Προς νέα ρεκόρ βαδίζει ο κλάδος του τουρισμού με την ταξιδιωτική κίνηση να κινείται τους πρώτους μήνες του έτους σε ιστορικά υψηλά επίπεδα αλλά και τις κρατήσεις για την θερινή σεζόν, που άρχισε νωρίτερα από άλλες χρονιές, να πολλαπλασιάζονται με ορίζοντα να διαρκέσουν έως και το τέλος Νοεμβρίου. Σε αυτό το θετικό κατά γενική ομολογία σκηνικό, υπάρχουν βέβαια και οι αστερίσκοι που δεν σταματούν να προβληματίζουν τον κλάδο αλλά και τους αναλυτές για την πορεία του πληθωρισμού.
Οι θεαματικές επιδόσεις στην αρχής της χρονιάς
Αποχρώσες ενδείξεις της ανοδικής πορείας του τουρισμού φέτος, αποτελούν μέχρι στιγμής τα στοιχεία των πτήσεων τόσο από το μεγαλύτερο αεροδρόμιο της χώρας όσο κι από τα περιφερειακά. Σύμφωνα με αυτά το πρώτο τετράμηνο του έτους, η επιβατική κίνηση του Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών σημείωσε ιστορικά υψηλά επίπεδα αυξανόμενη κατά 16,3% με το αεροδρόμιο να υποδέχεται 2,49 εκατ. επισκέπτες. Η μεγαλύτερη ώθηση δε, δόθηκε από τους διεθνείς επισκέπτες οι οποίοι έφτασαν τα 5.441.365 έναντι 4.527.209, μια άνοδο της τάξης του 21,7% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι.
Αυξημένοι κατά 7,3% ήταν και οι επιβάτες στα 14 περιφερειακά αεροδρόμια που διαχειρίζεται η Fraport. Συγκεκριμένα τα περιφερειακά αεροδρόμια (Άκτιο, Χανιά, Κέρκυρα, Καβάλα, Κεφαλονιά, Θεσσαλονίκη, Ζάκυνθος, Κως, Μυτιλήνη, Μύκονος, Ρόδος, Σάμος, Σαντορίνη, Σκιάθος) υποδέχτηκαν 3.769.889 επισκέπτες έναντι 3.513.293 που είχαν υποδεχτεί το πρώτο τετράμηνο του 2023, με Γερμανούς, Βρετανούς, Γάλλους αλλά και Πολωνούς, Ολλανδούς και Ιταλούς να πρωταγωνιστούν σε αφίξεις το προαναφερθέν διάστημα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ δε, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις του α΄τριμήνου (Ιανουάριος-Μάρτιος 2024) εμφάνισαν αύξηση κατά 28,2% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023 και διαμορφώθηκαν στα 942 εκατ. ευρώ με την εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση να αυξάνεται κατά 24,5% και να διαμορφώνεται σε 2.332,5 χιλ. ταξιδιώτες, έναντι 1.874,2 χιλ. ταξιδιωτών την αντίστοιχη περίοδο του 2023
Παρά τις υφιστάμενες προκλήσεις, γεωπολιτικές και πληθωριστικές, η πορεία για την συνέχεια προδιαγράφεται «λαμπρή», όπως σημειώνουν φορείς του κλάδου λαμβάνοντας υπόψη τις προκρατήσεις. Αρκεί να σημειωθεί ότι παρά τους όποιους γεωπολιτικούς αστερίσκους, η τάση για ταξίδι φαίνεται να υπερτερεί αν σκεφτεί κανείς ότι η United Airlines ξεκινά πτήσεις προς Τελ Αβίβ στις 5 Ιουνίου. Σύμφωνα με το Airdata Tracker του Insete, για παράδειγμα, η κατανομή των αεροπορικών θέσεων ανά μήνα δείχνει ότι ο Μάιος θα κινηθεί κατά 12,2% υψηλότερα από ότι πέρυσι ενώ κατά 15,9%, 18,8% και 18,8% υψηλότερα θα κινηθούν οι μήνες Ιούνιος, Ιούλιος και Αύγουστος.
