Το 2021 αποτέλεσε χρονιά ορόσημο για το Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων (ΤΑΙΠΕΔ, εταιρεία - μέλος του Υπερταμείου,) καθώς κατάφερε είτε να «κλείσει» σημαντικές οικονομικές συναλλαγές (π.χ. Ελληνικό με Lamda, βόρειο τμήμα Αφάντου κ.α.), είτε να ολοκληρώσει μεγάλους διαγωνισμούς και δημοπρασίες με επιτυχία και μάλιστα υψηλότατα τιμήματα (π.χ. Εγνατία Οδός, ΔΕΠΑ Υποδομών, ακίνητο στις Γούρνες Ηρακλείου, Ηρακλείτσα, Κύθνος), είτε να προωθήσει κομβικές διεργασίες σε πλήθος assets (όπως για παράδειγμα τα περιφερειακά λιμάνια, σε ακίνητα, μαρίνες κ.α.).
Επί της ουσίας, ολοκλήρωσε ή προώθησε συναλλαγές, συμβάσεις και διαγωνισμούς άνω των 3 δισ. ευρώ, ανεξάρτητα αν κάποιες ήταν σε ωριμότερο ή πιο προχωρημένο στάδιο και πέραν του γεγονότος ότι για αρκετές περιπτώσεις υπάρχουν εκκρεμότητες που μεταφέρονται για το 2022 (εγκρίσεις από Ελεγκτικό Συνέδριο, Βουλή, οριστική υπογραφή σύμβασης). Η πραγματικότητα παραμένει ότι το ΤΑΙΠΕΔ, ιδίως μετά την αναδιάρθρωση του Δ.Σ. και την έλευση των κυρίων Πολίτη, Σταμπουλίδη, σε συνεργασία βέβαια με το υπόλοιπο διοικητικό team, κατάφερε να «ανοίξει βήμα», να επιταχύνει διαδικασίες και διαγωνισμούς, να πετύχει ανταγωνισμό και υψηλά τιμήματα, να προωθήσει τις διαδικασίες για τον μηχανισμό ωρίμανσης projects που εμπίπτουν στο PPF.
Υπό αυτή την… οπτική, η αγορά έχει βάλει ψηλά τον πήχη των προσδοκιών για το 2022 και τις επόμενες χρονιές και μένει να αποδειχτεί αν το ΤΑΙΠΕΔ καταφέρει και τη νέα χρονιά να «περάσει από πάνω».
Οι προσδοκίες για το 2022
Όπως πρόσφατα αναφέρθηκε από τη διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ σε συνάντηση με εκπροσώπους των media, το Ταμείο εμφανίζεται έτοιμο να προχωρήσει σημαντικές διαδικασίες τουλάχιστον στον βαθμό που αυτές αφορούν το fund. Ψηλά στη λίστα του ΤΑΙΠΕΔ βρίσκονται ο διαγωνισμός για τη νέα παραχώρηση της Αττικής Οδού. Αναφορικά με την Αττική Οδό, για το ΤΑΙΠΕΔ βασικό ζητούμενο είναι το οικονομικό τίμημα που θα επιτευχθεί, κατά συνέπεια η διοίκηση του Ταμείου επιθυμεί όρους που βοηθούν προς αυτή την κατεύθυνση (π.χ. το σενάριο να συμπεριληφθούν και οδικές επεκτάσεις στη σύμβαση), ωστόσο, η απόφαση θα ληφθεί σε υψηλό κυβερνητικό επίπεδο ενώ σημειώνεται ότι ήδη το υπ. Υποδομών και Μεταφορών είναι σε φάση δημοπράτησης της Λ. Κύμης, ενώ ακόμα δεν έχει «κλειδώσει» τι μέλλει γενέσθαι με τις επεκτάσεις προς Ελληνικό, προς Λαύριο, Ραφήνα κ.α. Κατά συνέπεια, αν και στο ΤΑΙΠΕΔ είναι έτοιμοι για έναρξη διαδικασιών εντός Ιανουαρίου, δεν αποκλείεται να απαιτηθούν 1-2 μήνες ώστε να «κλειδώσουν» οι όροι.
