Μπορεί ο αρχηγός της ρωσικής μισθοφορικής ομάδας Wagner, Γιεβγένι Πριγκόζιν να διαβεβαίωσε χθες πως ηθελε μόνο να "διαμαρτυρηθεί" για την “κακή ρωσική συμπεριφορά” στην Ουκρανία και όχι να ανατρέπει την κυβέρνηση, αλλά η δημόσια συζήτηση (και) στη Γερμανία για τις δυνατότητες της Μόσχας να νικήσει στο Κίεβο μετά την ανταρσία Πριγκόζιν έχει αναζωπυρωθεί για τα καλά μετά το γεγονότα του περασμένου Σαββάτου.
Χαρακτηριστικό είναι το χθεσινό δημοσίευμα της Handelsblatt, σύμφωνα με το οποίο η διάσπαση των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων ενισχύει τις ελπίδες των Ουκρανών για μια επιτυχημένη επίθεση για την ανακατάληψη του εδάφους τους. "Σήμερα ο κόσμος είδε ότι τα αφεντικά στη Ρωσία δεν ελέγχουν τίποτα", δήλωσε ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντιμίρ Ζελένσκι, συμπληρώνοντας πως “επικρατεί το απόλυτο χάος και η νίκη της Ουκρανίας είναι βέβαιη.
Ειδικοί του Ινστιτούτου Μελέτης του Πολέμου (IWS) εκτιμούν ότι η εξέγερση "θα επηρεάσει σχεδόν σίγουρα το ηθικό του ρωσικού προσωπικού στην Ουκρανία". Η Ουκρανία θα μπορούσε τώρα να προσπαθήσει να σπάσει τις ρωσικές άμυνες.
Η μισθοφορική ομάδα Wagner, η οποία στην πραγματικότητα πολεμούσε στο πλευρό της Ρωσίας, είχε καταλάβει ένα κέντρο καταστάσεων στη Ρωσία το Σάββατο και στη συνέχεια ξεκίνησε προς τη Μόσχα. Καθ' οδόν, οι μισθοφόροι κατέρριψαν πολλά ελικόπτερα και ένα μεταγωγικό αεροπλάνο που ανήκαν στον τακτικό ρωσικό στρατό, καθιστώντας τη μέρα αυτή μια από τις πιο βαριές από πλευράς απωλειών για τη ρωσική πολεμική αεροπορία. Πριν οι μαχητές της Wagner φτάσουν στη Μόσχα, ο αρχηγός τους, ο Γιεβγένι Πριγκόζιν, συμφώνησε να ματαιώσει την επιχείρηση πραξικοπήματος και να φύγει για τη Λευκορωσία.
Για τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν, τα γεγονότα αποτελούν ταπείνωση, λένε οι ειδικοί. Ο Νάιγκελ Γκουλντ-Ντέηβις του Διεθνούς Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών έκανε λόγο για τη "μεγαλύτερη κρίση της προεδρίας του Πούτιν". Οι ρωγμές στον ρωσικό μηχανισμό εξουσίας θα είναι δύσκολο να επουλωθούν. Η βάση στήριξης φαίνεται πιο εύθραυστη από ποτέ.
Το να τεθεί η κατάσταση υπό έλεγχο θα ήταν καθήκον του υπουργού Άμυνας Σεργκέι Σοϊγκού. Όμως, το Σαββατοκύριακο δεν άκουσε, ούτε είδε κανείς τον Σοϊγκού, συμπληρώνει το ίδιο δημοσίευμα. Η Washington Post επικαλείται αμερικανικές πηγές ασφαλείας που λένε ότι η ρωσική ελίτ θα αμφισβητήσει την ηγεσία του Πούτιν και θα ρωτήσει γιατί δεν μπόρεσε να σταματήσει νωρίτερα την ομάδα Wagner.