Το «domino effect» της αυξημένης ζήτησης
Ωστόσο, όπως επισημαίνουν οι παράγοντες του τουρισμού, οι θερμοί μήνες του καλοκαιριού δεν αναμένεται να σημειώσουν θεαματική άνοδο, σε σχέση με το προηγούμενο ή και το επόμενο διάστημα. Γεγονός που οφείλεται μεταξύ άλλων και στην ώθηση που δίνει η υψηλή ζήτηση στις τιμές, σε συνδυασμό με τις πληθωριστικές πιέσεις που εξακολουθούν να βαραίνουν το πορτοφόλι των ταξιδιωτών. Συνθήκη που με την σειρά της δημιουργεί μπορεί να δημιουργήσει ένα domino effect στον πληθωρισμό, όπως σημείωνε σε ειδικό report για τον πληθωρισμό και τις βραχυχρόνιες προκλήσεις, η Διεύθυνση Οικονομικής Ανάλυσης της Εθνικής Τράπεζας.
Να θυμίσουμε ότι πέρα από τις αναφορές στελεχών του κλάδου του τουρισμού για τις υψηλές τιμές των αεροπορικών εισιτηρίων και την ανοδική ρότα των τιμών στα ξενοδοχεία και οι αναλυτές της Εθνικής θέτουν ζητήματα πληθωρισμού, επισημαίνοντας ως κύριο υπαίτιο της βραχυπρόθεσμης ακαμψίας του πληθωρισμού, τον τομέα των υπηρεσιών που αποτελεί και το βασικό αποδέκτη της ζήτησης.
Ειδικότερα, σημείωναν ότι η αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά το 2023 διοχετεύθηκε σχεδόν αποκλειστικά στις υπηρεσίες, καθώς ο όγκος λιανικών πωλήσεων – που προσεγγίζει τις τάσεις στην κατανάλωση αγαθών – υποχώρησε κατά 3,3% ετησίως (μετά από ισχυρότατη μεταπανδημική άνοδο κατά +10,0% ετησίως το 2021 και +3,3% το 2022). Αντιστοίχως, τεκμαίρεται ότι η εγχώρια τελική κατανάλωση υπηρεσιών αυξήθηκε κατά +14,9% ετησίως, σε σταθερές τιμές, το 2022 και κατά +9,1% το 2023.
Ο πληθωρισμός στις υπηρεσίες (εξαιρουμένου του ηλεκτρισμού) κυμάνθηκε στο 3,7% ετησίως τον Απρίλιο και στο 3,6% το 1ο τρίμηνο του έτους, από 3,8% το 2023 και 2,4% το 2022. Με την δυναμική αυτή να παρατηρείται μάλιστα ισχυρότερη σε τομείς που σχετίζονται με τον τουρισμό (εστίαση, διαμονή, μεταφορές) ή απευθύνονται σε νοικοκυριά υψηλότερης αγοραστικής δύναμης (ιδιωτικές υπηρεσίες υγείας και εκπαίδευσης, υπηρεσίες αναψυχής και άλλες πιο εξειδικευμένες υπηρεσίες).
Για την ακρίβεια η ετήσια μεταβολή στις τιμές εστίασης επιταχύνθηκε στο +5,2% ετησίως τον Απρίλιο, στα ξενοδοχεία στο +7,3% και στις αεροπορικές μεταφορές στο +15,1%, με τις τρεις αυτές κατηγορίες να προσθέτουν 0,8 π.μ. στην ετήσια αύξηση του ΔΤΚ τον ίδιο μήνα.
Ως εκ τούτου, οι ανατιμήσεις στις υπηρεσίες ερμηνεύουν πλέον τα ¾ της αύξησης του δομικού πληθωρισμού στην Ελλάδα- που εξαιρεί τρόφιμα, ποτά και ενέργεια.
