Στραμμένο το βλέμμα στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης έχει ο κόσμος του τουρισμού, αναμένοντας τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού που θα αφορούν την άμεση και έμμεση στήριξη του κλάδου. Η στήριξη μάλιστα κρίνεται απαραίτητη τόσο για να ελαχιστοποιηθούν οι επιπτώσεις από την πανδημία όσο και για να διατηρηθεί μεσομακροπρόθεσμα η θετική τάση που καταγράφηκε φέτος το καλοκαίρι.
Παρά το θετικό μομέντουμ για τον κλάδο - φέτος το καλοκαίρι και ειδικά τον Αύγουστο η χώρα κατάφερε να ανακτήσει ικανοποιητικό μέρος της τουριστικής δραστηριότητας του 2019, ο κλάδος έχει υποστεί το μεγαλύτερο πλήγμα των τελευταίων ετών εξαιτίας του περιορισμού των μετακινήσεων που έφερε η πανδημία του κορονοϊού. Ακόμα μάλιστα κι αν επιτευχθεί η πολυπόθητη επέκταση της σεζόν και πιαστεί ο στόχος του 50% αφίξεων κι εσόδων του 2019 που έχει θέσει το κυβερνητικό επιτελείο, ακολουθεί ένα αβέβαιος χειμώνας ως προς την εξέλιξη των υγειονομικών συνθηκών και κατ' επέκταση της τουριστικής δραστηριότητας της χώρας, ειδικά στους χειμερινούς προορισμούς που αποτελούν και τον μεγάλο «ασθενή» του κλάδου.
Σημειωτέον ότι η «ευτυχής κατάληξη» της τουριστικής χρονιάς δεν συνεπάγεται απαραίτητα ότι όλα βαίνουν καλώς για την συνέχεια ειδικά την ώρα που ο διεθνής ανταγωνισμός δεν κάθεται με «σταυρωμένα τα χέρια». Είναι χαρακτηριστικό ότι με βάση τα δημόσια δεδομένα που έχουν ανακοινώσει οι αρμόδιες αρχές ανταγωνιστικών τουριστικά χωρών, καταγράφεται ισχυρή ανάκαμψη σε βασικούς προορισμούς με τους οποίους «κονταροχτυπιόμαστε». Τουρκία, Κύπρος και Κροατία παρουσιάζουν υψηλότερα ποσοστά αναπλήρωσης της τουριστικής κίνησης φέτος σε σχέση με το 2019. Ωστόσο η Ελλάδα δείχνει να κινείται καλύτερα σε σχέση με την Ισπανία κι από άλλες ευρωπαϊκές χώρες που βασίζονται σημαντικά στον τουρισμό πόλης.
Επιπλέον οι ορεινοί και χειμερινοί προορισμοί έχουν χάσει μέχρι στιγμής δύο σεζόν, σε αντίθεση με τους θερινούς που ακόμα και πέρυσι υπήρξε έστω περιορισμένη τουριστική δραστηριότητα. Το γεγονός αυτό, όπως επισημαίνουν τουριστικοί φορείς στο insider.gr φέρνει στη συζήτηση τη «σταδιακή μετάβαση και απεμπλοκή από τα οριζόντια μέτρα στήριξης ώστε να μην δημιουργηθεί δομικό ζήτημα στον κλάδο».
Πέρα βέβαια από τις πρωτοβουλίες που πρέπει να αναληφθούν για τη συνέχιση της τουριστικής δραστηριότητας κατά τη φθινοπωρινή και χειμερινή περίοδο και τις δράσεις για την προετοιμασία της επόμενης θερινής σεζόν, ο τουριστικός κλάδος κάνει λόγο και για μια μεσομακροπρόθεσμη στρατηγική για την ενίσχυση του τουριστικού τομέα, η οποία θα εμπεριέχει έργα για την αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος.
Τα παραπάνω εξέφρασε και το προεδρείο του ΣΕΤΕ και οι εκπρόσωποι των πανελλήνιων κλαδικών ενώσεων – Μελών του Συνδέσμου στον υπουργό Τουρισμού, Βασίλη Κικίλια, σε συνάντηση εργασίας που πραγματοποιήθηκε μέσα στην εβδομάδα.
Σύμφωνα με τα όσα επισημάνθηκαν, θα πρέπει να υιοθετηθεί ένα μείγμα οικονομικής πολιτικής που θα ευνοεί τη βιωσιμότητα των τουριστικών επιχειρήσεων με έμφαση στα εργασιακά, στη μείωση του ΦΠΑ στη διαμονή αλλά και στη σταθεροποίηση του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ στις μεταφορές (αεροπορικώς – ακτοπλοϊκώς – χερσαία μέσα). Εξίσου απαραίτητη, σύμφωνα με τους φορείς του τουρισμού, κρίνεται και η απαλλαγή από το συμπληρωματικό ΕΝΦΙΑ για καταλύματα ενώ δομικό στοιχείο για την ανταγωνιστικότητα του κλάδου αποτελεί η κατάργηση του φόρου διαμονής ή η ανταποδοτικότητά του καθώς και η ρύθμιση των βραχυχρόνιων μισθώσεων.
