«Ο σημαντικότερος παράγοντας που προσδιορίζει τις οικονομικές εξελίξεις παγκοσμίως το 2020 είναι η πανδημία του κορονοϊού, η οποία μέσα σε διάστημα μερικών μηνών επηρέασε όλες τις χώρες, με το επίκεντρο να μεταφέρεται από την Ασία αρχικά στην Ευρώπη, στη συνέχεια στην Β. Αμερική και τέλος και στον υπόλοιπο κόσμο». Αυτό αναφέρει, μεταξύ άλλων, το Ινστιτούτο του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΙΝΣΕΤΕ) στη νέα μελέτη του. Λαμβάνοντας υπόψη το πλήγμα που επέφερε η πανδημία του κορονοϊού η νέα μελέτη του ΙΝΣΕΤΕ παρουσιάζει τις εξελίξεις στην παγκόσμια οικονομία και στις χώρες προέλευσης των εισερχόμενων τουριστών στην Ελλάδα, δίνοντας μια εικόνα για το τι μέλλει γεννέσθαι, με τα ισχύοντα τουλάχιστον επιδημιολογικά δεδομένα.
Είναι χαρακτηριστικό ότι, ενώ τον Ιανουάριο το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) προέβλεπε ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας κατά 3,3% για το 2020 και του παγκόσμιου εμπορίου κατά 2,9%, πέντε μήνες αργότερα, τον Ιούνιο, οι αντίστοιχες προβλέψεις ήταν -4,9% και -8%. Παράλληλα, στις εκτιμήσεις του Ιουνίου για το 2020 το ΔΝΤ προβλέπει μείωση του ΑΕΠ κατά 8% στις ΗΠΑ, κατά 10,2% στην Ευρωζώνη και κατά 3% στις αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες. Από τις μεγάλες οικονομίες, η μόνη για την οποία ακόμα προβλέπει θετική μεταβολή του ΑΕΠ είναι η Κίνα, με +1% - έναντι +6% που προέβλεπε τον Ιανουάριο.
Από την άλλη πλευρά, οι επεκτατικές πολιτικές των τραπεζών και των κυβερνήσεων διεθνώς, έχουν συμβάλει σημαντικά στον περιορισμό των επιπτώσεων, σε βαθμό ώστε οι χρηματοπιστωτικές αγορές να μην συμμερίζονται την απαισιοδοξία αυτή. Οι περισσότεροι χρηματιστηριακοί δείκτες έχουν ανακτήσει μεγάλο μέρος των απωλειών τους μετά τον Φεβρουάριο, ενώ ο NASDAQ που περιλαμβάνει πολλές εταιρείες που ευνοήθηκαν από το καθεστώς της καραντίνας και της τηλε-εργασίας, βρίσκεται στα υψηλότερα επίπεδά του.
Συνολικά, η παγκόσμια οικονομία λειτουργεί σήμερα σε ένα ιστορικά πρωτοφανές μακροοικονομικό, δημοσιονομικό, νομισματικό και χρηματοπιστωτικό περιβάλλον, με αντικρουόμενες καταστάσεις και τάσεις. Αφενός, όπως αναλύεται στη μελέτη, οι οικονομίες αντιμετωπίζουν - τουλάχιστον βραχυχρόνια - πολύ υψηλά επίπεδα ύφεσης και ανεργίας, οι κυβερνήσεις όλων των μεγάλων χωρών και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, έχουν ήδη ανακοινώσει και εφαρμόζουν τεράστια νομισματικά και δημοσιονομικά πακέτα στήριξης των οικονομιών, οι τιμές πετρελαίου είναι σε ιστορικά πολύ χαμηλά επίπεδα (προάγγελος ύφεσης) και ο χρυσός και άλλα πολύτιμα μέταλλα είναι σε πολύ υψηλά επίπεδα (ένδειξη ύφεσης αλλά και αυξημένης αβεβαιότητας και κινδύνων), ενώ, αφετέρου, τα επιτόκια είναι μηδενικά ή και αρνητικά, η ρευστότητα είναι σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα και οι υψηλοί δείκτες τιμών στα χρηματιστήρια φαίνεται να προεξοφλούν μια ταχεία ανάκαμψη.
Αντίθετα με τις αγορές, οι προβλέψεις των διεθνών οργανισμών φαίνεται να «υποβαθμίζουν» την επίπτωση των δραστικών παρεμβάσεων των Κεντρικών Τραπεζών και των κυβερνήσεων για την ενίσχυση του χρηματοοικονομικού συστήματος των χωρών, των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών.
Στην «μεγάλη εικόνα» της παγκόσμιας οικονομίας είναι απαραίτητο να προστεθούν και οι συνεχιζόμενες διενέξεις σχετικά με το διεθνές εμπόριο, το Brexit και οι κίνδυνοι από τις εξελίξεις στις οικονομίες της Τουρκίας και της Αργεντινής.
