των Ανδρέα Βελισσάριου, Αντώνη Κοφινάκου
Μπορεί από τη μία πλευρά το Χρηματιστήριο Αθηνών να υστέρησε σημαντικά και να μην κατάφερε να ανέβει στο «άρμα» της διεθνούς ανοδικής τάσης, χάνοντας έτσι τουλάχιστον μια δεκαετία, στην οποία οι «ταύροι» υπερείχαν και κέρδιζαν κατά διαστήματα σημαντικό έδαφος, ωστόσο, η συμπεριφορά του και η προσπάθεια διαφοροποίησής του σε μια ιδιαίτερα δύσκολη συγκυρία, όπως αυτή που βιώνουμε κατά τη φετινή χρονιά, αποτελεί ένα σημείο κατατεθέν.
Σίγουρα, μπορεί κανείς να προσδώσει αρκετές ατέλειες και εναπομείναντα ανοιχτά «ρήγματα» ως προς τη δομή της εγχώριας αγοράς στη βάση της χαμηλής ρευστότητας, του «κύματος» των δημόσιων προτάσεων αλλά και της αδυναμίας προβολής, εξωστρέφειας και προσέλκυσης ισχυρών ξένων κεφαλαίων. Ωστόσο, αυτό το μεγάλο κενό που είχε διαμορφωθεί, έχει αρχίσει, έστω και διστακτικά, να κλείνει, με την εγχώρια αγορά να εντείνει τις προσπάθειες διαμόρφωσης ενός νέου ελκυστικού επενδυτικού «story», υπό τη στήριξη των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, της υπεραπόδοσης της ελληνικής οικονομίας και της αλλαγής σελίδας στις ελληνικές τράπεζες.
Ο Γενικός Δείκτης από τις αρχές του τρέχοντος έτους έχει υποχωρήσει κατά 8,87%, έναντι -31,91% για τον Nasdaq, -23,64% για τον S&P 500 και -22,74% για τον DAX. Παράλληλα, σε ένα περιβάλλον υψηλής μεταβλητότητας όπου κυριαρχούν κινήσεις και «ξεσπάσματα» τύπου «bear market rally», η εγχώρια αγορά απέφυγε τα χειρότερα και μετά την επαφής της με την στήριξη των 780 - 790 μονάδων, έδωσε μια κίνηση επαναφοράς άνω των 800 μονάδων και μένει πλέον να φανεί εάν θα καταφέρει να υψώσει υψηλότερες ζώνες «άμυνας» στις πτωτικές φάσεις των διεθνών αγορών, υπεραποδίδοντας στα ανοδικά κύματα και προσεγγίζοντας έτσι τη ζώνη των 836 - 873 μονάδων, με επόμενες ισχυρές αντιστάσεις τις 900 και τις 908 μονάδες. Από την άλλη, «make or break» αποτελούν τα επίπεδα των 822 μονάδων, που αν διασπαστούν αποφασιστικά με μια καλύτερη εικόνα συναλλαγών, μπορούν να αποφέρουν μια κίνηση προς τα ανωτέρω επίπεδα, ειδάλλως θα επανέλθει το σενάριο υποχώρησης προς τις 787 - 781 μονάδες.
Ενδεικτικό, ωστόσο να σημειώσουμε πως από τον Νοέμβριο του 2012, όταν ο S&P 500 ξεκίνησε μια έντονη πολυετή πλαγιοανοδική κίνηση (έφτασε σε μια άνοδο της τάξεως του 157% μέχρι και σήμερα και μετά το πέρας της εισόδου και της περαιτέρω διολίσθησης στην παρούσα bear market), ο Γενικός Δείκτης εγκλωβίστηκε και βάλτωσε φτάνοντας απλώς να καταγράψει μια ισχνή άνοδο με την πάροδο όλων αυτών των ετών, της τάξεως του 0,6%.