Επίσης, δεσμευτικές προσφορές αναμένεται να έχουν κατατεθεί έως τις 9 Φεβρουαρίου 2022 για την παραχώρηση του λιμένα Καβάλας, ενώ έπονται αυτά της Αλεξανδρούπολης και της Ηγουμενίτσας. Επιπρόσθετα, για τον διαγωνισμό για τον λιμένα Ηρακλείου θα χρειαστεί περισσότερος χρόνος καθώς έτσι κι αλλιώς καθώς η διαδικασία δεν είναι το ίδιο ώριμη, ωστόσο, ήδη έχουν υποβληθεί οι αρχικές προσφορές.
Να προσθέσουμε επίσης ότι το ΤΑΙΠΕΔ έχει βάλει «πλώρη» για αξιοποίηση περιουσιακών στοιχείων με τοπικό ενδιαφέρον, δηλαδή με οφέλη για την οικονομία και την κοινωνία κάθε περιοχής. Χαρακτηριστικά τέτοια παραδείγματα είναι η αξιοποίηση της μαρίνας Πύλου, της αντίστοιχης στην Κέρκυρα (mega yachts), το ακίνητο στον Ταύρο (πρώην ΕΟΜΕΧΧ), οι ιαματικές πηγές και τα κάμπινγκ (αναμένονται προσεχώς εξελίξεις για τα assets σε Θερμοπύλες, Καμένα Βούρλα, Αιδηψό κ.α.), ενώ ακόμα και τα λιμάνια έχουν πολλαπλασιαστική ισχύ για την οικονομία και την αναπτυξιακή διάσταση ολόκληρων περιοχών. Αλλωστε, η διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ συνηθίζει να επισκέπτεται αυτά τα περιουσιακά στοιχεία αλλά και τις τοπικές κοινωνίες ώστε να «παίρνει κλίμα» και να υπολογίζει την άποψη τοπικών φορέων σε σχέση με την αξιοποίηση υποδομών. Να σημειώσουμε επίσης ότι για τον Φεβρουάριο του 2022 έχει οριστεί η περίοδος υποβολής δεσμευτικών προσφορών για τη μαρίνα Αρετσού (Καλαμαριά).
Το προσεχές διάστημα θα αποφασισθεί η τύχη του διαγωνισμού για την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ Εμπορίας, καθώς βασική αιτία για το γεγονός ότι δεν έχει προχωρήσει ο διαγωνισμός είναι η δικαστική διένεξη της εταιρείας με την ELFE για τα ύψους 120 εκατ. ευρώ χρέη της βιομηχανίας λιπασμάτων Καβάλας προς την εταιρεία εμπορίας φυσικού αερίου. Επίσης, μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2022 τοποθετούν οι επικεφαλής του Ταμείου την υποβολή των δεσμευτικών προσφορών για τη ΛΑΡΚΟ. Η ιδιωτικοποίηση «τρέχει» με δύο παράλληλους διαγωνισμούς, από το ΤΑΙΠΕΔ και τον Ειδικό Διαχειριστή. Όσον αφορά τον διαγωνισμό για την υπόγεια αποθήκη αερίου στην Καβάλα, σύμφωνα με τους επικεφαλής του Ταμείου, η διαδικασία για την υποβολή των δεσμευτικών προσφορών θα επανεκκινήσει με την έκδοση από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) του κανονισμού τιμολόγησης για την υποδομή.
