Το πρώτο μεγάλο βήμα για τη μετάβαση στην εποχή των smart cities κάνει η Αθήνα μέσω του ηλεκτροφωτισμού.
Όπως σημειώνει σχετική ανακοίνωση του δήμου Αθηναίων, εφαρμόζοντας το μεγαλύτερο πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης που σχεδιάστηκε ποτέ στη χώρα, ο Δήμος Αθηναίων αντικαθιστά τον «παραδοσιακό» τρόπο λειτουργίας του φωτισμού της πόλης με τη χρήση νέων τεχνολογιών, που στόχο έχουν να βελτιώσουν και να ενισχύσουν τον δημόσιο φωτισμό σε κάθε σημείο της Αθήνας.
Το ολοκληρωμένο αυτό έργο θα ενισχύσει, πρωτίστως, το αίσθημα της ασφάλειας των κατοίκων τόσο στις γειτονιές όσο και στο κέντρο, ειδικά σε σημεία που έχει παρατηρηθεί ότι ο φωτισμός δεν είναι επαρκής. Παράλληλα, τα οφέλη θα είναι σημαντικά τόσο για το περιβάλλον όσο και για την οικονομία, καθώς η μείωση της ενέργειας που καταναλώνεται για τον φωτισμό της πόλης θα αποφέρει εξοικονόμηση πόρων για τον Δήμο.
Συνολικά 43.678 σύγχρονα φωτιστικά σώματα νέας τεχνολογίας θα τοποθετηθούν στους κοινόχρηστους χώρους, σε αντικατάσταση των σημερινών. Το νέο πρόγραμμα ηλεκτροφωτισμού θα εφαρμοστεί και στα επτά δημοτικά διαμερίσματα της πόλης, βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής των ανθρώπων που ζουν και εργάζονται στην πρωτεύουσα.
Οι καινοτομίες
Με την υλοποίηση του έργου, θα υπάρχει η δυνατότητα τηλεδιαχείρισης κάθε φωτιστικού σώματος, μέσω ενός Κέντρου Ελέγχου. Το νέο έργο περιλαμβάνει σημαντικές τεχνολογικές καινοτομίες, πρωτόγνωρες για τα ελληνικά δεδομένα, όπως:
· Δυνατότητα δυναμικού φωτισμού ανάλογα με το σημείο και την ώρα: Ο φωτισμός θα διαφοροποιείται σε τέσσερα χρονικά διαστήματα κατά τη διάρκεια της νύχτας και θα ρυθμίζεται αυτόματα ανάλογα με τις συνθήκες
· Άμεσο έλεγχο οποιουδήποτε φωτιστικού στην πόλη
· Χρήση αισθητήρων παρουσίας και κίνησης σε πλατείες, πάρκα, πεζόδρομους: Ο φωτισμός θα ρυθμίζεται αναλόγως της παρουσίας ή κίνησης των περαστικών
· Διαρκή δεδομένα χρήσης του δικτύου (από κατανάλωση ενέργειας έως στατιστικά κίνησης πεζών)
· Αυτόματη σηματοδότηση βλαβών
· Άμεση χειροκίνητη λειτουργία σε καταστάσεις ανάγκης
· Απεριόριστα σενάρια λειτουργίας ανά σημείο, δρόμο, γειτονιά ή πλατεία
· Ένα ακόμη βασικό πλεονέκτημα είναι ότι ο νέος εξοπλισμός που θα χρησιμοποιηθεί θα συντηρείται και θα αντικαθίσταται εύκολα, εξασφαλίζοντας με αυτόν τον τρόπο τη μείωση του κόστους λειτουργίας και συντήρησης. Επίσης, για την προστασία του περιβάλλοντος και της υγείας των δημοτών έχει επιλεγεί θερμή απόχρωση φωτός (3000Κ). Τα επιλεγμένα τεχνικά χαρακτηριστικά της φωτεινής εκπομπής του νέου εξοπλισμού εξασφαλίζουν ελαχιστοποιημένη φωτεινή ρύπανση και κατά συνέπεια την καλύτερη δυνατή προστασία του νυχτερινού περιβάλλοντος και του ουρανού.
Συνεργασία του Δήμου Αθηναίων με το ΕΜΠ
Με σκοπό την επίτευξη του καλύτερου δυνατού αποτελέσματος για αυτό το φιλόδοξο έργο, ο Δήμος Αθηναίων συνεργάστηκε με το Εργαστήριο Φωτοτεχνίας της Σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Ο καθηγητής της Σχολής και επικεφαλής του Εργαστηρίου κ. Φραγκίσκος Τοπαλής, αναφέρεται σε ένα από τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα του καινοτόμου αυτού έργου, που είναι η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και του κόστους συντήρησης: «Το δίκτυο Φωτισμού Οδών και Πλατειών (ΦΟΠ) στην παρούσα μορφή του καταναλώνει περίπου 36 GWh ανά έτος. Το κόστος αυτής της κατανάλωσης είναι 5,3 εκατομμύρια ευρώ ανά έτος. Μετά την εγκατάσταση του νέου δικτύου, η κατανάλωση θα μειωθεί στις 7,5 GWh ανά έτος, εφόσον εφαρμοστεί το πλέον αποδοτικό σενάριο. Αυτό σημαίνει ότι το κόστος κατανάλωσης ενέργειας θα μειωθεί στο 1,1 εκατ. ευρώ ανά έτος και επομένως θα επιτευχθεί εξοικονόμηση σε ποσοστό περίπου 80%. Αναλόγως θα μειωθεί το κόστος συντήρησης από τις 300.000 ευρώ ανά έτος σήμερα, στις 86.000 ευρώ». Στο πλαίσιο της συνεργασίας με το ΕΜΠ, μεταξύ άλλων έγινε καταγραφή του υπάρχοντος εξοπλισμού και άντληση δεδομένων από αυτόν, διερεύνηση των λειτουργικών αναγκών και εκτίμηση κόστους λειτουργίας μετά την προτεινόμενη αναβάθμιση.
