Στο… μικροσκόπιο μπαίνουν, για μια ακόμη φορά, οι ελλείψεις φαρμάκων, ένα διαχρονικό πρόβλημα που ταλανίζει φαρμακοποιούς και ασθενείς. Σήμερα, ο πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΟΦ), Δημήτρης Φιλίππου, αναμένεται να συναντηθεί με εκπροσώπους από τους Φαρμακευτικούς Συλλόγους και τη φαρμακοβιομηχανία, προκειμένου να συζητηθούν τα μέτρα για την αντιμετώπιση του προβλήματος.
Αυτή τη στιγμή, τα φάρμακα που λείπουν από την ελληνική αγορά κυμαίνονται κατ’ εκτίμηση «κρίκων» της εφοδιαστικής αλυσίδας από 150 έως και πάνω από 400, ανάλογα με την περιοχή και το φαρμακείο. Οι φαρμακοποιοί αποδύονται καθημερινά σε αγώνα δρόμου, έτσι ώστε να καλύψουν τις ανάγκες των ασθενών, οι οποίοι υποβάλλονται σε ταλαιπωρία αλλά και εκτίθενται σε δυνητικό κίνδυνο για την υγεία τους.
«Οι ελλείψεις φαρμάκων έχουν πολλές διαβαθμίσεις. Σε έλλειψη βρίσκονται περίπου 170 φάρμακα, ωστόσο υπάρχουν άλλα 200 που προμηθεύονται με δυσκολία», αναφέρει στο Insider, ο αντιπρόεδρος του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου (ΠΦΣ), Γιάννης Δαγρές.
Το θέμα έθιξαν οι εκπρόσωποι των συλλόγων ασθενών και στην πρόσφατη συνάντηση που είχαν με το Σύνδεσμο Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ).
«Τα προβλήματα ελλείψεων φαρμάκων δεν είναι αμιγώς ελληνικό φαινόμενο, αλλά είναι κάτι που μπορεί κάλλιστα να αναχθεί σε παγκόσμια κλίμακα. Η πανδημία της COVID – 19, που ακόμα και σήμερα επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την καθημερινότητα των χρόνιων ασθενών, όξυνε όπως είναι φυσικό την κατάσταση, ιδίως στην πρώτη φάση της, με την καθολική προσοχή να δίνεται στο κομμάτι της αναχαίτισης του ιού.
Οι ελλείψεις αφορούν όλο το φάσμα των θεραπευτικών κατηγοριών, ενώ πολλά από τα φάρμακα είναι αναντικατάστατα για τη θεραπεία των ασθενών. Παράλληλα, οι σοβαρές ελλείψεις επιφέρουν μια σειρά από προβλήματα. Στα πιο συνήθη και καταστροφικά για έναν ασθενή, συγκαταλέγονται η καθυστέρηση έναρξης σε θεραπεία, η διακοπή της σταθερής χορήγησης της θεραπείας, καθώς και σε πολλές περιπτώσεις η πλήρης διακοπή της θεραπείας. Σημαντική μνεία θα πρέπει να γίνει και στο κομμάτι της ψυχολογικής συμφόρησης των ασθενών στις περιπτώσεις που αδυνατούν να βρουν το κατάλληλο σκεύασμα», αναφέρει η Βάσω - Ραφαέλα Βακουφτσή, Μέλος Δ.Σ Ένωσης Ασθενών Ελλάδας.
Το «αγκάθι» των παράλληλων εξαγωγών
Οι ελλείψεις φαρμάκων είναι ένα πολυπαραγοντικό πρόβλημα, ωστόσο, οι παράλληλες εξαγωγές, αποτελούν διαχρονικά μία από τις βασικότερες πηγές του κακού. Βάσει του νόμου, για να διατεθούν φάρμακα στο εξωτερικό, θα πρέπει πρώτα να εξασφαλιστεί η εγχώρια επάρκεια. Ωστόσο, τα φάρμακα στην ελληνική αγορά είναι τα φθηνότερα στην Ευρώπη, με αποτέλεσμα να βγαίνουν παρατύπως σε χώρες της ΕΕ, όπου πωλούνται σε διπλάσιες και τριπλάσιες τιμές. Όπως τονίζουν πηγές από τον χώρο των φαρμακείων και της φαρμακοβιομηχανίας, εάν δεν τεθούν αυστηροποιημένοι κανόνες, το φαινόμενο θα διαιωνίζεται και θα διογκώνεται.
«Το πρόβλημα διαχρονικά αφορά κυρίως στα πρωτότυπα φάρμακα και οφείλεται στη διαφορά των τιμών μεταξύ Ελλάδας και άλλων χωρών. Για παράδειγμα, στην Ελλάδα, η μέση τιμή ενός πρωτότυπου φαρμάκου είναι 0,92 ευρώ στην ελάχιστη δόση, όταν η αντίστοιχη τιμή στο μέσο όρο της Ευρώπης είναι 2,09 ευρώ και σε κάποιες χώρες, όπως η Γερμανία, μπορεί να φτάνει και τα 4 ευρώ», αναφέρει στέλεχος της φαρμακοβιομηχανίας στο Insider.
Πλεύρης: Έρχονται στοχευμένες παρεμβάσεις
Σε επίκαιρη ερώτηση του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Παναγιώτη Κουρουμπλή, σχετικά με τις ελλείψεις φαρμάκων στην αγορά, απάντησε ο υπουργός Υγείας, Θάνος Πλεύρης, τη Δευτέρα (14/11/2022), στη Βουλή.
