαρόμετρο για την παρακολούθηση του βαθμού υιοθέτησης των αυτοματοποιήσεων στην μεταποιητική βιομηχανία σε όλο τον κόσμο.
Όσο για την κατάταξη με τις κορυφαίες χώρες η Νότια Κορέα φέρεται να είναι η πρώτη χώρα στον κόσμο που υιοθετεί σε τέτοιο βαθμό την λύση των βιομηχανικών ρομπότ (έχει 1.012 ρομπότ ανά 10.000 εργαζόμενους). Η πυκνότητα των ρομπότ αυξάνεται κατά 5% κατά μέσο όρο κάθε χρόνο από το 2018. Με μια παγκοσμίου φήμης βιομηχανία ηλεκτρονικών (Samsung) και μια ισχυρή αυτοκινητοβιομηχανία, η κορεατική οικονομία παρουσιάζει μεγάλη εξάρτηση από τους δύο μεγαλύτερους πελάτες βιομηχανικών ρομπότ.
Στην δεύτερη θέση της παγκόσμιας κατάταξης βρίσκεται η Σιγκαπούρη με 770 ρομπότ ανά 10.000 εργαζόμενους. Ως μια μικρή χώρα, με περιορισμένο αριθμό εργαζομένων στη μεταποιητική βιομηχανία, μπορεί να επιτύχει υψηλή πυκνότητα ρομπότ με σχετικά μικρό λειτουργικό απόθεμα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις.
Στην τρίτη θέση βρίσκεται η Κίνα, η οποία δίνοντας ώθηση στη χρήση τεχνολογιών αυτοματισμού κατάφερε να ξεπεράσει την Γερμανία και την Ιαπωνία. Στην Κίνα συναντάμε 470 ρομπότ ανά 10.000 εργαζόμενους (από 402 το 2022). Κι αυτό όταν η Κίνα εισήλθε στην πρώτη δεκάδα μόλις το 2019, κατάφερε δηλαδή να διπλασιάσει την πυκνότητα των ρομπότ της μέσα σε τέσσερα χρόνια.
Στην τέταρτη και την πέμπτη θέση βρίσκεται η Γερμανία και η Ιαπωνία με 429 ρομπότ και 419 ρομπότ ανά 10.000 εργαζόμενους αντίστοιχα. Η ρομποτική πυκνότητα της μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρώπης έχει αυξηθεί με 5% CAGR από το 2018. Αντίστοιχα η ρομποτική πυκνότητα της Ιαπωνίας αυξάνεται κατά 7% κατά μέσο όρο ετησίως μεταξύ (2018-2023).
Τέλος η πυκνότητα ρομπότ στις Ηνωμένες Πολιτείες έφτασε τις 295 μονάδες το 2023, με την χώρα να καταλαμβάνει την δέκατη θέση στην παγκόσμια κατάταξη.
Σε επίπεδο περιοχών ωστόσο η κατάταξη αλλάζει. Όσο ανέλπιστο κι αν ακούγεται η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει πυκνότητα ρομπότ 219 μονάδες ανά 10.000 εργαζόμενους, σημειώνοντας αύξηση 5,2%, με τη Γερμανία, τη Σουηδία, τη Δανία και τη Σλοβενία να βρίσκονται στην πρώτη δεκάδα παγκοσμίως. Η πυκνότητα των ρομπότ στη Βόρεια Αμερική είναι 197 μονάδες ανά 10.000 εργαζόμενους - αύξηση 4,2% - με τις ΗΠΑ να βρίσκονται στην δέκατη θέση όπως είπαμε. Τέλος η πυκνότητα στην Ασία φτάνει τα 182 ρομπότ ανά 10.000 απασχολούμενους στη μεταποίηση – καταγράφοντας αύξηση 7,6% καθώς οι οικονομίες της Κορέας, της Σιγκαπούρης, της ηπειρωτικής Κίνας και της Ιαπωνίας συγκαταλέγονται μεταξύ των δέκα πρώτων πιο αυτοματοποιημένων χωρών.
