Με ούριο άνεμο πλέει φέτος ο τουρισμός, χωρίς βέβαια να έχει αποφύγει τις σκοπέλους που δημιουργούν οι νέες κρίσεις με τις οποίες έχει έρθει αντιμέτωπος ο πλανήτης. Παρότι μάλιστα για πρώτη φορά φέτος, από την αρχή της πανδημίας, η υγειονομική κρίση δεν τρομάζει τους τουρίστες, οι ανατιμήσεις σε ενέργεια και βασικά αγαθά, η έλλειψη προσωπικού αλλά και οι αρρυθμίες που παρατηρούνται σε μεγάλα αεροδρόμια της Ευρώπης, γεννούν νέες επισφάλειες στον κλάδο που εισφέρει το ¼ του ελληνικού ΑΕΠ.
Στον δρόμο του 2019 βαδίζει ο τουρισμός
Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, τα μέχρι στιγμής δεδομένα γεννούν αισιοδοξία, αφού η χώρα προσεγγίζει στην μεταπανδημική εποχή τα μεγέθη της χρυσής για τον τουρισμό χρονιάς του 2019. Αρκεί να αναφέρει κανείς την σημαντική ανάκτηση της κίνησης στο ΔΔΑ «Ελ. Βενιζέλος», που φτάνει στο 95% του 2019, το 1 εκ. αφίξεων στο Νότιο Αιγαίο τον Μάιο, με αύξηση της κίνησης κατά 6,6% σε σχέση με το 2019 ή ακόμα και τις βραχυχρόνιες μισθώσεις που ξεπέρασαν ήδη από τον Μάιο τα εντυπωσιακά νούμερα του αντίστοιχου μήνα του 2019.
Η εικόνα είναι ακόμα θετικότερη για τους επόμενους μήνες, με τους επιχειρηματίες του κλάδου να κάνουν λόγο για πληρότητες που αγγίζουν ακόμα και το 100% στο πικ της σεζόν και με τις πτήσεις να αυξάνουν εκθετικά καθώς προχωράμε στους θερμότερους μήνες του καλοκαιριού. Αξίζει να σημειώσουμε ότι σύμφωνα με το Recovery Tracker του ΙΝΣΕΤΕ, την τρέχουσα αλλά και την επόμενη εβδομάδα ο αριθμός των προγραμματισμένων θέσεων διεθνών πτήσεων για την χώρα μας παρουσιάζει αύξηση άνω του 7%, φτάνοντας την δεύτερη εβδομάδα του Ιουλίου (11-17/07) τις 952.491 προγραμματισμένες θέσεις σε διεθνείς πτήσεις.
Μεγάλη πρόκληση οι ανατιμήσεις
Ακόμα και αυτή η αισιοδοξία όμως, δεν παύει να είναι συγκρατημένη αφού υπάρχουν ακόμα «ακίδες» που καθιστούν αβέβαιη την πορεία των τουριστικών επιχειρήσεων και εσόδων. Η βασικότερη εξ αυτών, την οποία επισημαίνουν στελέχη του κλάδου σε κάθε ευκαιρία, είναι τα κόστη λειτουργίας λόγω ανατιμήσεων τα οποία μένει να φανεί αν θα επιδράσουν αρνητικά στην κερδοφορία τους. «Οι πληθωριστικές πιέσεις και οι ανατιμήσεις βασικών αγαθών θα παίξουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση των ταξιδιωτικών εισπράξεων και ενδέχεται να επηρεάσουν τους επόμενους μήνες τις δαπάνες των τουριστών», ανέφερε χαρακτηριστικά στο insider.gr στέλεχος μεγάλης ξενοδοχειακής αλυσίδας με παρουσία σε δημοφιλή νησιά. «Πάμε πολύ καλά κι αναμένεται να πάμε καλύτερα. Ωστόσο τα συμβόλαια με τους tour operators έχουν κλειστεί με περσινές τιμές την ώρα που τα κόστη της ενέργειας έχουν σχεδόν τριπλασιαστεί και στις πρώτες ύλες παρατηρείται αύξηση από 20% έως 100%. Αρκεί να αναφέρω ότι φέτος, μόνο μέχρι τον Ιούνιο πρέπει να πληρώσουμε για ρεύμα όσο πληρώσαμε όλη την προηγούμενη χρονιά. Κι αυτό την ώρα που κάποιοι προορισμοί, για παράδειγμα στην Βόρεια Ελλάδα, εξαιτίας της μεγάλης έκθεσης στην ρωσική αγορά, υστερούν σε κρατήσεις σε σχέση με τους δημοφιλείς προορισμούς» προσέθεσε.