Ο προϋπολογισμός
Ο προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται σε περίπου 53,6 εκατ. ευρώ και για τη χρηματοδότησή του εξασφαλίστηκαν πόροι από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων του Υπουργείου Περιβάλλοντος.
Το χρονοδιάγραμμα
Το νέο πρόγραμμα ηλεκτροφωτισμού θα υλοποιηθεί σε τρία στάδια: Το πρώτο και δεύτερο στάδιο θα διαρκέσουν 24 μήνες και μέσα στην περίοδο αυτή θα ολοκληρωθεί η προμήθεια και εγκατάσταση του νέου εξοπλισμού. Παράλληλα, θα γίνουν οι απαραίτητες ρυθμίσεις και θα τεθεί σε πλήρη λειτουργία το νέο σύστημα. Στο τρίτο στάδιο θα γίνει η διαχείριση του δικτύου για το χρονικό διάστημα των δέκα ετών.
Το έργο δημοπρατήθηκε πριν από λίγες εβδομάδες και οι πρώτες εργασίες εκτιμάται ότι θα ξεκινήσουν το καλοκαίρι του 2022, όταν θα έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία που απαιτείται για τους διαγωνισμούς του Δημοσίου.
Ο Δήμαρχος Αθηναίων Κώστας Μπακογιάννης, με αφορμή τη δημοπράτηση του έργου, επισημαίνει: «Η Αθήνα εξελίσσεται σύμφωνα με τις απαιτήσεις του 21ου αιώνα. Εργαστήκαμε, βάσει σχεδίου, για την ενεργειακή αναβάθμιση της πόλης, αξιοποιώντας τα τεχνολογικά μέσα που πλέον διαθέτουμε και εξασφαλίζοντας με αυτόν τον τρόπο πολύτιμους πόρους για τον Δήμο Αθηναίων. Με την εφαρμογή αυτού του ολοκληρωμένου, καινοτόμου προγράμματος, επιτυγχάνουμε έναν φιλόδοξο στόχο: Να αποκαταστήσουμε το αίσθημα της ασφάλειας για όλους τους κατοίκους και -ταυτόχρονα- να αναδείξουμε κάθε όμορφη γωνιά της πόλης, που εξαιτίας της έλλειψης φωτισμού σε αρκετά σημεία, παρέμενε κρυμμένη. Η Αθήνα αποκτά μετά από χρόνια τον φωτισμό που αρμόζει σε μία σύγχρονη, ευρωπαϊκή πρωτεύουσα».
Η υπάρχουσα κατάσταση
Στην Αθήνα, σήμερα, λειτουργεί ένα «γερασμένο» δίκτυο που αποτελείται από περίπου 45.500 φωτιστικά σώματα. Το γεγονός, μάλιστα, ότι υπάρχουν δεκάδες διαφορετικοί τύποι φωτιστικών σωμάτων με πολλές διαφορετικές χρονολογίες κατασκευής, δυσχεραίνει την απρόσκοπτη συντήρηση του δικτύου. Ενδεικτικό της κατάστασης είναι ότι ορισμένοι τύποι λαμπτήρων που είναι εγκατεστημένοι σε διάφορα σημεία έχουν πλέον αποσυρθεί από το εμπόριο.
Ο επαρκής και σύγχρονος φωτισμός της πόλης αποτελεί μία από τις βασικές δεσμεύσεις της δημοτικής αρχής και υλοποιείται βήμα προς βήμα την τελευταία διετία. Έως ότου δημοπρατηθεί το μεγάλο αυτό έργο, ο Δήμος Αθηναίων είχε ήδη προχωρήσει σε στοχευμένες παρεμβάσεις καλύπτοντας τις ανάγκες -σε σημεία όπου είχε παρατηρηθεί έλλειψη φωτισμού- με αντικατάσταση ή επισκευή φωτιστικών σωμάτων. Το νέο μεγάλο έργο σηματοδοτεί τη σύγχρονη προσέγγιση στον δημόσιο φωτισμό με ένα πλήρως μελετημένο σχέδιο συνολικής διαχείρισης να τίθεται τους επόμενους μήνες σε εφαρμογή.
