Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και οι κυρώσεις στις εξαγωγές πετρελαίου της απειλούν να προκαλέσουν σοκ στην αγορά, το οποίο θα επιβαρύνει την παγκόσμια οικονομία και θα ωθήσει την αγορά πετρελαίου σε έλλειμμα, εκτός εάν οι μεγάλοι «παίχτες» της αγοράς αυξήσουν την παραγωγή, αναφέρει ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ) στη μηνιαία έκθεσή του που δημοσιεύθηκε την Τετάρτη.
Ο οργανισμός επισημαίνει ότι οι αγορές ενέργειας αντιμετωπίζουν τη μεγαλύτερη κρίση εφοδιασμού των τελευταίων δεκαετιών που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μόνιμες αλλαγές. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει ωθήσει τα δυτικά κράτη να επιβάλλουν σκληρές κυρώσεις στη Μόσχα και τη ρωσική οικονομία. Αν και μόνο ορισμένες χώρες –συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ– έχουν απαγορεύσει οριστικά τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου, οι έμποροι, οι ενεργειακές εταιρείες και οι ναυτιλιακές εταιρείες αποφεύγουν το ρωσικό αργό, φοβούμενοι μην θέσουν σε κίνδυνο τη φήμη τους, ανέφερε ο IEA.
Ο αντίκτυπος θα μπορούσε να σημαίνει ότι τα 3 εκατομμύρια βαρέλια που εισρέουν ημερησίως από τη ρωσική αγορά θα αποκοπούν ουσιαστικά από τις παγκόσμιες από τον επόμενο μήνα. Ήδη η μείωση της προμήθειας έχει προκαλέσει άνοδο των τιμών της ενέργειας με το αργό να εκτινάσσεται σε πολυετή υψηλά, ενώ οι τιμές του φυσικού αερίου, της βενζίνης και του άνθρακα έχουν επίσης εκτοξευθεί. Άλλα εμπορεύματα από τα οποία εξαρτάται η παγκόσμια οικονομία και τα οποία παράγονται σε σημαντικές ποσότητες στη Ρωσία, όπως ορισμένα μέταλλα και βασικά τρόφιμα όπως το σιτάρι, έχουν επίσης καταγράψει μεγάλη άνοδο.
Αυτές οι υψηλότερες τιμές θα «αυξήσουν τον πληθωρισμό, θα μειώσουν την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών και είναι πιθανό να προκαλέσουν πολιτικές αντιδράσεις από τις κεντρικές τράπεζες παγκοσμίως – με ισχυρό αρνητικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη», εκτιμά ο οργανισμός.
Όλα τα παραπάνω θα πλήξουν τη ζήτηση πετρελαίου, αλλά όχι σε τόσο μεγάλο βαθμό ώστε να εξισορροπήσει τη χαμένη ρωσική προσφορά. Η ζήτηση για πετρέλαιο θα μειωθεί κατά 1 εκατομμύριο βαρέλια την ημέρα φέτος σε σχέση με την προηγούμενη πρόβλεψη του οργανισμού τον περασμένο μήνα.
Ο οργανισμός μείωσε την πρόβλεψή του και για την παγκόσμια προσφορά πετρελαίου φέτος κατά 2 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα στα 99,5 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα.
Όπως εκτιμά, η αγορά πετρελαίου θα διολισθήσει σε έλλειμμα από το δεύτερο τρίμηνο, εκτός εάν ο ΟΠΕΚ αυξήσει τα επίπεδα προσφοράς του, ανέφερε ο IEA. Πέρα από την πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα των κορυφαίων μελών του ΟΠΕΚ, τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, δεν υπάρχουν άλλες πηγές πρόσθετου εφοδιασμού που να μπορούν να εξισορροπήσουν την αγορά με τα αποθέματα πετρελαίου να έχουν ήδη πέσει σε πολυετή χαμηλά και την προοπτική πρόσθετων προμηθειών από το Ιράν να μην φαντάζει ιδιαίτερα κοντινή.
Ο ΙΕΑ υπογραμμίζει ότι η κατάσταση στην Ουκρανία μοιάζει ολοένα και περισσότερο με πολιτικό πονοκέφαλο για τον ΟΠΕΚ, ο οποίος από το 2016 έχει δημιουργήσει μια δυσάρεστη συμμαχία με τη Ρωσία και μια ομάδα άλλων πετρελαιοπαραγωγών χωρών, γνωστών ως ΟΠΕΚ+.
Το καρτέλ έχει αποκρούσει τις πιέσεις από τους μεγάλους δυτικούς καταναλωτές πετρελαίου να αυξήσουν τον ρυθμό των μηνιαίων αυξήσεων της προσφοράς του, οι οποίες μέχρι στιγμής έχουν περιοριστεί στα 400.000 βαρέλια την ημέρα.
Επιμέλεια Πένη Χαλάτση
