Σημαντικές «αρρυθμίες» στη διενέργεια των προγραμματισμένων χειρουργείων καταγράφονται στα νοσοκομεία του Ε.Σ.Υ.. Παρότι πρόκειται για ένα διαχρονικό πρόβλημα, η αναστολή των προγραμματισμένων χειρουργικών επεμβάσεων για μεγάλα χρονικά διαστήματα κατά την περίοδο της πανδημίας, φαίνεται ότι έχει επιδεινώσει την κατάσταση, επεκτείνοντας τις ήδη μακρές λίστες αναμονής.
Την ίδια στιγμή, η έλλειψη αναισθησιολόγων βάζει «πάγο» στα προγραμματισμένα χειρουργεία σε μεγάλα νοσοκομεία της χώρας, υποβάλλοντας σε ταλαιπωρία τους ασθενείς και με ενδεχόμενες επιπτώσεις στην Υγεία τους.
«Οι λίστες χειρουργείων είναι διαχρονικές στα νοσοκομεία και όχι τωρινό φαινόμενο. Και πριν πέντε χρόνια οι λίστες αναμονής για χειρουργική επέμβαση σε πολλές ειδικότητες γιατρών ξεπερνούσαν τον ενάμιση χρόνο. Ακόμη και για διαγνωστικές εξετάσεις υπήρχε λίστα αναμονής άνω του εξαμήνου. Να θυμίσω στο νοσοκομείο Χανίων τα ραντεβού πριν τέσσερα χρόνια στο γαστρεντερολογικό ήταν δύο χρόνια», αναφέρει ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων στα Δημόσια Νοσοκομεία (ΠΟΕΔΗΝ), Μιχάλης Γιαννάκος.
Το «κόστος» της πανδημίας
Ύστερα από μια διετία όπου σημαντικό ποσοστό προγραμματισμένων χειρουργικών επεμβάσεων ματαιώθηκε ή αναβλήθηκε, εξ ανάγκης, λόγω της πανδημίας, το πρόβλημα έχει ενταθεί και προκαλεί ανησυχία για το τι μέλλει γενέσθαι, ενόψει της έξαρσης της επιδημίας κορονοϊού.
«Τα νοσοκομεία δυόμιση χρόνια τώρα μετατράπηκαν σε μονοθεματικά, οι χειρουργικές αίθουσες μετατράπηκαν σε ΜΕΘ, σταμάτησαν τα τακτικά χειρουργεία για μεγάλα χρονικά διαστήματα με υπουργικές αποφάσεις. Ακόμη και σήμερα που έχουμε ύφεση της πανδημίας νοσηλεύονται 1.000 ασθενείς με κορονοϊό στα νοσοκομεία, για τα οποία απασχολείται προσωπικό και δεσμεύονται χώροι. Ενδεχόμενη αύξηση των κρουσμάτων κορονοϊού θα μειώσει περαιτέρω τη λειτουργία των χειρουργικών τομέων. Ποιος μπορεί να εγγυηθεί ότι ασθενής που βρίσκεται στη λίστα αναμονής για το χειμώνα θα μπορέσει τελικά να χειρουργηθεί;», αναφέρει ο πρόεδρος της ΠΟΕΔΗΝ.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ομοσπονδίας, το 50% των χειρουργικών αιθουσών δεν λειτουργεί σήμερα, λόγω έλλειψης γιατρών, κυρίως αναισθησιολόγων, και λόγω έλλειψης νοσηλευτικού προσωπικού.
«Τα δυόμιση τελευταία χρόνια λόγω κορονοϊού δεν επικαιροποιήθηκαν οι λίστες χειρουργείων από τα νοσοκομεία. Υπάρχουν ασθενείς στις λίστες αναμονής που έχουν εγγραφεί πριν τρία χρόνια για χειρουργείο και κανείς δεν ήρθε σε επαφή μαζί τους προκειμένου να ενημερωθεί εάν συνεχίζουν σήμερα να έχουν ανάγκη χειρουργείου.