Περαιτέρω, η ασύμμετρη εξέλιξη της πανδημίας, δηλαδή το ότι βρίσκεται σε διαφορετική φάση εξέλιξης στις διάφορες χώρες, δυσκολεύει την ανάταξη της παγκόσμιας οικονομίας και του διεθνούς εμπορίου και, ιδιαίτερα, του παγκόσμιου τουρισμού. Πόσο μάλλον που, στην παρούσα φάση, η πανδημία εξακολουθεί να βρίσκεται σε έξαρση στις ΗΠΑ, την μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, αλλά και σε άλλες μεγάλες περιοχές του πλανήτη.
Αντίθετα, λόγω και του βάθους της ύφεσης φέτος, οι περισσότεροι διεθνείς οργανισμοί προβλέπουν σημαντική ανάκαμψη για το 2021. Συγκεκριμένα το ΔΝΤ τον Ιούνιο προέβλεψε αύξηση του ΑΕΠ κατά 4,5% στις ΗΠΑ, κατά 6% στην Κίνα και στην Ευρωζώνη και κατά 5,9% στις αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες. Για το παγκόσμιο ΑΕΠ η πρόβλεψη ανέρχεται σε 5,4% και για το παγκόσμιο εμπόριο σε 8%. Για την Ευρώπη και τις ΗΠΑ η ανάπτυξη αυτή, αν και σημαντική, δεν θα είναι επαρκής για να καλυφθούν οι απώλειες στο ΑΕΠ το 2020.
Αντίθετα, για τις αναπτυσσόμενες και αναδυόμενες Χώρες, περιλαμβανομένης Κίνας και Ινδίας, εκτιμάται ότι στο τέλος του 2021 το ΑΕΠ θα υπερβαίνει αυτό του 2019. Για το παγκόσμιο ΑΕΠ, αναμένεται ότι το 2021 θα έχει ανακάμψει στα επίπεδα του 2019.
Πώς θα κινηθούν οι οικονομίες στις πέντε «αγορές-τροφοδότες» της Ελλάδας
Η δυσχερής κατάσταση των οικονομιών παγκοσμίως θα συνεχίσει να επηρεάζει και την ανάκαμψη του τουριστικού κλάδου και σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού οι τουριστικές αφίξεις το 2020 μπορεί να είναι μειωμένες έως και κατά 70%. Ωστόσο στην περίπτωση της χώρας μας η ανάκαμψη θα είναι ανάλογη του πλήγματος των βασικών αγορών που τροφοδοτούν την Ελλάδα με τουρίστες αλλά και στη δυνατότητα των ανταγωνιστριών χωρών να συμμετέχουν στην τουριστική αγορά με κάποιες αξιώσεις.
Να θυμίσουμε ότι την μεγαλύτερη δεξαμενή τουριστών για τον ελληνικό Τουρισμό αποτελεί η Γερμανία- μόνο πέρυσι οι αφίξεις από τη Γερμανία άγγιξαν τα 4 εκατ. και τα έσοδα τα 2,9 δισ. ευρώ - ενώ οι υπόλοιπες τέσσερις χώρες που απαρτίζουν την πεντάδα των σημαντικότερων πηγών τουριστικών εσόδων είναι το Ηνωμένο Βασίλειο, οι ΗΠΑ, η Ιταλία και η Γαλλία. Οι 4 αυτές χώρες εισέφεραν πέρυσι πάνω από πέντε δισ. στα 18,2 δισ. των εισπράξεων. Πώς αναμένεται όμως να κινηθούν οι οικονομίες των προαναφερθέντων χωρών.
- Γερμανία
Η οικονομία της Γερμανίας, από τους εισερχόμενους τουρίστες της οποίας η Ελλάδα εισέπραξε περίπου € 3 δισ. το 2019 (16,7% του συνόλου), εκτιμάται ότι λειτούργησε κατά μέσο όρο στο 60% της δυναμικότητάς της το 2ο 3μηνο 2020 (έναντι 55% κατά μέσο όρο στο σύνολο της Ζώνης του Ευρώ) και ότι θα μπορεί να λειτουργήσει στο 75% της δυναμικότητάς της στο 3ο 3μηνο 2020 και στο 90% της δυναμικότητάς της στο 4ο 3μηνο 2020.
