Όταν ακούει κανείς για την Υπάτη, το πρώτο πράγμα που πιθανότατα του έρχεται στο μυαλό είναι τα ιαματικά λουτρά. Όμως, αυτή η ιστορική κωμόπολη του νομού Φθιώτιδας έχει πολύ περισσότερα να προσφέρει στον ανυποψίαστο επισκέπτη της.
Τοποθετημένη στις βόρειες πλαγιές του κατάφυτου όρους Οίτη, η Υπάτη μπορεί να αποτελέσει ορμητήριο για όσους θέλουν να παραδοθούν σε καταπράσινα πεζοπορικά μονοπάτια και σε γραφικές ποδηλατικές διαδρομές. Για ακόμη περισσότερη αδρεναλίνη, ο Εθνικός Δρυμός διαθέτει ειδικά διαμορφωμένα σημεία αναρρίχησης, ένα δίκτυο από 60 χλμ σηματοδοτημένα μονοπάτια, κορυφές με λιβάδια και απόκρημνα φαράγγια.
Η ευρύτερη περιοχή της Οίτης, μέρος της οποίας έχει δικαίως χαρακτηριστεί Εθνικός Δρυμός -ένας από τους 10 της χώρας- έχει να επιδείξει τουλάχιστον 1200 είδη φυτών με χαρακτηριστικό τη «Βερονίκη» της Οίτης, την οποία τυχεροί περιπατητές μπορούν να θαυμάσουν μόνο μια εβδομάδα τον χρόνο -στο διάστημα περίπου από 20 Μαΐου έως 20 Ιουνίου.
Εμείς επιλέξαμε για πεζοπορία το μυστηριακό μονοπάτι των Φαρμακίδων, μήκους περίπου 6 χλμ. Σύμφωνα με τον θρύλο, οι Φαρμακίδες ήταν πανίσχυρες μάγισσες που με ποικίλα βότανα της περιοχής γιάτρευαν ψυχικές ασθένειες και έλυναν ερωτικά ζητήματα. Στην περιοχή λειτούργησε η πρώτη Σχολή των Μαγισσών. Η διαδρομή επιφύλασσε στο τέλος της έναν μεγάλο, κρεμαστό καταρράκτη, όπου παρακολουθήσαμε μια εντυπωσιακή κατάβαση με σχοινιά (canyoning).
Καθώς περιηγείσαι στην περιοχή, το τοπίο σε προσκαλεί να αφήσεις πίσω τη ρουτίνα, να βάλεις τα αθλητικά σου και δοκιμάσεις νέες, μοναδικές εμπειρίες. Μία από αυτές ήταν η ποδηλατάδα δίπλα στον Σπερχειό, όπου το ειδυλλιακό πλατανόδασος του ποταμού εναλλάσσεται με χρυσαφένια πλατώματα. Το έδαφος δεν ήταν ομαλό δημιουργώντας μια ενδιαφέρουσα πρόκληση που, όμως, δεν πρέπει να αποθαρρύνει τα λεγόμενα «παιδιά της πόλης».
Το μεγαλείο της φύσης του βουνού ήταν ιδιαίτερα αισθητό στο Καταφύγιο Οίτη όπου είχαμε την ευκαιρία να θαυμάσουμε ένα κοπάδι της φυλής των σπάνιων άγριων αλόγων.
Η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, γνωρίζοντας την αναπτυξιακή δυναμική της περιοχής, δίνει έμφαση στην τουριστική της ανάδειξη με ποικίλες δράσεις. Ο Αντιπεριφερειάρχης Τουρισμού και Αθλητισμού, κ. Ηλίας Μπουρμάς μάς μίλησε για τη σπάνια βιοποικιλότητα της περιοχής, την εύκολη προσβασιμότητα και το πλήθος των δραστηριοτήτων που προσφέρει: «Βρισκόμαστε στην Οίτη, στον μεγαλύτερο και ομορφότερο Δρυμό της Ελλάδας. Η θερμοκρασία είναι ιδανική για μια απόδραση από τον καύσωνα της πόλης. Βρισκόμαστε σε απόσταση δύο ώρες από την Αθήνα, τρεις ώρες από την συμπρωτεύουσα. Ο τουρισμός, η γαστρονομία και ο πολιτισμός αποτελούν τρίπτυχο - πρεσβευτή της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, για το οποίο είμαστε ιδιαίτερα περήφανοι, αλλά και ελκυστικοί και επιλέξιμοι».