Η παρακαταθήκη του 2021
Όπως αναφέραμε και στην αρχή, το 2021 είχε αρκετές επιτυχίες για το ΤΑΙΠΕΔ και τη νέα του διοίκηση. Τον Ιούνιο έκλεισε μια από τις πλέον εμβληματικές αξιοποιήσεις της δημόσιας περιουσίας ολοκληρώνεται σήμερα από το ΤΑΙΠΕΔ, εταιρεία - μέλος του Υπερταμείου, με την υπογραφή από το Ταμείο και την HELLINIKON GLOBAL I S.A., θυγατρική της Lamda Development, του ιδιωτικού συμφωνητικού μεταβίβασης μετοχών για την απόκτηση του 100% του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας «Ελληνικό Α.Ε.». Το ΤΑΙΠΕΔ εισέπραξε το ποσό των 300 εκατ. ευρώ ως πρώτη δόση από το τίμημα των συνολικά 915 εκατ. ευρώ και επιπλέον, παρέλαβε την εγγυητική επιστολή πιστούμενου τιμήματος μέγιστου ποσού 347.191.349 ευρώ.
Μια μεγάλη επιτυχία για το ΤΑΙΠΕΔ ήταν ο διαγωνισμός για την παραχώρηση της Εγνατίας Οδού. Η βελτιωμένη δεσμευτική προσφορά προέβλεπε την καταβολή εφάπαξ τιμήματος στο ΤΑΙΠΕΔ ύψους 1,496 δις ευρώ από τις ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Α.Ε. - EGIS. Επιπλέον του εν λόγω τιμήματος, το σύνολο των αναμενόμενων ετήσιων εσόδων που θα εισπράξει το Ελληνικό Δημόσιο από τη λειτουργία του αυτοκινητοδρόμου κατά τη διάρκεια της παραχώρησης εκτιμάται ότι θα υπερβεί τα 850 εκατ. ευρώ (7,5% επί των ετήσιων ακαθάριστων εσόδων διοδίων, ΣΕΑ κτλ), σύμφωνα με τις προβλέψεις του χρηματοοικονομικού μοντέλου του αναδόχου. Ακόμη, οι επενδύσεις (υποχρεωτικές εργασίες) που ο ανάδοχος υποχρεούται να χρηματοδοτήσει και να υλοποιήσει σε χρονικό ορίζοντα 5 ετών ανέρχονται σε ποσό περίπου 420 εκατ. ευρώ. Η διαγωνιστική αυτή διαδικασία που διενεργήθηκε από το ΤΑΙΠΕΔ κατέγραψε το μεγαλύτερο τίμημα που έχει προσφερθεί μέχρι στιγμής για παραχώρηση περιουσιακού στοιχείου του χαρτοφυλακίου του. Η συνολική αξία της συμφωνίας παραχώρησης του αυτοκινητοδρόμου της Εγνατίας Οδού εκτιμάται στα 2.766.100.000 ευρώ, καθώς περιλαμβάνει το εφάπαξ τίμημα, τις υποχρεωτικές επενδύσεις και τα αναμενόμενα έσοδα του Ελληνικού Δημοσίου από τη Σύμβαση Παραχώρησης.
Στα τέλη Δεκεμβρίου υπεγράφη η σύμβαση πώλησης της ΔΕΠΑ Υποδομών από το ΤΑΙΠΕΔ, εταιρεία μέλος του Υπερταμείου (ΕΕΣΥΠ) και την «Ελληνικά Πετρέλαια Α.Ε.» στην Italgas SpA, έναντι συνολικού τιμήματος 733 εκατ. ευρώ.
Την έναρξη της αξιοποίησης μιας σημαντικής έκτασης στη Ρόδο σηματοδότησε η ολοκλήρωση της μεταβίβασης του ακινήτου Golf – Βόρειο Αφάντου από το Ταμείο Αξιοποίησης της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ) στην εταιρεία M.A. Aggeliades Hellas. Ο διευθύνων σύμβουλος του ΤΑΙΠΕΔ, Δημήτρης Πολίτης, και ο νόμιμος εκπρόσωπος της M.A. Aggeliades Hellas, Γιώργος Μυλωνογιάννης, υπέγραψαν τη συμφωνία για το οικονομικό κλείσιμο της συναλλαγής με την εφάπαξ καταβολή του τιμήματος των 26,9 εκατ. ευρώ.
