Την στρατηγική της χώρας για να μην «ξεμείνει» η Ελλάδα από νερό αλλά και για να αντιμετωπιστούν οι κίνδυνοι της ερημοποίησης και της πλημμύρας εν μέσω της κλιματικής κρίσης παρουσίασε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Λευτέρης Αυγενάκης μιλώντας την Τετάρτη το απόγευμα στο 9ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών. Η τοποθέτηση του υπουργού πλαισιώθηκε από εκπροσώπους φορέων όπως είναι ο κ. Τάσσος Ιωσηφίδης, Εταίρος και Επικεφαλής Τμήματος Συμβούλων Εταιρικής Στρατηγικής και Συναλλαγών της EY Ελλάδος, ο κ. Μιλτιάδης Γκουζούρης, CEO της HVA International, ο κ. Σίμος Αναστασόπουλος, πρόεδρος της CompeteGreece και ο κ. Χάρης Σαχίνης Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ. Κατά την συζήτηση αναδείχθηκε η ανάγκη ανάληψης δράσης με απτά αποτελέσματα προκειμένου να αμβλυνθούν οι συνέπειες της κακής διαχείρισης του νερού και της κλιματικής κρίσης ενώ παρουσιάστηκαν συγκεκριμένα στοιχεία για την κατάσταση της χώρας μας.
Αυγενάκης: O Daniel μας ξεγύμνωσε – Να συνεργαστούμε και να στοχεύσουμε σε αποτελέσματα
Με αφορμή τα προβλήματα που δημιούργησε η κακοκαιρία Daniel στην Θεσσαλία, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων σημείωσε ότι είναι ανάγκη να περάσουμε από την θεωρία στην πράξη. «O Daniel μας ξεγύμνωσε, είδαμε πράγματα που δεν φανταζόμασταν, καταλάβαμε ότι είμαστε πολύ πίσω αλλά την ίδια στιγμή αυτό μας ωρίμασε βίαια», επεσήμανε ο υπουργός. Αναφερόμενος στα συμπεράσματα που προέκυψαν από την έκθεση της ολλανδικής HVA (η οποία αναρτήθηκε τελικά και στα ελληνικά ενώ η δημόσια διαβούλευση έχει πάρει παράταση), σημείωσε ότι αυτή ανέδειξε τα προβλήματα που υπάρχουν, την ανομοιογένεια στις υποδομές και την έλλειψη συντονισμού.
Το θέμα του νερού, όπως τόνισε, πρέπει να αντιμετωπιστεί οργανωμένα και εστιάζοντας στην ουσία. Όπως εξήγησε, τα θέματα ύδρευσης αφορούν στο 12% του νερού της χώρας αλλά σχεδόν μονοπώλησαν το ενδιαφέρον τα προηγούμενα χρόνια, ενώ χάθηκε η ουσία, δηλαδή το θέμα της άρδευσης που αφορά στο 85% του νερού της χώρας. Στο πλαίσιο αυτό, η δημιουργία του ενιαίου φορέα διαχείρισης υδάτων που δρομολογείται αποτελεί, σύμφωνα με τον υπουργό, την πρώτη ουσιαστική μεταρρύθμιση, η οποία θα πετύχει ακόμη και εάν αρχικά παρουσιάσει προβλήματα.
Η Θεσσαλία, όπου συνυπάρχει το πρόβλημα της ξηρασίας με εκείνο των πλημμυρικών φαινομένων δεν αποτελεί την μοναδική περιοχή στην Ελλάδα που αντιμετωπίζει αυτή την κατάσταση. Αντίστοιχα φαινόμενα παρατηρούνται και στην Κρήτη (για την οποία το υπουργείο και η HVA τρέχουν ένα δεύτερο project) όπου στα ανατολικά και νότια καταγράφονται φαινόμενα ερημοποίησης ενώ στα δυτικά και βόρεια παραλιακά αστικά κέντρα, παρατηρούνται πλημμύρες. Το ίδιο συμβαίνει και στην Πελοπόννησο και στην Δυτική Ελλάδα και ο σχεδιασμός αποσκοπεί στην καταγραφή των συνθηκών που επικρατούν ώστε να κατευθυνθούν πόροι στην επίλυση των συγκεκριμένων προβλημάτων. Ο κ. Αυγενάκης επεσήμανε ότι «πρέπει να είμαστε μπροστά από τις εξελίξεις και να κάνουμε συμμαχίες» και ως προς αυτό ανέφερε ότι οι εννέα χώρες της Μεσογείου έχουμε μεγαλύτερα κοινά προβλήματα σε θέματα νερού και κλιματικής κρίσης και αυτό αποτελεί μια αυξανόμενη πρόκληση η οποία απαιτεί να συνεργαστούμε με την ερευνητική και επιστημονική κοινότητα λαμβάνοντας υπ’ όψιν και την επισιτιστική ασφάλεια.