Κάθε δικτάτορας πρέπει να έχει το σύστημά του υπό έλεγχο, δήλωσε στη Handelsblatt ο Σεργκέι Λουκασέφσκι, πρόεδρος του φημισμένου ρωσικού Κέντρου Ζαχάρωφ. "Η ελίτ της χώρας έχει πλέον δει ότι ο Πούτιν δεν ελέγχει τη σύγκρουση μεταξύ του Σόιγκου και του Πριγκόζιν". Έπρεπε να καταλήξει σε συμβιβασμό, ο οποίος χρειάστηκε να γίνει και με τη μεσολάβηση της Λευκορωσίας. Αυτό, επίσης, αποτελεί ένδειξη αδυναμίας.
Το χάος στο εσωτερικό της Ρωσίας θα μπορούσε να διευκολύνει την Ουκρανία να εξαπολύσει αντεπίθεση, σύμφωνα με την Handelsblatt. "Στην πραγματικότητα, θα πρέπει να είναι πλεονέκτημα για την Ουκρανία, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, το γεγονός ότι ο στρατός του Πούτιν έχει περιέλθει σε σύγχυση", δήλωσε ο πρόεδρος της Εταιρείας Πολιτικής Ασφάλειας, Χανς - Πέτερ Μπάρτελς, στην Handelsblatt. Για ένα διάστημα, ο ρωσικός στρατός θα πρέπει να ασχοληθεί με το ερώτημα πώς θα μπορούσε να γίνει ένα τέτοιο πραξικόπημα.
Πως φτάσαμε στην ανοιχτή σύγκρουση
Η κλιμακούμενη πλέον σύγκρουση ξεκίνησε πριν από μήνες. Από τη μία πλευρά βρίσκεται ο υπουργός Άμυνας, Σοϊγκού, ο οποίος δεν ήταν τόσο επιτυχής στην εισβολή στην Ουκρανία όσο ήλπιζε ο Πούτιν. Από την άλλη πλευρά είναι το αφεντικό της Wagner, ο Πριγκόζιν, ο οποίος με την ιδιωτική μισθοφορική του δύναμη εκτελεί τα πιο δυσάρεστα καθήκοντα στον πόλεμο και είναι ιδιαίτερα βίαιος και αποτελεσματικός σε αυτό, σημειώνει η Handelsblatt.
Ο Πριγκόζιν είχε διαμαρτυρηθεί ανοιχτά για τη ρωσική στρατιωτική ηγεσία σε αρκετές περιπτώσεις, παρουσιάζοντάς την δημοσίως ως ανίκανη και ζητώντας αλλαγές στις διαδικασίες και τις δομές. Πρόσφατα περιέγραψε την αιτιολόγηση του Πούτιν για τον πόλεμο (ότι, δηλαδή, η Ουκρανία αποτελούσε κίνδυνο για τη Ρωσία)ως ψέμα.
Το Κρεμλίνο προφανώς ανησυχούσε για ένα πραξικόπημα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο προσπάθησαν να ενσωματώσουν την ομάδα Wagner στον τακτικό στρατό. Αλλά ο Πριγκόζιν αντιστάθηκε.
Πούτιν: Ανίκανος ή απρόθυμος να σταματήσει την προέλαση;
Ο Σόιγκου φέρεται να έβαλε ρουκέτες εναντίον των μισθοφόρων της Wagner. Θα μπορούσε να ήταν μια τελευταία προσπάθεια να δείξει στον Πριγκόζιν τα όριά του. Ο τελευταίος, αντίθετα, κατέλαβε το αρχηγείο των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων στο Ροστόφ επί του Ντον, από όπου συντονίζουν τον πόλεμο στην Ουκρανία, κατά τη διάρκεια της νύχτας χωρίς αντίσταση.