Ειδικότερα, όπως και στη ΖτΕ ως σύνολο, στο 4ο 3μηνο 2020 η οικονομία εκτιμάται ότι θα λειτουργεί ελάχιστα κάτω από το κανονικό επίπεδο της δυναμικότητάς της. Θα επηρεάζεται αρνητικά από τα διάσπαρτα μέτρα προστασίας και παρεμβάσεων που θα εξακολουθήσουν να είναι σε ισχύ για την αντιμετώπιση ενός ενδεχόμενου 2ου Κύματος του Covid-19, αλλά εκτιμάται ότι αυτό δεν θα συνεπάγεται πολύ μεγάλη πτώση του ΑΕΠ σε αυτό το 3μηνο.
Με βάση αυτές τις υποθέσεις-εκτιμήσεις αναμένεται τώρα πτώση του ΑΕΠ της Γερμανίας κατά -6,7% το 2020 (ΔΝΤ: -7,8%, ΕΕ: -6,5%, ΟΟΣΑ: -9,1%), ενώ το 2021 αναμένεται ανάκαμψή του κατά 5,1% (ΔΝΤ: 4,7%, ΕΕ: 6,3%, ΟΟΣΑ: 6,6%).
- Ηνωμένο Βασίλειο
.Η οικονομία του Ηνωμένου Βασιλείου - η Ελλάδα εισέπραξε από τον εισερχόμενο τουρισμό από το Ηνωμένο Βασίλειο περίπου € 2,6 δισ. το 2019 (14,5% του συνόλου) - εκτιμάται ότι λειτούργησε κατά μέσο όρο στο 40% της δυναμικότητάς της το 2ο 3μηνο 2020 (έναντι 55% κατά μέσο όρο στην ΖτΕ). Επιπλέον, ακόμη και τον Ιούλιο 2020, ο ιός δεν φαίνεται να έχει τεθεί υπό ικανοποιητικό έλεγχο. Εκτιμάται, επομένως, ότι η οικονομία του Ηνωμένου Βασιλείου θα μπορεί να λειτουργήσει στο 62% της δυναμικότητάς της στο 3ο 3μηνο 2020 (από 70% στις χώρες της ΖτΕ) και στο 85% της δυναμικότητάς της στο 4ο 3μηνο 2020.
Η ανάπτυξη της χώρας ήταν ήδη αναιμική και πριν τον Covid-19, λόγω της αβεβαιότητας που προκύπτει από το Brexit, και, επομένως, η πτώση του ΑΕΠ του ΗΒ εξαιτίας του Covid-19 εκτιμάται ότι θα είναι επίσης μεγαλύτερη από την πτώση του ΑΕΠ της Ζώνης του Ευρώ, παρά την σημαντική ενίσχυση που παρέχεται από την Κεντρική Τράπεζα και από την Κυβέρνηση.
Με βάση αυτές τις υποθέσεις-εκτιμήσεις αναμένεται τώρα πτώση του ΑΕΠ του Ηνωμένου Βασιλείου κατά -8,2% το 2020 (ΔΝΤ: -10,2%, ΕΕ: -8,3%, ΟΟΣΑ: -11,5%), ενώ το 2021 αναμένεται ανάκαμψή του κατά 5,1% (ΔΝΤ:6,3 %, ΕΕ: 6,0%, ΟΟΣΑ: 9,0%).
- ΗΠΑ
Η ανεξέλεγκτη πορεία εξάπλωσης του Covid-19 σε πολλές Πολιτείες των ΗΠΑ, σε ορισμένες από τις οποίες δεν έχει τεθεί ακόμα υπό έλεγχο, οδήγησε στη μεγάλη πτώση του ΑΕΠ των ΗΠΑ στο 2ο και το 3ο 3μηνο 2020 και τη μικρή πτώση του στο 4ο 3μηνο 2020. Η πτώση αυτή, σε συνδυασμό με τη μικρή αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,25% στο 1ο 3μηνο 2020, οδηγεί σε εκτιμώμενη σημαντική πτώση του ΑΕΠ των ΗΠΑ κατά -8,0% σύμφωνα με το ΔΝΤ και κατά -6,5% ΕΕ.
Εκτιμάται ότι η οικονομία των ΗΠΑ λειτούργησε κατά μέσο όρο στο 50% της δυναμικότητάς της το 2ο 3μηνο 2020 και ότι θα μπορεί να λειτουργήσει στο 70-80% της δυναμικότητάς της στο 3ο 3μηνο και περί το 90% στο 4ο 3μηνο.
Με αυτές τις υποθέσεις-εκτιμήσεις αναμένεται τώρα πτώση του ΑΕΠ των ΗΠΑ κατά -5,8% το 2020 (ΔΝΤ: -8,0%, ΕΕ: -6,5%), ενώ το 2021 αναμένεται ανάκαμψή του κατά 4,3% (ΔΝΤ: 4,5%, ΕΕ: 4,9%). Να θυμίσουμε πως η Ελλάδα εισέπραξε από τον εισερχόμενο τουρισμό από τις ΗΠΑ περίπου € 1,2 δισ. το 2019 (6,7% του συνόλου).