Φόβοι εκφράζονται και για επιμέρους κλάδους που μπορούν να επηρεαστούν από τις εν λόγω ανατιμήσεις, ειδικά εφόσον αυτές περιορίζουν κατά πολύ το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών. Ενδεικτικό παράδειγμα αποτελούν οι νέες αυξήσεις που έρχονται στα ακτοπλοϊκά εισιτήρια από την 1η Ιουλίου, οι οποίες θα οδηγήσουν τις τιμές σε άλμα από 25% έως και 40% σε σχέση με πέρυσι. Οι αυξήσεις στα ναύλα και στα κόστη μεταφορών θα μπορούσαν να περιορίσουν την εγχώρια ζήτηση, η οποία ήδη είναι μειωμένη σε σχέση με το 2019 σύμφωνα με τα στοιχεία π.χ. της ακτοπλοΐας. Αυτό θα βάλλει έντονα την οικονομική εικόνα των εν λόγω επιχειρήσεων ενώ θα δοκιμάσει γενικότερα τις αντοχές, αφού δεν επηρεάζει μόνο τους επιβάτες και την τουριστική κίνηση αλλά και την μεταφορά των αγαθών και άρα όλη την παραγωγική αλυσίδα», επεσήμαναν στελέχη του κλάδου στο insider.gr.
Βαρίδι για τον κλάδο η έλλειψη προσωπικού
Οι προκλήσεις βέβαια δεν σταματούν εδώ. Έντονο προβληματισμό γεννούν για την συνέχεια και οι ελλείψεις εργατικού δυναμικού τις οποίες επισημαίνουν ήδη από πέρυσι οι τουριστικές επιχειρήσεις, και οι οποίες γίνονται ακόμα πιο αισθητές λόγω της αύξησης της τουριστικής κίνησης. «Ουσιαστικά η κατάσταση θυμίζει κατά κάποιο τρόπο την ναυτιλία, έναν άλλο κλάδο “πυλώνα” της οικονομίας της χώρας, τον οποίο ταλανίζει εδώ και χρόνια η έλλειψη προσωπικού», αναφέρει παράγοντας της αγοράς στο insider.gr. Tην προαναφερθείσα έλλειψη επιβεβαιώνουν και τα στατιστικά. Αρκεί να αναφέρουμε ότι τον Μάιο καταγράφηκε ρεκόρ 20ετίας στην απασχόληση, καθώς δημιουργήθηκαν 100.000 νέες θέσεις εργασίας. Η προετοιμασία των επιχειρήσεων του τουρισμού και της εστίασης ενόψει της νέας σεζόν πρόσφερε βαθιά ανάσα στην απασχόληση, παρόλα αυτά όμως οι ελλείψεις σε προσωπικό παρέμειναν τεράστιες. Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία δε, παρατηρείται ότι οι νέοι έως 30 ετών γυρίζουν την πλάτη στην εποχική - περιστασιακή απασχόληση του τουρισμού - επισιτισμού, καθώς το 60% των νέων προσλήψεων αφορά άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Δεδομένου ότι οι περισσότερες νέες θέσεις εργασίας (32.012) αφορούν εργαζομένους ηλικίας 45-64 ετών και έπεται η κατηγορία 30-44 ετών με 30.170 νέες θέσεις, το πρόβλημα αναμένεται να ενταθεί τα επόμενα χρόνια, φέρνοντας αντιμέτωπο τον κλάδο με μια δύσκολη εξίσωση.
Φαινόμενα ντόμινο από το χάος στα Ευρωπαϊκά αεροδρόμια
Η έλλειψη προσωπικού μάλιστα γεννά κι ένα ακόμα πιο απτό πρόβλημα, που γίνεται ήδη αισθητό στην Ευρώπη και δεν αποκλείεται να επηρεάσει φέτος το καλοκαίρι και την χώρα μας. Ο λόγος για την εικόνα καθυστερήσεων και προβλημάτων στα διεθνή αεροδρόμια του εξωτερικού, από όπου προέρχονται πολλοί τουρίστες για τα ελληνικά θέρετρα. Παρότι τα μεγάλα ευρωπαϊκά αεροδρόμια βρίσκονται στη δίνη της έλλειψης προσωπικού, που έχει φέρει ντόμινο ακυρώσεων, μεγάλες ουρές και χαμένες αποσκευές, τα ελληνικά αεροδρόμια δεν φαίνεται να έχουν επηρεαστεί αισθητά. Παρόλα αυτά βέβαια, το ταξιδιωτικός χάος που επικρατεί στην Ευρώπη και οι καθυστερημένες αναχωρήσεις πτήσεων από βασικούς αερολιμένες, όπως το Χίθροου, το Σαρλ Ντε Γκολ ή το Σίπχολ, δημιουργούν αναπόφευκτα φαινόμενο ντόμινο, το οποίο όμως, προς ώρας παραμένει διαχειρίσιμο. Κανείς δεν γνωρίζει όμως τι θα γίνει, αν το φαινόμενο συνεχιστεί μέχρι και τον Αύγουστο όπου και οι τουριστικές ροές της χώρας θα είναι αυξημένες.