Να σημειωθεί ότι στα μέτρα που δεν έχουν παραταθεί ακόμη για το 2022 περιλαμβάνεται η μείωση του συντελεστή ΦΠΑ στις μεταφορές, σε μη αλκοολούχα ποτά και σε υπηρεσίες διάθεσης μη αλκοολούχων ποτών και ροφημάτων, στα εισιτήρια κινηματογράφων, θεατρικών παραστάσεων και συναυλιών και στο τουριστικό πακέτο. Ανάλογη είναι η κατάσταση και στο θέμα των επιδομάτων ανεργίας και στο πρόγραμμα κάλυψης ασφαλιστικών εισφορών αλλά και στο πρόγραμμα βραχυχρόνιας απασχόλησης ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ. Εν αναμονή της οριστικής συναίνεσης των θεσμών τελεί και η παράταση έως το τέλος του 2021 του Γέφυρα.
Με στόχο τη διατήρηση της θετικής τάσης που επιβεβαιώνεται από την αύξηση της εισερχόμενης ταξιδιωτικής κίνησης τη φετινή χρονιά οι φορείς επεσήμαναν και την ανάγκη για έγκαιρο και με κανόνες άνοιγμα της τουριστικής δραστηριότητας- συνταγή που δοκιμάστηκε φέτος και αποδείχτηκε επιτυχημένη.
Όσο για τις ενέργειες που αφορούν την μακροπρόθεσμη στήριξη του κλάδου, θα πρέπει να περιλαμβάνουν αρχικά την αναδιαμόρφωση της εθνικής στρατηγικής, τον σχεδιασμό νέων προϊόντων που, πλέον, θέλει ο σύγχρονος τουρίστας αλλά και τη σωστή προβολή και προώθησή τους στις διεθνείς αγορές.
Αναγκαία κρίνεται και η δρομολόγηση στοχευμένων επενδύσεων για τη δημιουργία ή και αναβάθμιση των δημοσίων υποδομών η οποία μπορεί να γίνει αξιοποιώντας κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης αλλά και από τα ΕΣΠΑ 2021-2027.
Πάγιο αίτημα του τουριστικού κλάδου παραμένει και η θεσμοθέτηση ενός χωροταξικού και πολεοδομικού πλαισίου για τον τουρισμό σύμφωνα με τις αρχές βιώσιμης ανάπτυξης ενώ μεγάλα οφέλη θα μπορούσαν να προκύψουν κι από την αναβάθμιση της τουριστικής εκπαίδευσης.
Τα παραπάνω κρίνονται απαραίτητα, παρά την αύξηση της τουριστικής δραστηριότητας που καταγράφηκε το 2021 αφού το όποιο θετικό αποτέλεσμα φέτος θα απέχει μακράν από την χρυσή για τον ελληνικό τουρισμό χρονιά του 2019. Το παραπάνω επιβεβαιώνουν άλλωστε και οι αριθμοί. Μέσα στον Αύγουστο η αεροπορική κίνηση καταγράφηκε σχεδόν διπλάσια από αυτή του 2020, έφτασε όμως μόλις στο 70% του 2019. Αντίστοιχα οι πληρότητες σε συγκεκριμένους προορισμούς κινήθηκαν ακόμα και στα επίπεδα του 100%, αφού όμως είχε προηγηθεί ένα σχεδόν χαμένο πρώτο εξάμηνο τουριστικής δραστηριότητας
Όσο για τον Σεπτέμβριο, η καλή πορεία του οποίου θα φέρει και την αύξηση των τουριστικών εισπράξεων στο τελικό ταμείο του 2021, οι τουριστικοί φορείς παραμένουν συγκρατημένα αισιόδοξοι διαπιστώνοντας κρατήσεις πολλαπλών ταχυτήτων, ανάλογα με τον προορισμό.
Ακόμα και το ενθαρρυντικό στοιχείο της αύξησης της Μέσης Δαπάνης των τουριστών φέτος, χαρακτηρίζεται περισσότερο αποτέλεσμα των συνθηκών και λιγότερο δεδομένο της επόμενης ημέρας του κλάδου. Σημειωτέον ότι βάσει των πρόσφατων στοιχείων της Τράπεζας της Ελλάδας, η μέση δαπάνη ανά ταξίδι μη κατοίκων στη χώρα μας για το μήνα Ιούνιο άγγιξε τα 729 ευρώ, σημειώνοντας άνοδο κατά 20% σε σύγκριση με το αντίστοιχο νούμερο του Ιουνίου του 2019. Εν συγκρίσει δε με τον περσινό Ιούνιο όπου ο τουρισμός δεν είχε ανοίξει ακόμα το αντίστοιχο νούμερο υπερδιπλασιάστηκε στο +125% από τα μόλις 324 ευρώ. Σε κάθε περίπτωση όμως, όπως επισημαίνουν παράγοντες του τουρισμού, η προσέλκυση υψηλού οικονομικού επιπέδου τουριστών φέτος οφείλεται στην έλλειψη επιλογών, αφού πολλοί προορισμοί εκτός ΕΕ που προσελκύουν τους συγκεκριμένους τουρίστες παρέμειναν κλειστοί. Το στοίχημα της χώρας είναι «πως θα τους ξαναφέρουμε όταν ανοίξει ο ανταγωνισμός».