- Ιταλία
Η οικονομία της Ιταλίας - η Ελλάδα εισέπραξε από τον εισερχόμενο τουρισμό από την Ιταλία περίπου € 1,0 δισ. το 2019 (5,7% του συνόλου) -εκτιμάται ότι λειτούργησε κατά μέσο όρο στο 45% της δυναμικότητάς της το 2ο 3μηνο 2020 (έναντι 55% κατά μέσο όρο στο σύνολο της ΖτΕ). Ωστόσο, μετά την επιτυχή αντιμετώπιση του ιού τον Ιούνιο 2020, εκτιμάται τώρα ότι η οικονομία της Ιταλίας θα μπορεί να λειτουργήσει στο 70% της δυναμικότητάς της στο 3ο 3μηνο 2020 και στο 90% της δυναμικότητάς της στο 4ο 3μηνο 2020.
Από την άλλη πλευρά, η οικονομία της Ιταλίας αντιμετωπίζει γενικότερα μακροοικονομικά και δημοσιονομικά προβλήματα, μεταξύ των οποίων και το πολύ υψηλό δημόσιο χρέος. Η ανάπτυξη της χώρας ήταν ήδη αναιμική και πριν τον Covid-19 και, ως εκ τούτου, η πτώση του ΑΕΠ εξαιτίας του Covid-19 εκτιμάται ότι θα είναι μεγαλύτερη από ότι στις άλλες χώρες της ΖτΕ, παρά την προνομιακή βοήθεια που έχει η Ιταλία από την ΕΚΤ. Επίσης, για τους ίδιους λόγους μεγάλη είναι ακόμη η αβεβαιότητα για την ανάκαμψη της οικονομίας της Ιταλίας το 2021 και πολύ περισσότερο στα επόμενα χρόνια.
Με αυτές τις υποθέσεις – εκτιμήσεις, αναμένεται τώρα πτώση του ΑΕΠ της Ιταλίας κατά - 8,9% (ΔΝΤ: -12,8%, ΕΕ: -9,5%, ΟΟΣΑ: -11,3%), ενώ το 2021 αναμένεται ανάκαμψή του κατά 5,4% (ΔΝΤ: 6,3%, ΕΕ: 6,5%, ΟΟΣΑ: 7,7%).
- Γαλλία
Η οικονομία της Γαλλίας εκτιμάται ότι λειτούργησε κατά μέσο όρο στο 50% της δυναμικότητάς της το 2ο 3μηνο 2020 (έναντι 55% κατά μέσο όρο στο σύνολο της ΖτΕ) και ότι θα μπορεί να λειτουργήσει στο 70% της δυναμικότητάς της στο 3ο 3μηνο 2020 και στο 85% της στο 4ο 3μηνο 2020. Ειδικότερα, στο 4ο 3μηνο 2020 η οικονομία εκτιμάται ότι θα λειτουργεί ακόμη με σημαντικά εμπόδια, χαμηλότερα από το κανονικό επίπεδο της δυναμικότητάς της. Θα επηρεάζεται αρνητικά από τα διάσπαρτα μέτρα προστασίας και παρεμβάσεων που θα εξακολουθήσουν να είναι, ή θα τεθούν εκ νέου σε ισχύ για την αντιμετώπιση ενός ενδεχόμενου 2ου Κύματος του Covid-19.
Αυτό θα συνεπάγεται την σημαντική πτώση του ΑΕΠ σε ετήσια βάση και σε αυτό το 3μηνο που θα είναι λίγο μεγαλύτερη από την πτώση του ΑΕΠ στο ίδιο 3μηνο στη Ζώνη του Ευρώ γενικότερα. 8
Με αυτές τις υποθέσεις-εκτιμήσεις αναμένεται τώρα πτώση του ΑΕΠ της Γαλλίας κατά -8,8% (ΔΝΤ: -12,5%, ΕΕ: -8,2%, ΟΟΣΑ: -11,4%), ενώ το 2021 αναμένεται ανάκαμψή του κατά 4,9% (ΔΝΤ: 7,3%, ΕΕ: 7,4%, ΟΟΣΑ: 7,7%).
Να θυμίσουμε ότι η Ελλάδα εισέπραξε από τον εισερχόμενο τουρισμό από τη Γαλλία περίπου € 1,1 δισ. το 2019 (6,2% του συνόλου).
Διαβάστε επίσης:
- Υποχρεωτικό πλέον το τεστ κορονοϊού για τους Έλληνες που ταξιδεύουν στην Κύπρο
- Στις κρατήσεις της τελευταίας στιγμής ποντάρει ο τουριστικός κλάδος