Επιπλέον, θα πρέπει να επισημανθεί πως βάσει των παρελθοντικών αποδόσεων, η εγχώρια αγορά δείχνει αρκετά ευαίσθητη σε ό,τι αφορά την παγκόσμια αβεβαιότητα, με beta κοντά στις 2,25 μονάδες, κάτι που μπορεί να δικαιολογήσει πλήρως κάποιες βίαιες υπεραντιδράσεις. Επιπλέον, ακριβώς επειδή η εγχώρια αγορά είναι ιδιαίτερα ρηχή με υψηλή θετική συσχέτιση (correlation) περιορίζεται μερικώς και η έννοια της διαφοροποίησης, ενώ χρήζει ιδιαίτερης προσοχής η διατήρηση της υψηλής μεταβλητότητας που πιθανώς να αναγκάσει χαρτοφυλάκια να διακρατήσουν μέρος της ρευστότητας εκτός αγοράς, θέτοντας πιο αυστηρά κριτήρια προτού αναζητήσουν σημεία εισόδου σε τίτλους με ισχυρά θεμελιώδη και υψηλά μερίσματα.
Παράλληλα, οι πιθανότητες για έναν πιο αμφίδρομο κίνδυνο στις αγορές αυξάνονται όσο πλησιάζουμε σε μια πιθανή ανατροπή των έντονων πληθωριστικών πιέσεων και στις σχετικές ελπίδες που αρχίζουν να καλλιεργούνται για μια διακοπή του κύκλου αύξησης των επιτοκίων (pivot), που μετατοπίζουν το «φάσμα» των κινδύνων από τους δείκτες αποτίμησης P/E (P/E de-rating) προς τα EPS. Ωστόσο, αν και οι αγορές επιζητούν ένα pivot point από τις κεντρικές τράπεζες και κυρίως από τη Fed, τα τελευταία στοιχεία από την αγορά εργασίας των ΗΠΑ (στο 3,5% η ανεργία) δε φαίνεται να πρόσφεραν ένα τέτοιο σημείο ελπίδας. Μάλιστα, υπάρχουν αναλυτές και οικονομολόγοι όπως αυτοί της BofA που εκτιμούν πως για να επιστρέψει ο πληθωρισμός στον στόχο που θέτει η Fed θα πρέπει η ανεργία θα ανέλθει στο 5,5% μέχρι το τέλος του 2023, με την τελική γραμμή στα επιτόκια να φτάνει στο εύρος του 4,75% - 5%, ώστε να διασφαλίσει μια επανεξισορρόπηση της αγοράς εργασίας, με άγνωστες συνέπειες για την οικονομία...
Ευρύτερα, ο Γενικός Δείκτης από τα υψηλά του 2007 σημείωσε τον χαμηλότερο πυθμένα στις 420,82 μονάδες τον Φεβρουάριο του 2016, ενώ τεχνικά, ιδιαίτερη βαρύτητα έχει η κορυφή που δημιούργησε τον χαμηλότερο πυθμένα, που σημειώθηκε τον Μάρτιο του 2014 στις 1.340,26 μονάδες. Μέχρι και σήμερα ο Γενικός Δείκτης δεν έχει ξεπεράσει τον χαμηλότερο πυθμένα (420,82 μονάδες) αλλά ούτε την κορυφή (1.340,26 μονάδες), κάτι που συνεπάγεται πως η εγχώρια αγορά κατά τα τελευταία έξι χρόνια δεν έχει καμία τάση και βρίσκεται σε μια μεγάλη πλάγια κίνηση.