Επίσης, ολοκληρώθηκε ο διαγωνισμός για το «φιλέτο» των 345 στρεμμάτων στις Γούρνες Ηρακλείου (Κρήτης), όπου έδωσαν «μάχη» REDS και DIMAND. Τελικά η REDS, θυγατρική της Ελλάκτωρ στο real estate, πλειοδότησε με προσφορά άνω των 40 εκατ. ευρώ (διπλάσια της τιμής εκκίνησης), με την εταιρεία να έχει σχέδια για υλοποίηση επένδυσης 200 εκατ. ευρώ (τουριστικές, εμπορικές χρήσεις κ.α., ενώ προβλέπεται και άδεια Καζίνο).
Επιπρόσθετα, πρόσφατα μόλις πραγματοποιήθηκε ηλεκτρονικός διαγωνισμός (δημοπρασία στο πλαίσιο του e-Auction IX) για την αξιοποίηση του παραθαλάσσιου ακινήτου στη Νέα Ηρακλείτσα Καβάλας (συνολική έκταση 150 στρεμμάτων) όπου πλειοδότησε ο κ. Alexander Haditaghi (πρόεδρος της ΠΑΕ ΑΟ Καβάλα) με το τίμημα να διαμορφώνεται στα 18,5 εκατ. ευρώ (η τιμή εκκίνησης είχε διαμορφωθεί στα 9,1 εκατ. ευρώ).
Αποκρατικοποιήσεις: Έσοδα 2,2 δισ. ευρώ το 2022, πρόβλεψη για 6 δισ. ευρώ ως το 2025
Αξίζει στο σημείο αυτό να θυμίζουμε ότι ο Κρατικός Προϋπολογισμός του έτους 2022 προβλέπει σύνολο εκτιμώμενων προς είσπραξη εσόδων ύψους 2,204 δις ευρώ από αποκρατικοποιήσεις, εκ των οποίων ποσό 1,9 δισ. ευρώ αφορά σε διαδικασίες που έγιναν από το ΤΑΙΠΕΔ μέσα στο 2021 αλλά θα «κλείσουν» οικονομικά τη χρονιά που μόλις μπήκε. Κάνοντας προβολή-πρόβλεψη έως το 2025, το ΥΠΟΙΚ αναμένει έσοδα από αποκρατικοποιήσεις ύψους 1,19 δισ. ευρώ το 2023 (από υποδομές 1,03 δισ. ευρώ), έσοδα 2,384 δισ. ευρώ το 2024 (υποδομές 2,2 δισ. ευρώ) και 187 εκατ. ευρώ το 2025, άρα αθροιστικά μέσα στα επόμενα 4 έτη αναμένει έσοδα περίπου 6 δισ. ευρώ από ιδιωτικοποιήσεις. Λογικά, αν και δεν γίνεται αναφορά σε συγκεκριμένους διαγωνισμούς, θα πρόκειται για projects όπως η Αττική Οδός, η πώληση του 30% του ΔΑΑ (αεροδρόμιο Ελ. Βενιζέλος) κ.α. Για το 2022, σημαντικά έσοδα αναμένονται από την Εγνατία Οδό με 1,496 δισ. ευρώ, τη ΔΕΠΑ Υποδομών με 476 εκατ. ευρώ (συμμετοχή του ΤΑΙΠΕΔ), το Ελληνικό με 167 εκατ. ευρώ, από άλλα ακίνητα του ΤΑΙΠΕΔ με 12 εκατ. ευρώ, λοιπές υποδομές με 40 εκατ. ευρώ.
