Η ενεργειακή μετάβαση βρέθηκε στο επίκεντρο την Τρίτη 13 Σεπτεμβρίου 2022 στην Εσπερίδα που πραγματοποίησε η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας στη Θεσσαλονίκη, στο πλαίσιο της 86ης Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης, με τίτλο «Η ενεργειακή μετάβαση έως το 2030. Οι νέοι στόχοι του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα».
Σύμφωνα με σχετικό δελτίο Τύπου, εκ μέρους της ΡΑΕ, μίλησε ο Αντιπρόεδρος Β’, Δημήτρης Φούρλαρης, ο οποίος αναφέρθηκε στο υφιστάμενο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα και τη διαδικασία αναδιάρθρωσης που είναι σε εξέλιξη τονίζοντας πως «η Ευρώπη απαντά στην κρίση με αυτό που γνωρίζει καλύτερα από όλους να κάνει: ένα φιλόδοξο σχέδιο για το μέλλον, όταν αδυνατεί να υλοποιήσει ένα φιλόδοξο σχέδιο για το παρόν». Τόνισε πως «οι κύριες προτεραιότητες της εθνικής ενεργειακής πολιτικής πρέπει να είναι οι τομείς που εξασφαλίζουν οικονομική ανάπτυξη μέσω μείωσης του ενεργειακού κόστους, της υψηλής εγχώριας προστιθέμενης αξίας αλλά και της δημιουργίας πολλών θέσεων εργασίας» σημειώνοντας πως «η εξοικονόμηση ενέργειας/βελτίωσης ενεργειακής απόδοσης πρέπει να είναι η πρώτη προτεραιότητα, ακολουθούμενη από την εκμετάλλευση των εγχώριων πόρων». Ταυτόχρονα, υπογράμμισε την ανάγκη ανασχεδιασμού των πολιτικών για τις πόλεις του μέλλοντος φέρνοντας για παράδειγμα τις 6 πόλεις της Ελλάδας (Κοζάνη, Τρίκαλα, Ιωάννινα, Καλαμάτα, Θεσσαλονίκη, Αθήνα) και την Λεμεσό της Κύπρου που επελέγησαν στο πρόγραμμα της ΕΕ «100 Κλιματικά ουδέτερες πόλεις της Ευρώπης έως το 2030, από και προς τους πολίτες». Παρουσίασε, επίσης, την υφιστάμενη κατάσταση και προοπτική των έργων ΑΠΕ στην Ελλάδα τονίζοντας ότι αποτελούν τον πυλώνα της ενεργειακής μετάβασης και είπε πως τα οφέλη από την ανάπτυξη των ΑΠΕ είναι οικονομικά, περιβαλλοντικά αλλά και οικονομικότερα σήμερα από τα συμβατικά καύσιμα γεγονός που επιταχύνει την απεξάρτηση από το εισαγώμενο φυσικό αέριο, οι τιμές του οποίου έχουν εκτοξευτεί. Κατέληξε λέγοντας πως «η κρίση επιτάσσει τον ανασχεδιασμό της ενεργειακής μετάβασης με πυλώνες την οικονομική ανάπτυξη, την ενεργειακή ασφάλεια, τη μείωση του ενεργειακού κόστους και την ενδυνάμωση της κοινωνικής συνοχής. Η ενεργειακή μετάβαση επιτάσσει επίσης κομβικό ρόλο για το Ρυθμιστή. Οι Ανεξάρτητες Αρχές είναι οι ακρογωνιαίοι λίθοι της σύγχρονης Δημόσιας Διοίκησης και η αποτελεσματική άσκηση των αρμοδιοτήτων τους διασφαλίζει την εύρυθμη λειτουργία των αγορών και την ισόρροπη προστασία του δημοσίου συμφέροντος. Η ενίσχυσή τους είναι θέμα πολιτικής βούλησης και, κυρίως, υλοποίησής της μέσω αποφάσεων. Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας αναλαμβάνει με πλήρη ευθύνη και ευσυνειδησία τον ρόλο της και υπηρετεί με ακεραιότητα και αποτελεσματικότητα το δημόσιο συμφέρον, προς όφελος των καταναλωτών και της εθνικής οικονομίας»
Ο Ομότιμος Καθηγητής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ), Παντελής Κάπρος, σημείωσε πως σήμερα απαιτείται η διαφοροποίηση των πηγών φυσικού αερίου και απαιτούνται μέτρα αύξησης άνθρακα και λιγνίτη, μείωση της κατανάλωσης, μεγάλη αύξηση των ΑΠΕ και εγκατάσταση μονάδων αποθήκευσης. Ταυτόχρονα απαιτούνται φιλόδοξα προγράμματα διείσδυσης βιομεθανίου για να αντιμετωπιστεί η τρέχουσα ενεργειακή κρίση. Όπως είπε η μετάβαση θα πρέπει να στηριχθεί κυρίως σε ιδιωτικές επενδύσεις και, ταυτόχρονα το κράτος θα πρέπει να στηρίξει το δρόμο αυτό προκειμένου να λυθούν σημαντικά εμπόδια. Ο κ. Κάπρος υπογράμμισε πως στο δρόμο της απανθρακοποίησης θα διατηρηθούν υγρά και αέρια καύσιμα μόνο στους τομείς που δεν γίνεται διαφορετικά, όπως η ναυτιλία, τα αεροπλάνα και τα βαρέα οχήματα και τόνισε πως απαιτείται η ανάπτυξη και διείσδυση συνθετικών καυσίμων. Τέλος για την αντιμετώπιση της παρούσας κρίσης υποστήριξε πως απαιτείται μείωση της κατανάλωσης και ενεργειακή αποδοτικότητα στα κτίρια, ενώ εκτίμησε πως η αποκλιμάκωση των τιμών θα γίνει το 2025.
