Γράφει ο Γιάννης Σωτηρίου*
Ο χώρος της υγείας, αναμφίβολα, αντιμετώπισε τεράστιες προκλήσεις τα τελευταία 3 χρόνια. Η πανδημία ανέδειξε με τον πιο εμφατικό τρόπο τη σημασία της επένδυσης στην ανάπτυξη, την επιτάχυνση και την διεύρυνση της καινοτομίας σε όλους τους τομείς. Η ταχύτητα με την οποία αναπτύχθηκαν νέες θεραπείες, ψηφιακές εφαρμογές, δίκτυα διανομής και ειδικές υποδομές, αποδεικνύει ότι η συνεργασία και το κοινό όραμα αποτελούν οδηγό για την ανάπτυξη της καινοτομίας.
Πέρα όμως και από τη διαχείριση της πανδημίας, ο χώρος του φαρμάκου έχει να αντιμετωπίσει μια σειρά από νέες προκλήσεις τα επόμενα χρόνια. Προκλήσεις που αναδεικνύουν και πάλι τη σημασία των οικοσυστημάτων για την ανάπτυξη της καινοτομίας.
Κάθε σύστημα υγείας χαρακτηρίζεται από τρία ανταγωνιστικά μεταξύ τους στοιχεία: πρόσβαση, ποιότητα και κόστος. Διαχρονικά, η μεγάλη πρόκληση είναι πώς θα βελτιωθεί το ένα, χωρίς να επηρεαστούν αρνητικά τα άλλα δύο.
Παρά την πρόοδο των προηγούμενων δεκαετιών, την ανακάλυψη αποτελεσματικότερων θεραπειών και την αντιμετώπιση πολλών σπάνιων νοσημάτων, ο χρόνος ανάπτυξης ενός νέου φαρμάκου παραμένει μεγάλος, ενώ και το κόστος έχει αυξητική τάση, πιέζοντας τα συστήματα υγεία διεθνώς. Την ίδια στιγμή, η έμφαση μεταφέρεται σταδιακά από την αύξηση του προσδόκιμου ζωής (life span) στην αύξηση των χρόνων υγειούς ζωής (health span), αναδεικνύοντας τη σημασία της συμμόρφωσης στη θεραπεία και του τρόπου ζωής.
Ένα τεχνολογικό οικοσύστημα φαρμακευτικής καινοτομίας αποτελείται από οργανισμούς που διαμορφώνουν πολλούς διαφορετικούς ρόλους, όπως:
• Ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων.
• Παροχή εργαλείων ή πόρων για την ταχύτερη ανάπτυξη της καινοτομίας.
• Διαμόρφωση κινήτρων για την ανάπτυξη καινοτομίας.
• Ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ πολλών φορέων για την ανάπτυξη συγκεκριμένων καινοτομιών.
Όποιος και να είναι ο ρόλος του κάθε οργανισμού, η αντιμετώπιση της καινοτομίας μέσα από οικοσύστημα οδηγεί στην ενδυνάμωση της βιώσιμης ανάπτυξης και της συνεργασίας μεταξύ διαφορετικών αλλά στην πραγματικότητα συνδεδεμένων μεταξύ τους οργανισμών.
Στο Ινστιτούτο Φαρμακευτικής Έρευνας & Τεχνολογίας, πιστεύουμε στη στρατηγική σημασία ενός ισχυρού τοπικού οικοσυστήματος φαρμακευτικής καινοτομίας, με τη συμμετοχή της ερευνητικής κοινότητας, δημόσιων και ιδιωτικών φορέων, αλλά και νεοφυών επιχειρήσεων. Η συνεργασία μας με ερευνητικά ιδρύματα και παραγωγούς φαρμάκων, στοχεύει στην ανάπτυξη νέων τεχνολογιών για την αντιμετώπιση των νέων προκλήσεων, όπως η ταχύτερη ολοκλήρωση προ-κλινικών και κλινικών μελετών, η ψηφιοποίηση του καναλιού διανομής ενός φαρμάκου, η συμμόρφωση του ασθενή στη θεραπεία μέσω IoT και η αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης. Ταυτόχρονα, είμαστε ενεργός υποστηρικτής του Elevate Greece και της ελληνικής κοινότητας νεοφυούς επιχειρηματικότητας υγείας.
Μια κινέζικη παροιμία λέει ότι όταν ο άνεμος αλλάζει κατεύθυνση, κάποιοι τρέχουν να φτιάξουν τοίχους, άλλοι όμως συνεργάζονται και φτιάχνουν ανεμόμυλους. Οι συστημικές προκλήσεις του μέλλοντος στο χώρο του φαρμάκου παραμένουν και μετά από την πανδημία. Η ενίσχυση του τοπικού τεχνολογικού οικοσυστήματος φαρμακευτικής καινοτομίας, με τη συμμετοχή τόσο του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, όσο και των ίδιων των ασθενών αποτελεί πυξίδα για την θετική αντιμετώπιση τους.
*Ο Γιάννης Σωτηρίου είναι Διευθύνων Σύμβουλος του Ινστιτούτου Φαρμακευτικής Έρευνας & Τεχνολογίας (ΙΦΕΤ)