Σε ωρίμανση ήταν η προετοιμασία για την Αττική Οδό, τα περιφερειακά λιμάνια, τις μαρίνες στην Κέρκυρα (Ο.Λ. Βόλου, μαρίνα Πύλου μαρίνα Λευκίμμης-Κέρκυρας, μαρίνα Megayatch-Κέρκυρας), για ακίνητα του ΤΑΙΠΕΔ (ιαματικές, κάμπινγκ κ.α. όπως Λουτρόπολης Καμένων Βούρλων, Camping Καμένων Βούρλων, Θερμοπύλες, η ακτή και Camping Αγίας Τριάδας, η ακτή και Camping Ποσειδίου Κασσάνδρας).
Η μονάδα PPF
Σημαντικό όμως είναι και ένα άλλο «κομμάτι» του ΤΑΙΠΕΔ, η Μονάδα Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας (Project Preparation Facility – PPF), που έχει συσταθεί για να παίξει ρόλο στην απορρόφηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ως διακριτός λειτουργικός κλάδος δραστηριότητάς του. κ.α.). Με το PPF επιταχύνονται διαδικασίες των έργων σε όλα τα στάδια, μειώνεται η γραφειοκρατία, ενώ είναι σε θέση να συνδράμει κάθε φορέα του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα στην προετοιμασία και υλοποίηση έργων του (δημόσια έργα υποδομών, υπηρεσιών παραχωρήσεις, ΣΔΙΤ,) που μπορεί να χρηματοδοτούνται από εθνικά, ενωσιακά ή διεθνή χρηματοδοτικά προγράμματα (RRF, ΕΣΠΑ κ.λπ.) εφόσον ενταχθούν στο Πρόγραμμα λειτουργώντας ως διαχειριστής των έργων και μοχλός επιτάχυνσης.
Ειδικότερα, ανάμεσα στα έργα που έχουν ενταχθεί στη Μονάδα Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας (PPF) του ΤΑΙΠΕΔ για ωρίμανση ξεχωρίζουν μεταρρυθμίσεις στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, ανακαινίσεις και εκσυγχρονισμός νοσοκομείων σε ολόκληρη την Ελλάδα, η αναβάθμιση υποδομών απονομής της δικαιοσύνης / Κατασκευή κτιρίου Πρωτοδικείου και Εισαγγελίας Αθηνών (ΣΔΙΤ), η καταπολέμηση παραεμπορίου και προστασία πνευματικών δικαιωμάτων, ν αναβάθμιση του τομέα των δημόσιων συμβάσεων, νέα Βιομηχανικά Πάρκα, δράσεις για την απλοποίηση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, η τροποποίηση του νομικού πλαισίου για την προσέλκυση στρατηγικών επενδύσεων, η ενίσχυση Βασικής Και Εφαρμοσμένης Έρευνας, η εξωστρέφεια Έρευνας Και Καινοτομίας, το ΤΗORAX - Εξελίξιμο Ολιστικό Υβριδικό Επιχειρησιακό Αυτόνομο Σύστημα (Άμυνα, Ασφάλεια, Πολιτική Προστασία, το HORIZON 2020 -Σφραγίδα Αριστείας, το πρόγραμμα Ερευνώ – Δημιουργώ – Καινοτομώ, η Δημιουργία – Επέκταση- Αναβάθμιση των Υποδομών των Ερευνητικών Κέντρων εποπτείας, η Αθηναϊκή Ριβιέρα (Στρατηγικές Αστικές Αναπλάσεις), η ανακαίνιση του ΟΑΚΑ, το Σχέδιο Δασικής Προστασίας (35 εθνικοί δρυμοί, πρόγραμμα 50 εκατ. ευρώ), η μετεγκατάσταση καταστήματος κράτησης Κορυδαλλού (ΣΔΙΤ), η μετεγκατάσταση καταστημάτων κράτησης Ιωαννίνων και Χαλκίδας.