Ο κ. Κουρουμπλής, στην ερώτησή του, ζητούσε από τον υπουργό Υγείας να ενημερώσει για τα μέτρα τα οποία προτίθεται να λάβει, ώστε να αποκατασταθεί η επάρκεια σε φάρμακα, «η απουσία των οποίων οφείλεται σε τεχνητή έλλειψη, λόγω παράλληλων εξαγωγών».
«Το πρόβλημα της επάρκειας φαρμάκων εντοπίζεται αφενός και στο σκέλος τυχόν παράλληλων εξαγωγών», αναγνώρισε ο Υπουργός Υγείας, σημειώνοντας, ωστόσο, ότι κατά τη διάρκεια της πανδημίας και της ενεργειακής κρίσης αναδείχθηκαν και άλλοι παράγοντες, που αυτή τη φορά «θίγουν» τα φάρμακα χαμηλής αξίας.
«Υπάρχει απουσία πρώτων υλών σε μεγάλο βαθμό, καθώς επίσης και η απροθυμία παραγωγικής διαδικασίας, ειδικά σε φάρμακα που είναι χαμηλού κόστους. Και δεν αναφέρομαι στην Ελλάδα, αναφέρομαι σε παγκόσμια επίπεδα. Γι’ αυτό, η ιδιαιτερότητα είναι ότι αυτή τη φορά το πρόβλημα επάρκειας εντοπίζεται πρωτίστως σε φάρμακα χαμηλής αξίας και δεν εντοπίζεται πρωτίστως στα φάρμακα υψηλού κόστους, που άλλες φορές συνέβαινε και αφορούσε κυρίως τις παράλληλες εξαγωγές, όπως τις περιγράψατε», τόνισε ο Θάνος Πλεύρης.
Ο Υπουργός Υγείας, προανήγγειλε ότι «θα δοθεί δυνατότητα στα σκευάσματα που πραγματικά κινδυνεύουν με απόσυρση, λόγω ακριβώς του ότι το κόστος παραγωγής τους φτάνει σε σημείο να είναι ασύμφορο σε σχέση με την κυκλοφορία του φαρμάκου, ώστε να γίνουν στοχευμένες παρεμβάσεις και αυτά τα φτηνά φάρμακα να παραμείνουν σε κυκλοφορία».
Παράλληλα, τόνισε ότι η κυβέρνηση προσπαθεί -όπου είναι δυνατόν- να υπάρχει απαγόρευση εξαγωγών σε άλλες χώρες. «Από άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν μπορούμε να εισάγουμε φάρμακα και αυτό το πρόβλημα το υπουργείο προσπαθεί να το επιλύσει με εισαγωγές μέσω του ΙΦΕΤ», είπε ο Υπουργός Υγείας. Και πρόσθεσε:
«Όλο τον τελευταίο χρόνο, με βάση την επάρκεια η οποία υπάρχει στα φαρμακεία και με ενημερώσεις τις οποίες λαμβάνουμε από τον Πανελλήνιο Φαρμακευτικό Σύλλογο, ο ΕΟΦ προβαίνει σε απαγορεύσεις κυκλοφορίας, εξαγωγής των προϊόντων, τα οποία αναφέρονται στη λίστα. Η τελευταία αναφέρεται σε 79 προϊόντα. Μάλιστα κατά τη διάρκεια που ισχύει η απαγόρευση δεν επιτρέπεται στις φαρμακαποθήκες ούτε να δημιουργήσουν απόθεμα».
Τέλος, ανακοίνωσε τη νέα σύσκεψη του ΕΟΦ με τους με εκπροσώπους της εφοδιαστικής αλυσίδας, ώστε να επικαιροποιηθεί η πρόσφατη απόφαση του Σεπτεμβρίου και η λίστα με τα φάρμακα που βρίσκονται υπό έλλειψη.
Απευθυνόμενος στον κ. Κουρουμπλή τόνισε: «Έχετε μεγάλη γνώση στο κομμάτι και του φαρμάκου και γνωρίζετε ότι σε μεγάλο βαθμό το πρόβλημα των παράλληλων εξαγωγών, που συνδυάζεται με τις χαμηλές τιμές που έχουν τα φάρμακα στην ελληνική επικράτεια, ουσιαστικά είναι και θέμα φαρμακαποθηκών, όπου υπάρχει συνεχής έλεγχος και με τις απαγορεύσεις. Δυστυχώς είναι θέμα και φαρμακείων, με τη λεγόμενη «σκούπα», να κρατώνται φάρμακα, καθώς επίσης είναι και θέμα φαρμακοβιομηχανίας υπό την έννοια ότι όταν βλέπουν ότι γίνεται παράλληλη εξαγωγή στα σκευάσματά τους προτιμούν να τροφοδοτούν την αγορά με το σταγονόμετρο».
Πάντως, πηγές από τη φαρμακοβιομηχανία αφήνουν αιχμές για αδιαφάνεια σε επίπεδο χονδρεμπόρων και ζητούν διαφάνεια σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα. Όπως αναφέρουν, από το 2016, οι φαρμακευτικές εταιρείες κοινοποιούν καθημερινά τις πωλήσεις τους στον ΕΟΦ, ανά κωδικό και ανά πελάτη. Ωστόσο, όπως τονίζουν, δεν συμβαίνει το ίδιο σε επίπεδο χονδρεμπόρων. Σημειώνεται ότι η συστηματική καταγραφή των ημερήσιων πωλήσεων ανά κωδικό και ανά πελάτη από όλα τα μέρη της εφοδιαστικής αλυσίδας σε κοινό θεματικό ιστότοπο αποτελεί και μία από τις προτάσεις της Ομοσπονδίας Συνεταιρισμών Φαρμακοποιών Ελλάδος (ΟΣΦΕ).
Photo: Shutterstock