Από την πλευρά του ο καθηγητής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), Άγις Παπαδόπουλος αναφέρθηκε στην εξοικονόμηση ενέργειας και τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης. Όπως είπε χαρακτηριστικά «τεχνολογικές λύσεις υπάρχουν, αλλά υπάρχουν δυσκολίες και φραγμοί. Η εξοικονόμηση ενέργειας δεν είναι μετρήσιμη, δεν είναι εύκολα χρηματοδοτήσιμη και δεν είναι πολιτικά ελκυστική. Για υπερβολικά πολύ χρόνο τρέχαμε πίσω από την κατανάλωση. Στη ρίζα του προβλήματος βρίσκεται η μείωση των φορτίων και καλό είναι να θυμόμαστε την προστιθέμενη αξία της ελληνικής βιομηχανίας εξοικονόμησης ενέργειας». Έκανε ιδιαίτερη αναφορά στις κτιριακές υποδομές, στα κτίρια των βιομηχανιών και στα μέτρα πολιτικής που πρέπει να εφαρμοστούν για να επιτευχθούν οι στόχοι του ΕΣΕΚ.
Σε στρογγυλό τραπέζι που ακολούθησε οι συμμετέχοντες είπαν:
Από την ΑΔΜΗΕ ΑΕ ο Διευθυντής Στρατηγικής και Σχεδιασμού Ανάπτυξης του Συστήματος, Δρ. Κωνσταντίνος Τσιρέκης σημείωσε πως «ο ΑΔΜΗΕ δεν είναι παθητικός αποδέκτης των μηνυμάτων που εκπέμπονται στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και αφορούν την ορθολογική διαχείριση της ενέργειας, ούτε είναι ένας απρόθυμος εκτελεστής των οδηγιών πάσης φύσεως κανονισμών, αλλά φιλοδοξεί να είναι ένας ενεργητικός συμμετέχων στην κοινή προσπάθεια επίτευξης των φιλόδοξων στόχων για την ενέργεια και το κλίμα». Πρόσθεσε πως ο ΑΔΜΗΕ κινείται σε διάφορα επίπεδα που επικεντρώνονται σε τρεις πυλώνες: στις ηλεκτρικές διασυνδέσεις των νησιών, τις νέες διεθνείς διασυνδέσεις και την εξέλιξη παροχής πρόσβασης νέων μονάδων ΑΠΕ.
Ο Δημήτριος Βράνης, Διευθυντής Χρηστών Δικτύου της ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ τόνισε πως ο Διαχειριστής του δικτύου βλέπει πολλαπλά το ρόλο του στο πλαίσιο του ΕΣΕΚ. Ένα σημαντικό κομμάτι, όπως είπε, είναι η ανθεκτικότητα του δικτύου γι’ αυτό ο ΔΕΔΔΗΕ προχωρά σε σημαντική αύξηση των επενδύσεων στον τομέα αυτό με στόχο την ενίσχυση και ανακαίνισή του. Ταυτόχρονα ανέφερε πως ο ΔΕΔΔΗΕ αναμένεται να προχωρήσει στην ταχεία υπογειοποίησή του.
