Ροή
Με «ωρολογιακή βόμβα», έτοιμη να σκάσει, μοιάζει η Ιταλία. Αν αυτή η «βόμβα» όμως σκάσει, τότε θα απειληθεί ολόκληρη η Ευρωζώνη.
Και αυτό γιατί, όπως προειδοποιούν ο ένας μετά τον άλλο οι αναλυτές, η είσοδος της ιταλικής οικονομίας σε υφεσιακό καθεστώς είναι ικανή να πυροδοτήσει μια νέα χρηματοπιστωτική κρίση που θα απειλήσει ολόκληρη την Ευρωζώνη.
Όπως γράφει το Business Insider, η μεγάλη ανησυχία των παραγόντων της αγοράς έγκειται στο υπέρογκο δημόσιο χρέος της Ιταλίας. Είναι το ιταλικό χρέος που τους κάνει να αναρωτιούνται εάν η Ιταλία μπορεί να βυθιστεί σε μια κρίση, ανάλογη εκείνη που βίωσε η Ελλάδα. Εκείνο που προβληματίζει περισσότερο αναλυτές και οικονομολόγους είναι το πόσο μεγαλύτερη οικονομία είναι από την ελληνική η ιταλική. Και οι προβληματισμοί κρίνονται εύλογοι, αφού όσο μεγαλύτερη είναι μια οικονομία που βυθίζεται σε κρίση, τόσο ισχυρότερος θα είναι και ο «σεισμός» που θα προκληθεί από αυτή την κρίση.
Σε ύφεση η ιταλική οικονομία
Σύμφωνα με τους αναλυτές, η ιταλική οικονομία έχει ήδη εισέλθει σε ύφεση, με την ανάκαμψη να μοιάζει, για την ώρα, αρκετά μακρινή. Στο τέταρτο τρίμηνο του 2018, αλλά και στο πρώτο τρίμηνο του 2019, η ιταλική οικονομία συρρικνώθηκε κατά 0,1%.
Οι δημοσιονομικοί κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης «συγκράτησαν» στο 2,04% του ιταλικού ΑΕΠ το έλλειμμα των κρατικών δαπανών, ακόμη κι αν η αύξηση των κρατικών δαπανών θα τονώσει την ιταλική οικονομία.
Κανείς όμως δεν θα πρέπει να παραβλέπει πως η ιταλική οικονομία βρίσκεται «δέσμια» μιας σειράς παραγόντων, όπως η διαφθορά και οι μη ευέλικτοι κανόνες στην αγορά εργασίας, που κρατούν πίσω την παραγωγικότητα και την ανάπτυξη της οικονομίας της.
Καλπάζει το ιταλικό χρέος
Το ιταλικό χρέος καλπάζει, πλησιάζοντας, μάλιστα, επικίνδυνα επίπεδα. Σύμφωνα με τους αναλυτές της Capital Economics, η αναλογία ιταλικού χρέους προς ΑΕΠ φτάνει σε επίπεδα που δεν είχε πλησιάσει από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και ύστερα. Αυτή τη στιγμή, το ιταλικό χρέος αγγίζει τα 2 τρισ. ευρώ, ή το 130% του ιταλικού ΑΕΠ. «Το ιταλικό χρέος θα συνεχίσει να αυξάνεται και θα φτάσει σε μη βιώσιμα επίπεδα», προειδοποιούν οι αναλυτές της Capital Economics και προβλέπουν «η κρίση που απειλεί την Ευρωζώνη θα είναι μεγαλύτερη από την προηγούμενη. Η ίδια η ύπαρξη του ευρώ θα απειληθεί εκ νέου».
