Άμεσα αναμένεται να ξεκινήσουν να λαμβάνουν οι εταιρείες που διακινούν νοσοκομειακά φάρμακα τα πολυαναμενόμενα «ραβασάκια» για το clawback (επιστροφή της υπέρβασης του προκαθορισμένου προϋπολογισμού για φάρμακα από τη φαρμακοβιομηχανία στο κράτος) 2ου εξαμήνου του 2023, τα οποία θα διαμορφώσουν την τελική εικόνα των επιβαρύνσεών τους για ολόκληρο το έτος.
Οι πληροφορίες «θέλουν» την Εθνική Κεντρική Αρχή Προμηθειών Υγείας (ΕΚΑΠΥ ) να ξεκινάει – εκτός απροόπτου- αύριο Τετάρτη (19/2) την αποστολή των σημειωμάτων, στα οποία θα έχουν ενσωματωθεί και οι αλλαγές που ακολούθησαν μετά την έκδοση του 1ου εξαμήνου, όπως η έκτακτη ενίσχυση της δημόσιας δαπάνης για τα νοσοκομειακά φάρμακα από το υπουργείο Οικονομικών, η ενίσχυση μέσω προϋπολογισθέντων κεφαλαίων για κλειστούς προϋπολογισμούς που δεν δαπανήθηκαν και οι αλλαγές στο κλιμακωτό clawback για τα φθηνά φάρμακα, με αναδρομική ισχύ από τις αρχές του έτους.
Η εικόνα δεν φαίνεται να είναι ενθαρρυντική, καθώς σύμφωνα με τον Υπουργό Υγείας, Άδωνι Γεωργιάδη, το οριζόντιο clawback διαμορφώνεται κατά μέσο όρο γύρω στο 70% των πωλήσεων, ποσοστό μακράν υψηλότερο από το 60% που θεωρούσε αποδεκτό η φαρμακοβιομηχανία. Σε επίπεδο φαρμάκων αγγίζει το 78-79% για το μεγαλύτερο μέρος της αγοράς, ένα επίσης ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό, αν και ελαφρώς χαμηλότερο από το αντίστοιχο 83% του 1ου εξαμήνου, που είχε προκαλέσει «αναταράξεις» στην αγορά.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες, η δαπάνη δεν παρουσιάζει μείωση, ενώ με ερωτηματικό παραμένει μέχρι στιγμής, το εάν θα ενταχθούν στον τελικό «λογαριασμό» τα ραδιοφάρμακα, όπως στα σημειώματα του 1ου εξαμήνου. Σε κάθε περίπτωση, όπως αναφέρουν έγκυρες πηγές, η διαφορά που θα προκύψει στο οριζόντιο clawback θα είναι της τάξης της μίας ποσοστιαίας μονάδας. Συγκεκριμένα, το ποσοστό αναμένεται να ανέλθει γύρω στο 69,8% χωρίς τα ραδιοφάρμακα και στο 70,8% αν αυτά συμπεριληφθούν.
Ο ίδιος ο Υπουργός έχει χαρακτηρίσει «τραγωδία» την κατάσταση έτσι όπως διαμορφώθηκε το 2023, ωστόσο με αισιόδοξες προβλέψεις αναφέρεται στο έτος 2024.
Επιφυλάξεις της αγοράς για το 2024
Από την πλευρά τους, οι φαρμακευτικές εταιρείες φαίνεται ότι κρατούν «μικρό καλάθι» και όσον αφορά την προηγούμενη χρονιά, παρά τις «πανηγυρικές» δηλώσεις του Υπουργού.
Μιλώντας σε πρόσφατη εκδήλωση της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ), ο Άδωνις Γεωργιάδης έκανε λόγο για «αδιανόητη συγκράτηση» της νοσοκομειακής φαρμακευτικής δαπάνης κατά το προηγούμενο έτος, καθώς -όπως είπε- από 1.520 εκατ. ευρώ (net) το 2023, το 2024 «κλείνει» σε 1.490 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με τον Υπουργό, με βάση τα παραπάνω νούμερα, το clawback του 2024 θα είναι «εξαιρετικά χαμηλότερο» από αυτό του 2023.
Ωστόσο, πηγές από την φαρμακευτική αγορά εκφράζουν επιφυλάξεις, καθώς εκτιμούν ότι για τα νοσοκομειακά φάρμακα που δεν εντάσσονται σε συμφωνίες και κλειστούς προϋπολογισμούς, οι επιστροφές δεν θα μειωθούν, ενώ δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο τελικά να διαμορφωθούν και σε υψηλότερα επίπεδα από αυτά του 2023. Η εκτίμηση αυτή βασίζεται στο γεγονός ότι το 2024 έχουν κατευθυνθεί 120 εκατ. ευρώ επιπλέον σε κλειστούς προϋπολογισμούς, σε σχέση με το προηγούμενο έτος, που σημαίνει ότι το ποσό που παραμένει «ελεύθερο» για τα υπόλοιπα φάρμακα είναι μικρότερο, παρά την εξοικονόμηση των 30 εκατ. ευρώ. Εάν δεν μπουν έξτρα χρήματα στο σύστημα ή αν δεν γίνει ανακατανομή των πόρων, το clawback γι’ αυτές τις κατηγορίες φαρμάκων τουλάχιστον δεν θα μειωθεί, αναφέρουν οι ίδιες πηγές.
Ο Υπουργός Υγείας, πάντως, εκφράζει την πεποίθηση ότι το 2025 θα «κυλήσει» με καλύτερες προοπτικές, καθώς -όπως έχει δηλώσει- οι πολιτικές που έχουν εφαρμοστεί καθιστούν ρεαλιστικό τον στόχο για μείωση του νοσοκομειακού clawback σε επίπεδα της τάξης του 60-63%.