Μπορεί να το έκαναν στον ιδιωτικό τομέα, μπορεί να χειρουργήθηκαν ως έκτακτα περιστατικά επειδή επιβαρύνθηκε η κατάσταση. Μπορεί ακόμη και να απεβίωσαν και να συνεχίζουν να εμφανίζονται στις λίστες αναμονής του νοσοκομείου», τονίζει ο Μιχάλης Γιαννάκος.
«Πληγή» η έλλειψη αναισθησιολόγων
Η μεγάλη «πληγή» των χειρουργικών τομέων είναι ο ανεπαρκής αριθμός των διαθέσιμων αναισθησιολόγων. Σύμφωνα με σχετική έκθεση της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Εταιρειών Αναισθησιολογίας (WFSA) στην Ελλάδα αντιστοιχούσαν μόλις 11,87 αναισθησιολόγοι ανά 100.000 κατοίκους. Αντιστοίχως, η αναλογία των αναισθησιολόγων στον ίδιο πληθυσμό κυμαινόταν σε 26 στην Ιταλία, 20 στη Βουλγαρία, 18 στην Πορτογαλία, 16 στην Ισπανία, και 15 στη Γαλλία.
Το πρόβλημα έφερε επιτακτικά στο προσκήνιο, το πιο πρόσφατο παράδειγμα διακοπής τακτικών χειρουργείων στο Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία», τη μεγαλύτερη δημόσια παιδιατρική δομή της Ελλάδας, με τις συνολικά δεκαεπτά 17 οργανικές θέσεις αναισθησιολόγων να καλύπτονται από μόλις εννέα 9 γιατρούς. Εντούτοις, αντίστοιχα προβλήματα καταγράφονται και σε άλλα νοσοκομεία της χώρας.
Η κατάσταση στα νοσοκομεία
Στο Ιπποκράτειο νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, από τις συνολικά 27 οργανικές θέσεις αναισθησιολόγων καλύπτονται μόλις οι 9. Εξαιρετικά δυσάρεστο αποτέλεσμα της εν λόγω υποστελέγχωσης στο συγκεκριμένο νοσοκομείο, αποτέλεσε το περιστατικό μη μεταμόσχευσης ηπατικού μοσχεύματος σε ασθενή, στις 30 Ιουνίου 2022, διότι οι ελάχιστοι αναισθησιολόγοι που εφημέρευαν εκείνο το σαββατοκύριακο είχαν να αντιμετωπίσουν πλήθος βαρύτατων επειγόντων χειρουργικών επεμβάσεων της εφημερίας και δεν ήταν διαθέσιμος αναισθησιολόγος εξειδικευμένος στις μεταμοσχεύσεις.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που διαθέτει η ΠΟΕΔΗΝ, στο Καραμανδάνειο παιδιατρικό νοσοκομείο Πατρών ουσιαστικά οι ανάγκες καλύπτονται με μετακινήσεις αναισθησιολόγων από άλλα νοσοκομεία της περιοχής. Μετακινήθηκαν τρείς αναισθησιολόγοι, οι οποίοι δήλωσαν εγγράφως ότι δεν μπορούν να κάνουν διασωλήνωση ή αναισθησία σε παιδάκια κάτω των έξι ετών, καθώς χρειάζεται ειδική εκπαίδευση. Έτσι, στο Καραμανδάνειο τα περιστατικά παιδιών κάτω των έξι ετών εξυπηρετούνται από έναν αναισθησιολόγο που μετακινείται από το νοσοκομείο Κορίνθου.
Στο νοσοκομείο Σαντορίνης υπήρχε ένας αναισθησιολόγος 72 ετών μόνος του δύο χρόνια και προ ημερών παραιτήθηκε. Δεν μπορεί να γίνει πια ασφαλής διασωλήνωση.