Όπως αναφέρει και από τη δική πλευρά και οπτική ο Αντώνης Κοφινάκος General Manager & Investment Advisor του School of Trading & TradeYourWay, κατά την διάρκεια της εξαετίας ξεχωρίζουμε την περίοδο του κορονοϊού. Παγκοσμίως όλα τα χρηματιστήρια εκδήλωσαν την κρίση της πανδημίας, μόλις σε ένα διάστημα ενός μήνα. Τον Μάρτιο του 2020 ο Γενικός Δείκτης σημείωσε τον τελικό πυθμένα στις 469,55 μονάδες, δηλαδή 8 μήνες προτού ανακοινωθεί το πρώτο εμβόλιο κατά του κορονοϊού. Από τα χαμηλά του Μαρτίου του 2020, ο Γενικός Δείκτης πραγματοποίησε μια ισχυρή ανοδική κίνηση η οποία κορυφώθηκε στις 16 Φεβρουαρίου το 2022, στις 973,27 μονάδες, μια εβδομάδα προτού ξεκινήσει ο πόλεμος στην Ουκρανία. Από τον Φεβρουάριο μέχρι και σήμερα ο Γενικός Δείκτης πραγματοποιεί έναν διορθωτικό σχηματισμό ο οποίος έχει τα χαρακτηριστικά ενός τριγώνου (running triangle). Πιο συγκεκριμένα, έχει διορθώσει μόλις 38,2%, την ανοδική κίνηση που σημειώθηκε από τα χαμηλά του 2020 μέχρι και τα υψηλά του 2022.
Την ίδια περίπου κίνηση πραγματοποίησε και ο S&P 500 καθώς σημείωσε πυθμένα τον Μάρτιο του 2020, ενώ έφτασε σε νέο υψηλό και κορυφή τον Ιανουάριο του 2022. Παρατηρούμε ότι ο S&P 500 έχει διορθώσει την ανοδική κίνηση της διετίας, σε μεγαλύτερο βαθμό από τον Γενικό Δείκτης, καθώς ο βαθμός της διόρθωσης πλησιάζει το 50% retracement. Επιπρόσθετα ο κορυφαίος αμερικανικός δείκτης καθώς και ο Γενικός Δείκτης σε εβδομαδιαία γραφήματα, έχουν σταθεί επάνω στον κινητό μέσο όρο 200 εβδομάδων.
Από την άλλη και ο γερμανικός δείκτης διορθώνει την ανοδική κίνηση, από τον Μάρτιο του 2020 μέχρι και τον Νοέμβριο του 2021. Η διόρθωση του DAX είναι σαφώς μεγαλύτερη καθώς έχει ξεπεράσει το 50% του Fibonacci retracement και προσεγγίζει το 61,8%. Επιπρόσθετα έχει διασπάσει καθοδικά τον ΚΜΟ 200 εβδομάδων.
Συμπερασματικά λοιπόν θα πρέπει να τονιστεί πως ο S&P 500 αλλά και ο DAX από το Φεβρουάριο του 2016 μέχρι τον Φεβρουάριο του 2022 κατέγραφαν και χτυπούσαν συνεχόμενα ιστορικά υψηλά, τη στιγμή που ο Γενικός Δείκτης του Χρηματιστήριο σε αυτό το διάστημα βρισκόταν εγκλωβισμένος σε ένα σχετικά στενό εύρος τιμών. Στον αντίποδα, από τον Φεβρουάριο του 2022 και έπειτα το Χρηματιστήριο και ο Γενικός Δείκτης εμφανίζονται πιο ανθεκτικά, από τον DAX και τον S&P 500, καθώς η διόρθωση που σημειώνει είναι πλάγιας μορφής (sideways correction), ενώ οι δύο κορυφαίοι δείκτες διορθώνουν με περισσότερη ένταση και ορμή (sharp correction).
Αποποίηση Ευθυνών: Το παρόν άρθρο έχει αμιγώς ενημερωτικό χαρακτήρα και δεν αποτελεί ούτε μπορεί να θεωρηθεί προτροπή ή σύσταση αγοράς, πώλησης ή διακράτησης μετοχών. Οι αρθρογράφοι και το insider.gr δεν φέρουν καμία ευθύνη για οποιαδήποτε πράξη από πλευράς των αναγνωστών ή άλλων τρίτων.