Ιαματικά, κουραμπιέδες και… αστέρια στην Υπάτη
Μάθαμε ότι η Υπάτη φημίζεται για τον κουραμπιέ της. Μια πληροφορία που μπορεί να ξεχάσεις μέχρι να… τον δοκιμάσεις! Το γευστικότατο παραδοσιακό γλύκισμα σε περιμένει εκεί, χειμώνα-καλοκαίρι.
Το ίδιο και τα ιαματικά λουτρά, που φημίζονται για τις θεραπευτικές ιδιότητες δερματικών παθήσεων, ήδη από τον 4ο π. Χ αιώνα. Ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει τη χαλαρωτική εμπειρία στο χωριό Λουτρά Υπάτης που συνορεύει με την Υπάτη.
Στο παρελθόν τα Λουτρά Υπάτης είχαν γνωρίσει μεγάλη άνθιση. Το 1900 το χωριό αποκαλούνταν «Παρίσι της Ελλάδας», και υπάρχουν γκραβούρες που δείχνουν ότι το επισκέπτονταν βασίλισσες για να κάνουν τα ιαματικά λουτρά τους. Τακτικά το επισκεπτόταν και η Βασίλισσα Αμαλία. Τη δεκαετία του ‘80, συνέρρεαν επισκέπτες από όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό οι οποίοι πολλές φορές αναγκάζονταν να νοικιάσουν μεμονωμένα κρεβάτια, ακόμη και στις αυλές, αφού δεν υπήρχαν διαθέσιμα δωμάτια. Τα ιαματικά λειτουργούσαν μάλιστα από τις 5 το πρωί έως τις 2 τα ξημερώματα της επόμενης ημέρας.
Σήμερα τα ιαματικά έχουν παρακμάσει, αλλά η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, σε συνεργασία με ορειβατικούς συλλόγους, κάνει μια σοβαρή προσπάθεια να αναπτύξει τον εναλλακτικό τουρισμό στην περιοχή.
Αυτό που δεν περιμέναμε να δούμε στην Υπάτη ήταν ένα πλήρως εξοπλισμένο αστεροσκοπείο. Το «Κακογιάννειο» Αστεροσχολείο Υπάτης είναι το τρίτο μεγαλύτερο πλανητάριο της Ελλάδας, μετά της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, και παράγει αξιοσημείωτο επιστημονικό ερευνητικό έργο. Παράλληλα φιλοξενεί εκπαιδευτικές και ενημερωτικές δράσεις για φοιτητές μεταπτυχιακού επιπέδου, μαθητές και σχολεία αλλά και τους απλούς επισκέπτες που θα βρεθούν στην περιοχή.
Η σχέση της Υπάτης με την αστρονομία πηγαίνει πίσω στην αρχαιότητα, αφού εκεί δρούσαν οι περίφημες Θεσσαλές μάγισσες, πολύ μορφωμένες γυναίκες που ασχολούνταν με την αστρονομία.
Θεματικό Πάρκο Παύλιανης
Αν πούμε ότι στην Ελλάδα υπάρχει ένα χωριό με χιούμορ, αυτό θα ήταν η Παύλιανη. Βρίσκεται στις νοτιοανατολικές πλαγιές της Οίτης και είναι γεμάτο χιουμοριστικές επιγραφές και γκράφιτι. Σε υψόμετρο 1260 μέτρων πάνω από την Παύλιανη θα βρει κανείς και τον Iron Throne, ένα αντίγραφο του θρόνου της γνωστής σειράς Game of Thrones, ενώ πιο χαμηλά υπάρχει και το παρατηρητήριο, ο «θρόνος του Δία».
