Σε αγώνα δρόμου για να φθάσει τον ευρωπαϊκό μέσο όρο στην ανακύκλωση και να μειώσει την ταφή απορριμμάτων από το 80% στο 10% μέχρι το 2030 έχει επιδοθεί η Ελλάδα ενώ παράλληλα πασχίζει να αποτινάξει από επάνω της το αρνητικό ευρωπαϊκό ρεκόρ στην επιβολή προστίμων για τους ΧΥΤΑ.
Σήμερα το ποσοστό ανακύκλωσης στην Ελλάδα διαμορφώνεται στο 20%, αρκετά χαμηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο ο οποίος είναι 50% ενώ στόχος της κυβέρνησης (ν.4819/2021) είναι η ανακύκλωση των αστικών αποβλήτων να ανέλθει σε ποσοστό τουλάχιστον 55% το 2025, 60% το 2030 και 65% το 2035 και η ανακύκλωση των συσκευασιών σε ποσοστό τουλάχιστον 65% το 2025 και 70% το 2030. Το ΥΠΕΝ έχει αναγνωρίσει την ανάγκη επιτάχυνσης των διαδικασιών με τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα, να δηλώνει πριν από λίγες ημέρες από την Τήλο ότι «η Ελλάδα πρέπει να κάνει πολλά βήματα για να συγκλίνει με το μέσο όρο της Ευρώπης».
Το κλειδί για την διεύρυνση της ανακύκλωσης είναι η ανάπτυξη υποδομών αρχής γενομένης από τις μονάδες διαχείρισης απορριμμάτων. Αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε εξέλιξη 12 διαγωνισμοί για την δημιουργία Μονάδων Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ) και Μονάδα Επεξεργασίας ΒιοΑποβλήτων (ΜΕΒΑ) ενώ άμεσα αναμένεται να υπογραφούν δύο συμβάσεις ΜΕΑ για τη Χίο και την Κεφαλλονιά ενώ θα ακολουθήσουν η υπογραφή των συμβάσεων για τις ΜΕΒΑ σε Μήλο και Κάρπαθο καθώς για την ΜΕΑ στην Σητεία της Κρήτης.
Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, στόχος είναι μέχρι το τέλος του 2022 να έχουν δημοπρατηθεί όλες οι μονάδες ενώ σήμερα σε λειτουργία βρίσκονται πέντε μονάδες (σε Κοζάνη, Ιωάννινα, Χανιά, Σέρρες και Ηλεία) και δέκα υποδομές είναι υπό κατασκευή με ορίζοντα ολοκλήρωσης στις περισσότερες περιπτώσεις μετά το 2023 (σε Αλεξανδρούπολη, Θήβα, Αµάρι, Αρκαδία, Μεσσηνία, Λακωνία, Ζάκυνθος, Ιεράπετρα, Άρτα και Δράμα).
Σε διαγωνιστική διαδικασία βρίσκονται οι 12 μονάδες (σε Γραµµατικό, Αττική ΣΔΙΤ 1, Αττική ΣΔΙΤ 2, Θεσσαλονίκη – Δυτικού Τομέα, Καβάλα, Αγρίνιο, Κέρκυρα, Ηράκλειο, Ρόδος, Κάρπαθος, Ναύπακτος, Χερσόνησος) ενώ μέχρι το τέλος του καλοκαιριού αναμένεται ο διαγωνισμός για την ΜΕΑ στο Ηράκλειο. Ακόμη, στην τελική ευθεία βρίσκεται η διαδικασία σύνταξης των τευχών δημοπράτησης του διαγωνισμού για την κατασκευή Χώρου Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων και Μονάδα Κομποστοποίησης στην Τήνο, προϋπολογισμού 7 εκατ. ευρώ.
Αναζητούνται κονδύλια από την ΕΕ
Η κυβέρνηση αναζητά ευρωπαϊκούς πόρους για την κατασκευή των απαραίτητων υποδομών και βρίσκεται σε συζητήσεις με την ΕΕ για χρηματοδότηση των μονάδων διαχείρισης αποβλήτων και την επόμενη περίοδο. Πρόκειται για επενδύσεις που εξυπηρετούν τους στόχους της κυκλικής οικονομίας δεδομένου ότι αυτές οι μονάδες θα παράγουν και δευτερογενή καύσιμα τα οποία θα επιστρέφουν ως μορφή ενέργειας στην οικονομία.
Όπως σημείωσε πρόσφατα ο κ. Γραφάκος σε αυτό τον τομέα όπου οι εθνικοί πόροι έχουν ελάχιστη συμμετοχή, αυτές οι μονάδες θα χρηματοδοτηθούν και μαζί με αυτές και εκείνες που ήδη λειτουργούν ή βρίσκονται σε διαδικασία κατασκευής θα μπορούν να μετατραπούν σε μονάδες ανάκτησης και ανακύκλωσης με στόχο το 2030 η ταφή να πέσει κάτω από το 10%.
Μειώνονται τα πρόστιμα για την Ελλάδα
Η Ελλάδα βρισκόταν στην πρώτη θέση στην Ευρώπη στην επιβολή προστίμων, ένα αρνητικό ρεκόρ το οποίο πασχίζει να ανατρέψει, εξοικονομώντας παράλληλα σημαντικά κεφάλαια αν αναλογιστεί κανείς ότι η κάθε παράβαση στοιχίζει 80.000 ευρώ.
Σύμφωνα με αξιωματούχους του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, μέσα στο 2021 η Ελλάδα πέτυχε μείωση των χώρων ταφής κατά 50%-60% ενώ τα 60 τα πρόστιμα για αντίστοιχους παράνομους χώρους υγειονομικής ταφής απορριμμάτων (ΧΥΤΑ) που είχαν επιβληθεί στην χώρα μας έχουν πλέον μειωθεί στα 42 και αναμένεται επιπλέον μείωση κατά 9 ακόμη μέσα στο επόμενο διάστημα.
Στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, η οποία ήταν και ο αποδέκτης του 40% των συνολικών προστίμων που επιβάλλονταν στην Ελλάδα για τη διαχείριση των αποβλήτων, τα πρόστιμα έχουν μειωθεί κατά 75%.