«Οι Αναισθησιολόγοι παραιτούνται από τα νοσοκομεία ή δεν συμμετέχουν σε προκηρύξεις επειδή βρίσκουν καλύτερες συνθήκες εργασίας και καλύτερες αμοιβές στον ιδιωτικό τομέα. Προκηρύξεις γιατρών γίνονται αλλά δεν υπάρχει ενδιαφέρον. Οι μισθοί των υγειονομικών είναι εξευτελιστικοί. Χωρίς αυξήσεις τα τελευταία 12 χρόνια και την ακρίβεια στα ύψη», αναφέρει ο πρόεδρος της ΠΟΕΔΗΝ.
Ένωση Ασθενών Ελλάδος: Να λυθεί άμεσα και οριστικά το πρόβλημα
Αίτημα προς το υπουργείο Υγείας, προκειμένου να αντιμετωπιστεί άμεσα και ει δυνατόν οριστικά το σοβαρό πρόβλημα έλλειψης αναισθησιολόγων σε σειρά νοσοκομείων του Ε.Σ.Υ. σε όλη τη χώρα, που έχει ως αποτέλεσμα τη μη διενέργεια τακτικών χειρουργείων, απέστειλε με παρέμβασή της (16 Σεπτεμβρίου 2022) προς τον Υπουργό Υγείας, Θάνο Πλεύρη, η Ένωση Ασθενών Ελλάδας.
Από την καθημερινή επικοινωνία της Ένωσης με εκπροσώπους της ιατρικής κοινότητας, επιβεβαιώνεται ότι ένα μεγάλο μέρος του προβλήματος απορρέει από την φυγή των νέων αναισθησιολόγων προς το εξωτερικό και προς ιδιωτικές Δομές Υγείας, όπου προσφέρονται τριπλάσιες αποδοχές, τη σταδιακή συνταξιοδότηση αναισθησιολόγων που απασχολούνται σε νοσοκομεία του ΕΣΥ, σε συνδυασμό με την έλλειψη ισχυρών κινήτρων που θα προσελκύσουν νέους επιστήμονες στην συγκεκριμένη ειδικότητα.
Σε κάθε περίπτωση, η Ένωση καλεί την Πολιτεία, σε συνεννόηση και συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς και την κοινότητα των ασθενών, να μεριμνήσει το ταχύτερο δυνατόν για την διευθέτηση του ζητήματος και την εύρυθμη λειτουργία και προγραμματισμό των χειρουργείων του ΕΣΥ, καθότι, όπως τονίζει, η συντριπτική πλειονότητα των ασθενών δεν δύναται να στραφεί στον ιδιωτικό τομέα – τη μόνη εναλλακτική λύση – με αποτέλεσμα να περιμένουν μήνες, με ότι αυτό συνεπάγεται για την εξέλιξη της πορείας τους.
Πάντως, ο Υπουργός Υγείας Θάνος Πλεύρης και η Αναπληρώτρια Υπουργός Μίνα Γκάγκα, μετά από συνάντηση με την ΕΙΝΑΠ την προηγούμενη εβδομάδα, αποφάσισαν άμεσες ενέργειες για την αντιμετώπιση του προβλήματος στο «Αγία Σοφία». Συγκεκριμένα:
- Η προκήρυξη θέσεων του Αγία Σοφία για αναισθησιολόγους και λοιπές απαραίτητες θέσεις θα γίνει κατά προτεραιότητα
- Η ενίσχυση του νοσοκομείου θα γίνει με μετακίνηση αναισθησιολόγων μέχρι την ολοκλήρωση της προκήρυξης ώστε να λειτουργήσει άλλη μία θέση χειρουργείου.
Σε συνεννόηση με τη διοίκηση του νοσοκομείου θα επανασχεδιαστεί ο προγραμματισμός για την όσο το δυνατόν καλύτερη εξυπηρέτηση των χειρουργείων.