Κατά τη διάρκεια του Σαββάτου, σύμφωνα με ρωσικούς κύκλους ασφαλείας, η ομάδα Βάγκνερ έλεγξε επίσης τις στρατιωτικές εγκαταστάσεις στο Βορονέζ, το οποίο βρίσκεται στα μισά του δρόμου μεταξύ Ροστόφ και Μόσχας. Χρησιμοποιώντας τον αυτοκινητόδρομο, οι μαχητές προχώρησαν σε απόσταση περίπου 200 χιλιομέτρων από τη Μόσχα. Η πρωτεύουσα προετοιμάστηκε για άμυνα και κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Δεν είναι σαφές αν ο Πούτιν ήταν ανίκανος ή απρόθυμος να σταματήσει αυτή την προέλαση στρατιωτικά. Ο Λουκασέφσκι του Κέντρου Ζαχάρωφ υποστηρίζει ότι ο Πούτιν μπορεί να μην είχε μια δύναμη που θα μπορούσε να εμπιστευτεί.
Το βράδυ έφερε το σημείο καμπής: Ο Λευκορώσος κυβερνήτης Αλεξάντερ Λουκασένκο διαμεσολάβησε. Ο Πριγκόζιν ανακοίνωσε αιφνιδιαστικά ότι ήθελε να "αποφύγει την αιματοχυσία" και έβαλε τους μισθοφόρους του να γυρίσουν πίσω. Το Κρεμλίνο ανακοίνωσε αμνηστία για τους εμπλεκόμενους μισθοφόρους. Οι μαχητές της Wagner που δεν συμμετείχαν στην προέλαση πρόκειται να ενσωματωθούν στον ρωσικό στρατό, όπως είχε προγραμματιστεί.
Καμία βοήθεια από τους συμμάχους του Πούτιν κατά τη διάρκεια της εξέγερσης
Ο ίδιος ο Πριγκόζιν έχει πάει στη Λευκορωσία, ειπώθηκε, αναφέρει η Handelsblatt. Υπό ποιες συνθήκες θα παραμείνει εκεί είναι άγνωστο, όπως και το μέλλον των μαχητών του. Σύμφωνα με δημοσιεύματα ανεξάρτητων ρωσικών μέσων ενημέρωσης την Κυριακή, το γραφείο Τύπου της ομάδας Wagner δήλωσε ότι επί του παρόντος δεν έχει καμία επαφή με τον Πριγκόζιν.
Ο Πούτιν απευθύνθηκε ξανά στο κοινό την Κυριακή, λέγοντας ότι η Ρωσία παραμένει βέβαιη για την υλοποίηση όλων των σχεδίων και των καθηκόντων που σχετίζονται με τη στρατιωτική επιχείρηση.
Εκτός από τη Λευκορωσία, κανένα άλλο κράτος δεν θέλησε να παρέμβει στη σύγκρουση. Ο Πούτιν είχε τηλεφωνήσει σε διάφορους αρχηγούς συμμαχικών κρατών και πιθανώς ζήτησε, μεταξύ άλλων, υποστήριξη από τον πρόεδρο του Καζακστάν Κασίμ-Σόμαρτ Τοκάγιεφ. Ο τελευταίος, ωστόσο, χαρακτήρισε την κατάσταση εσωτερική ρωσική υπόθεση. Εν τω μεταξύ, μέλη της ρωσικής ελίτ φέρονται να εγκατέλειψαν τη χώρα το Σάββατο.
Η πολιτική αναλύτρια Τατιάνα Στανόβαγια του αμερικανικού Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών έκανε λόγο για "μεγάλη ήττα" του Πούτιν.
Ο Κάρλο Μασάλα του Πανεπιστημίου των Ενόπλων Δυνάμεων της Γερμανίας έγραψε για "ταπείνωση" για τον Πούτιν, "τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά". Και η Χάνα Νότε του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών των ΗΠΑ ανέλυσε ότι είναι "νοητό να βρίσκεται σε εξέλιξη η αποσύνθεση της εξουσίας του" και ότι η διαδικασία αυτή θα συνεχιστεί. Υπάρχει όμως και η πιθανότητα η "τεράστια δυσλειτουργία του συστήματος" που παρατηρήθηκε να "αποδειχθεί αρκετά μόνιμη".