Όποιος βρεθεί στην περιοχή, πρέπει οπωσδήποτε να κάνει μια επίσκεψη στο εντυπωσιακό θεματικό πάρκο της Παύλιανης στις πηγές του Ασωπού, το οποίο μέσα από ποικίλες δραστηριότητες, παιχνίδια και αξιοθέατα, ψυχαγωγεί αλλά περνάει μηνύματα στον επισκέπτη.
Το πάρκο, σε υψόμετρο λίγο κάτω από 1000 μ, είναι μέσα στα έλατα, τα πλατάνια και τις καρυδιές. Η δημιουργία του ξεκίνησε πριν από 30 χρόνια -όταν εκεί ψάχνανε να βρουν τον «τρελούτσικο» του χωριού που κρυβόταν- και κάθε χρόνο βελτιώνεται.
Ιστορικές αναζητήσεις
Εκτός από τους λάτρεις της φύσης, η περιοχή μπορεί να ικανοποιήσει και τους λάτρεις της ιστορίας.
Επισκεφτήκαμε τη Γέφυρα του Γοργοποτάμου, η οποία σου προκαλεί δέος. Η μάχη του Γοργοποτάμου αποτελεί μία από τις σημαντικότερες πράξεις αντίστασης στην κατεχόμενη Ευρώπη την περίοδο του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Οι Έλληνες αντάρτες των ΕΔΕΣ, ΕΛΑΣ με τη βοήθεια Άγγλων πρακτόρων κατάφεραν να αναχαιτίσουν την επέλαση των γερμανο-ιταλικών στρατευμάτων που ήλεγχαν την περιοχή και τη γέφυρα, ανατινάζοντάς τη.
Πολλοί τραυματισμένοι αθλητές χρησιμοποιούν τα παγωμένα νερά του Γοργοποτάμου, που έρχονται από την Καταβόθρα, για αποκατάσταση.
Αλλά και η ίδια η Υπάτη έχει μια βαθιά ιστορία στον χρόνο. Γνωστή ως «Υπάτα των Ρωμαίων» ή «Νέαι Πάτραι των Βυζαντινών» ή «Νεοπάτρια των Καταλανών» υπήρξε ακμάζουσα πόλη κατά την αρχαιότητα στην ευρύτερη περιοχή της Φθιώτιδας και κέντρο μαγείας.
Ήταν παρούσα και στα 2.500 χρόνια ελληνικής ιστορίας και αποτέλεσε σύμβολο των αγώνων της δημοκρατίας και ελευθερίας, με ευεργέτη την οικογένεια Αινιάν. Η δράση της γνωστής οικογένειας έγινε και ο λόγος που η Υπάτη καταστράφηκε από τους Βαυαρούς στην αντιοθωνική εξέγερση του 1848.
Η νεότερη ιστορία της προσέδωσε τον τίτλο «μαρτυρική», καθώς κάηκε ολοσχερώς από τους Γερμανούς στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι Γερμανοί έκαψαν και τα 380 κατοικήσιμα σπίτια της Υπάτης και άφησαν μόνο αυτά που δεν είχαν στέγη.
Όπως δήλωσε και ο Αντιπεριφερειάρχης Φθιώτιδας, κ. Θανάσης Καρακάντζας, πρόκειται για μια «σπουδαία ιστορικά περιοχή πέρα από το φυσικό κάλλος. Στο μέρος όπου ο Ηρακλής έκαψε τους χιτώνες του, στο κέντρο μαγείας, στα θεραπευτικά νερά και τα σπάνια τοπία, τα πεδία εξερεύνησης είναι ανεξάντλητα για τον επισκέπτη».