Στο ρόλο του ΔΑΠΕΕΠ αναφέρθηκε ο Δρ. Νικόλαος Ζιώγος, Διευθυντής Συμβάσεων ΑΠΕ ΔΑΠΕΕΠ ΑΕ τονίζοντας πως είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος παίκτης στο Χρηματιστήριο Ενέργειας και εκπροσωπεί το 65% περίπου της παραγόμενης ποσότητας από ΑΠΕ. Γνωστοποίησε πως αυτή τη στιγμή ο ΔΑΠΕΕΠ έχει 18.000 ενεργές συμβάσεις που αντιστοιχούν γύρω στα 9,5 GB, ενώ, σύμφωνα με τα στοιχεία ετοιμότητας που έχει παραλάβει από τους συμμετέχοντες, 1 GB περίπου είναι έτοιμο προς σύνδεση.
Από τον ΔΕΣΦΑ ΑΕ, η Κλεοπάτρα Αβραάμ, Strategic Planning Senior Manager, Strategy & Development Division DESFA S.A, είπε πως «ο ΔΕΣΦΑ προετοιμάζει το δίκτυο του σε δύο στάδια. Σε πρώτη φάση σχεδιάζει τη μετατροπή του υφιστάμενου δικτύου έτσι ώστε να μπορέσει να δεχθεί μείγματα υδρογόνου και μείγματα ανανεώσιμων αερίων σε συγκεκριμένα ποσοστά. Σε δεύτερη φάση προχωρά στην ωρίμανση για την κατασκευή ενός νέου δικτύου που θα είναι ικανό να μεταφέρει 100% υδρογόνο». Σημείωσε πως τα έργα του ΔΕΣΦΑ έχουν ενταχθεί σε πολλές ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες και είναι πολύ σημαντικό να προωθηθούν προκειμένου να βρεθούν οι κατάλληλες χρηματοδοτήσεις.
Ο Γενικός Διευθυντής της ΕΔΑ ΘΕΣΣ ΑΕ, Λεωνίδας Μπακούρας, αφού συνεχάρη τη ΡΑΕ που διαχρονικά προασπίζεται το δημόσιο συμφέρον και το συμφερόν των καταναλωτών, τόνισε πως η ΕΔΑ ΘΕΣΣ βρίσκεται στη χειρότερη στιγμή της λόγω της επιδείνωσης των γεωπολιτικών συνθηκών. Ο κ. Μπακούρας εξέφρασε, ταυτόχρονα, τη διαφωνία του σχετικά με τη συζήτηση που γίνεται για αλλαγή θέρμανσης των καταναλωτών από το φυσικό αέριο στο πετρέλαιο. «Για να γίνει αυτό πρέπει οι πολίτες να αλλάξουν λέβητα, να ξοδέψουν 3.000 ευρώ και να βάλουν μία δεξαμενή στο μπαλκόνι. Δεν γίνεται» είπε χαρακτηριστικά. Γνωστοποίησε μάλιστα πως σε λίγες ημέρες η ΕΔΑ ΘΕΣΣ ΑΕ θα ξεκινήσει καμπάνια ενημέρωσης των πολιτών για το φυσικό αέριοώστε όλοι να εκπαιδευτούν και να μειώσουν τις καταναλώσεις τους. Τέλος ανέφερε πως τα δίκτυα της ΕΔΑ είναι έτοιμα να δεχθούν άμεσα βιομεθάνιο.
Ο Πρόεδρος του Χρηματιστηρίου Ενέργειας, Αθανάσιος Σαββάκης τόνισε πως «το ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας αποτελεί έναν από τους βασικούς πυλώνες για την ανάπτυξη της καθαρής ενέργειας. Συμβάλει, μεταξύ άλλων, στη βελτιστοποίηση των διασυνδέσεων μεταξύ των ελληνικών και των ευρωπαϊκών ενεργειακών δικτύων μέσω της λειτουργίας μίας αξιόπιστης αγοράς στην οποία διαμορφώνονται τα σωστά σήματα τιμών». Τόνισε πως «για να μπορέσει η Ελλάδα να γίνει ενεργειακός κόμβος χρειάζεται εκτός από τις αναγκαίες υποδομές (αγωγός IGB, αγωγός ΤΑΡ, σταθμό LNG στην Αλεξανδρούπολη) και την αποθήκευση, να αναπτύξει μία αποτελεσματική χονδρεμπορική αγορά φυσικού αερίου η οποία θα παρέχει διαφάνεια και ισότιμη συμμετοχή σε όλους τους συμμετέχοντες». Πρόσθεσε πως ήδη το ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας έχει ξεκινήσει τις ενέργειες για την επόμενη μέρα όταν η αγορά επανέλθει σε κανονικότητα.