Συστημικός κίνδυνος η Ιταλία
Το ιταλικό χρέος συνιστά έναν πολύ σοβαρό, συστημικό κίνδυνο για την Ευρωζώνη. Πολύ μεγαλύτερο από τον κίνδυνο που αποτελούσε η ελληνική περίπτωση. Το ελληνικό χρέος εισέρχεται σε πτωτική τροχιά, ενώ έχει αναδιαρθρωθεί με αρκετά ευνοϊκούς όρους. Αυτό όμως δεν συμβαίνει στην περίπτωση της Ιταλίας.
«Σε απόλυτους όρους, το ιταλικό χρέος είναι πολύ υψηλότερο από το ελληνικό και αποτελεί έναν σοβαρό συστημικό κίνδυνο για το σύνολο της Ευρωζώνης», προειδοποιούν οι αναλυτές της Capital Economics.
«Η ιταλική οικονομία έχει εισέλθει σε μια νέα φάση: Το χρέος θα αυξάνεται, η ανάπτυξη θα περιορίζεται», προβλέπουν, με τη σειρά τους, οι αναλυτές της Oxford Economics. «Είναι πολύ πιθανό η κυβέρνηση της Ρώμης να χάσει τους δημοσιονομικούς στόχους που έχουν συμφωνηθεί με την Κομισιόν για το 2019», προσθέτουν.
Υπενθυμίζεται εδώ ότι οι προβλέψεις για το 2019 τοποθετούν στο 2% την ανάπτυξη της Ιταλίας, ρυθμός που, για την ώρα, μοιάζει «άπιαστος».
Ιταλικές τράπεζες
Οι ιταλικές τράπεζες διαθέτουν στα χαρτοφυλάκιά τους πολύ υψηλά επίπεδα ιταλικού κρατικού χρέους, γεγονός που αυξάνει τους κινδύνους και για τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της χώρας.
Εάν οι επενδυτές αμφισβητήσουν ευθέως την ικανότητα μιας ιταλικής τράπεζας να διατηρήσει σε βιώσιμα επίπεδα το κρατικό χρέος που διακρατά στα χαρτοφυλάκιά της, τότε μια χρεοκοπία δεν θα μπορέσει να αποτραπεί…
Οι «υποχρεώσεις» των 483 δισ. ευρώ
Οι υποχρεώσεις της Ιταλίας εντός του Ευρωσυστήματος ανέρχονται σε 483 δισ. ευρώ. Πρόκειται για υποχρεώσεις που συνδέονται με το σύστημα μεταφοράς χρήματος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Θεωρητικά, εάν η Ιταλία αποχωρήσει κάποια στιγμή από το ευρώ, θα πρέπει να αποπληρώσει χρέος ύψους 483 δισ. ευρώ στην ΕΚΤ.
Πότε οι Ιταλοί ήταν πιο πλούσιοι από τους Αμερικανούς
Τις δεκαετίες του ’80 και του ’90 οι Ιταλοί ήταν πλουσιότεροι από τους Αμερικανούς, σε όρους αγοραστικής δύναμης. Αυτό οφειλόταν σε μεγάλο βαθμό στην ιταλική λίρα, καθώς ήταν ένα νόμισμα αρκετά ανταγωνιστικό. Η ιταλική λίρα είχε καταστήσει φτηνά τα ιταλικά αγαθά και τις υπηρεσίες, δίδοντας σημαντική ώθηση στην ανάπτυξη της ιταλικής οικονομίας.
Οι «πιθανότητες» και το μέλλον
Δεδομένου του μεγέθους της οικονομίας της Ιταλίας, οι αναλυτές δίνουν πιθανότητες μόλις 5% να αποχωρήσει από την Ευρωζώνη. Αν στην πραγματικότητα, η Ιταλία αποχωρήσει ποτέ από το ευρώ, είναι βέβαιο ότι η Ευρωζώνη θα καταρρεύσει. Όμως οι ίδιοι αναλυτές τοποθετούν σχεδόν στο 30% την πιθανότητα μια νέας ευρωπαϊκής κρίσης λόγω Ιταλίας, σαν την κρίση που πυροδότησε η Ελλάδα.
