Ροή
Πέντε χρόνια μετά από το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης που γονάτισε τη χώρα, η Τράπεζα της Ελλάδος παραδέχεται -έστω και εμμέσως- αυτό που ούτε λίγο ούτε πολύ λέγαμε όλοι: Χρειάζονται δύο για να χορέψουν τάνγκο ή αλλιώς για τον υπερδανεισμό των Ελλήνων δεν φταίνε μόνο οι Έλληνες που δανείστηκαν αλλά και οι τράπεζες που δάνεισαν.
Στην έκθεση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος που δόθηκε στη δημοσιότητα την Παρασκευή τονίζεται, μεταξύ άλλων, η άμεση ανάγκη σύστασης ενός Φορέα Πιστοληπτικής Αξιολόγησης των Καταναλωτών ο οποίος θα βοηθήσει στην αποτροπή δημιουργίας μιας νέας γενιάς «κόκκινων» δανείων. Ο φορέας αυτός, ο οποίος θα είναι ανεξάρτητος από τις τράπεζες, θα συγκεντρώνει δεδομένα οικονομικής συμπεριφοράς και θα παρέχει υπηρεσίες πιστοληπτικής αξιολόγησης.
Ο επίσημος σκοπός του φορέα θα είναι να υποβοηθά τις τράπεζες στις εγκριτικές τους αποφάσεις. Σε μια δεύτερη ανάγνωση όμως φαίνεται ξεκάθαρα ότι αυτός ο –ανεξάρτητος από τις τράπεζες- φορέας θα έχει ουσιαστικό λόγο στο ποιος θα μπορεί να λάβει δάνειο και ποιος όχι.
Πρόκειται ουσιαστικά για ένα consumer reporting agency για ιδιώτες και επιχειρήσεις όπως αυτές που λειτουργούν στις ΗΠΑ και σε άλλες χώρες. Σκοπός αυτών των οργανισμών είναι να συγκεντρώνουν στοιχεία από διάφορες πηγές και να αξιολογούν την πιστοληπτική ικανότητα κάθε ατόμου που το ζητάει. Μάλιστα, κάθε καταναλωτής «βαθμολογείται» ανάλογα με τις οικονομικές του συνήθειες, όπως το αν πληρώνει στην ώρα ή αν καθυστερεί και βέβαια με το πόσα βγάζει, τι ξοδεύει και τι περιουσιακά στοιχεία έχει. Οι τράπεζες με οδηγό αυτή τη βαθμολογία αποφασίζουν για το αν θα δανειοδοτήσουν ή όχι, ενώ στις πιο «ελεύθερες» οικονομίες η βαθμολογία αλλάξει και το επιτόκιο του δανείου.
Όπως είναι λογικό, υπηρεσίες αυτού του είδους πρέπει να λειτουργούν κάτω από αυστηρή επίβλεψη και με ένα ισχυρό ρυθμιστικό πλαίσιο. Γιατί, ας μη γελιόμαστε, μιλάμε για έναν «μεγάλο αδελφό» στα οικονομικά και προσωπικά μας δεδομένα. Ωστόσο αυτός δεν θα είναι μόνο δικός μας «μεγάλος αδελφός» αλλά έμμεσα θα είναι και «μεγάλος αδελφός» των τραπεζών.
Ένας «μεγάλος αδελφός» που θα προσέχει τις τράπεζες για να μην επαναληφθούν καταστάσεις όπως αυτές προ κρίσης όπου οι τράπεζες δάνειζαν χωρίς κανέναν έλεγχο. Τότε που έδιναν άπλετα χρήματα παίρνοντας τηλέφωνο ανέργους ή χαμηλόμισθους και λέγοντας τους ότι τους είχαν προεγκρίνει δάνειο.
Το στοίχημα είναι αν τελικά η αρχή αυτή θα μπορέσει να αποτρέψει, εφόσον αρχίσει να επαναλειτουργεί η οικονομία, την εμφάνιση των θαλασσοδανείων, διακοποδανείων, εορτοδανείων και ότιναναιδανείων. Αν θα μπορέσει να κάνει τη σχέση μεταξύ καταναλωτή και τράπεζας υγιή.
Γιατί στους δύο ο τρίτος, μερικές φορές, χωρεί.
