Τα δύο τελευταία χρόνια έχουν στιγματιστεί από καταιγισμό γεγονότων που σχετίζονται με την κλιματική κρίση και τον τρόπο που αυτή επηρεάζει την πράσινη μετάβαση και την συμμόρφωση των επιχειρήσεων στο νέο πλαίσιο βιωσιμότητας όπως αυτό συνεπικουρείται από την εφαρμογή των Περιβαλλοντικών, Κοινωνικών και Εταιρικής Διακυβέρνησης Κριτηρίων (ESG).
Oι παγκόσμιοι φορείς χάραξης πολιτικής και οι ρυθμιστικές αρχές έχουν επιταχύνει τις δραστηριότητές τους στη διαμόρφωση και επιβολή κανόνων. Η CSRD της ΕΕ τέθηκε σε ισχύ στις αρχές του 2023 και πλέον ερίπου 50.000 εταιρείες σε όλο τον κόσμο υπόκεινται στους κανόνες CSRD, οι οποίοι απαιτούν σημαντική συμμόρφωση επιχείρηση.
Παράλληλα με την θέσπιση απαιτήσεων, φόρων και κινήτρων που σχετίζονται με το ESG έχει ενεργοποιηθεί και δέσμη μέτρων για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, στοιχεία που αλλάζουν άρδην το παγκόσμιο επιχειρηματικό περιβάλλον. Το πακέτο Fit for 55 της ΕΕ περιλαμβάνει περισσότερες από 12 πρωτοβουλίες που έχουν σχεδιαστεί για τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου (GHG) στην Ευρώπη κατά 55% ή περισσότερο έως το 2030. Στο ίδιο πλαίσιο, από το 2026 τίθεται σε ισχύ και ο μηχανισμός προσαρμογής των συνόρων άνθρακα της ΕΕ (CBAM) στις εισαγωγές προϊόντων που παράγονται από διαδικασίες που θεωρούνται μη περιβαλλοντικά βιώσιμες.
Πλέον όλο και περισσότερες εταιρείες και τα επενδυτικά κεφάλαια, καθώς προσπαθούν να αυξήσουν την κερδοφορία και να βελτιώσουν την πρόσβασή τους στη χρηματοδότηση, υιοθετούν προγράμματα ή πολιτικές που βασίζονται σε περιβαλλοντικά, κοινωνικά και εταιρικής διακυβέρνησης κριτήρια (ESG). Οι ρυθμιστικές αρχές σε όλο τον κόσμο επιδίδονται στη συγγραφή και την εφαρμογή νέων καθεστώτων δημοσιοποίησης, ενώ, οι επενδυτές πιέζουν για όλο και περισσότερες και ακριβείς πληροφορίες καθώς αναπτύσσουν και βελτιώνουν επενδυτικές στρατηγικές που βασίζονται σε ESG.
Ο κλάδος της ενέργειας, καθώς είναι στενά συνυφασμένος με το περιβάλλον, τις εκπομπές ρύπων και την αξιοποίηση των φυσικών πόρων, αποτελεί ένα ξεχωριστό κεφάλαιο στην βιώσιμη ανάπτυξη και την εφαρμογή των κριτηρίων ESG.
Στο πλαίσιο του Circle the Med Forum που διοργάνωσε το Ινστιτούτο Κυκλικής Οικονομίας και Κλίματος EPLO, ο πρόεδρος του Κέντρου Αειφορίας (CSE) Νίκος Αυλώνας παρουσίασε τους λόγους για τους οποίους τα κριτήρια ESG (που αφορούν το περιβάλλον, την κοινωνία και τη διακυβέρνηση) διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην επιτάχυνση της απεξάρτησης της ενεργειακής βιομηχανίας από τον άνθρακα.
Καθώς η ζήτηση για ζητήματα γύρω από τα κριτήρια ESG συνεχίζει να διανύει μια ανοδική πορεία σε ολόκληρη την Ευρώπη, οι επιχειρήσεις όλων των μεγεθών αναδιαμορφώνουν τις στρατηγικές χρηματοδότησης και τις επιχειρησιακές τους προσεγγίσεις, ώστε να ευθυγραμμιστούν με τους παγκόσμιους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης. Κερδισμένες μεταξύ άλλων θα είναι και οι εταιρείες ενέργειας που προσφέρουν ολοκληρωμένες λύσεις ανανεώσιμων μορφών ενέργειας και υποστηρίζουν τις εταιρείες στην μετάβασή τους προς μια Οικονομία Χαμηλών Ρύπων.
Όπως σημείωσε, το 2024 θα επικρατήσουν τρις σημαντικές τάσεις στην μετάβαση προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών ρύπων. Οι στόχοι Net-Zero για τις επιχειρήσεις, μια δέσμευση η οποία αντιπροσωπεύει μια σημαντική αλλαγή στα επιχειρηματικά μοντέλα των μεγάλων εταιρειών, με περίπου το ένα πέμπτο των 2.000 μεγαλύτερων εισηγμένων στο χρηματιστήριο εταιρειών να δεσμεύονται για στόχους Net-Zero. Δεύτερον, η αποδέσμευση από τα ορυκτά καύσιμα και άνοδος των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, κάτι που αφορά στο 50% των επενδυτικών κεφαλαίων, συμπεριλαμβανομένων μεγάλων επενδυτικών ταμείων όπως το ολλανδικό συνταξιοδοτικό ταμείο ABP, τα οποία αποδεσμεύονται από επενδύσεις στα ορυκτά καύσιμα, σηματοδοτώντας μια παγκόσμια στροφή προς τις εναλλακτικές λύσεις ανανεώσιμης ενέργειας. Τρίτον, η ενσωμάτωση των στόχων μείωσης του άνθρακα στις αλυσίδες εφοδιασμού η οποία θα επηρεάσει τις επιχειρήσεις όλων των μεγεθών, συμπεριλαμβανομένων εκατοντάδων ΜμΕ και στην Ελλάδα, πέρα από τις εταιρείες ενέργειας.
Η υιοθέτηση των κριτηρίων ESG από τις ελληνικές ενεργειακές επιχειρήσεις
Στην Ελλάδα, οι επιχειρήσεις ενέργειας ακολουθούν τις παγκόσμιες τάσεις με τις μεγάλες εισηγμένες να αναλαμβάνουν ηγετική δράση ενώ οι υπόλοιπες επιχειρήσεις απέχουν ακόμη από την πλήρη υιοθέτηση στρατηγικών ESG, γεγονός που τείνει να παρεμποδίσει την μελλοντικής τους ανάπτυξη.
Μιλώντας στο Insider.gr, ο κ. Αυλώνας αναλύει την ελληνική πραγματικότητα. Όπως σημειώνει ότι : «Οι τάσεις και νομοθεσίες που σχετίζονται με τα κριτήρια ESG ενισχύουν την ζήτηση ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας καθώς και Πράσινων Πιστοποιητικών (GOs) και oι ελληνικές ενεργειακές επιχειρήσεις αναμένεται να ωφεληθούν από την σημαντική αυτή τάση. Ταυτόχρονα όμως οι επιχειρήσεις ενέργειας, με εξαίρεση τις μεγάλες εισηγμένες επιχειρήσεις, δεν έχουν υιοθετήσει πλήρως πρακτικές και στρατηγικές ESG με αποτέλεσμα πέρα από τις προκλήσεις της αγοράς να αντιμετωπίζουν ένα αβέβαιο μέλλον.