Σαχίνης: Η Ελλάδα είναι η δεύτερη χώρα με το φθηνότερο νερό στον κόσμο
Στην στρατηγική της ΕΥΔΑΠ για να εξασφαλιστεί η απρόσκοπτη παροχή καθαρού νερού στους πολίτες αναφέρθηκε ο κ. Χάρης Σαχίνης Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ. Ο κ. Σαχίνης επανέλαβε ότι σύμφωνα με μελέτη του Γέιλ, η Ελλάδα μαζί με άλλες χώρες έχει το καλύτερο νερό στον κόσμο και σε αυτό έχει συμβάλει και η ΕΥΔΑΠ, η οποία παρέχει αυτό το νερό στον μισό πληθυσμό της χώρας. «Το νερό μας είναι ενεργειακά καθαρό. Είναι το δεύτερο φθηνότερο νερό στον κόσμο», είπε ο κ. Σαχίνης ενώ αναφέρθηκε και στις ενέργειες της ΕΥΔΑΠ για την συντήρηση των υποδομών και τα νέα έργα. Προτεραιότητα για να μην ξεμείνουμε από νερό είναι η πρόληψη, όπως τόνισε, και στο πλαίσιο αυτό η ΕΥΔΑΠ αντικαθιστά τα δίκτυα για να μην σπάνε, εγκαθιστά έξυπνους μετρητές και χρησιμοποιεί εναλλακτικές μεθόδους παροχής (υδραγωγείο) ενώ δρομολογεί και νέα κέντρα επεξεργασίας λυμάτων όπως είναι εκείνο στην Ανατολική Αττική, το οποίο αφορά σε δίκτυο αποχέτευσης 1.400 χλμ. Στόχος είναι, το νερό που θα επεξεργάζονται τα νέα κέντρα επεξεργασίας λυμάτων να κατευθύνεται στην άρδευση της περιοχής, όπως εξήγησε.
Για την αντιμετώπιση της ξηρασίας στην Αθήνα, ο κ. Σαχίνης ανέφερε ότι υπάρχει συγκεκριμένο πλάνο. Η λίμνη Υλίκη χρησιμοποιείται ως ρεζέρβα ενώ υπάρχουν και άλλες πηγές με γεωτρήσεις για ώρα ανάγκης. «Τα τρία τέταρτα του νερού που χρησιμοποιούμε στην Αθήνα, αφού το επεξεργαστούμε στην Ψυτάλλεια, το ρίχνουμε στην θάλασσα και χάνεται. Θέλουμε να το χρησιμοποιήσουμε για να εμπλουτίσουμε τον υδροφόρο ορίζοντα σε κοντινή περιοχή στην Αττική», υπογράμμισε ενώ επεσήμανε ότι η ΕΥΔΑΠ έχει στο πρόγραμμα και τις αφαλατώσεις με φθηνό και ασφαλή τρόπο ώστε να υπάρχουν και άλλες πηγές για την παροχή φθηνού και καθαρού νερού στην Αττική.
Ιωσηφίδης: Το ένα τρίτο των περιοχών της Ελλάδας κινδυνεύει από ερημοποίηση
Η Ελλάδα έχει ποιοτικά καλύτερο νερό από άλλες χώρες αλλά αντιμετωπίζει προβλήματα λόγω της αλόγιστης άντλησης, υπογράμμισε ο κ. Τάσσος Ιωσηφίδης, Εταίρος και Επικεφαλής Τμήματος Συμβούλων Εταιρικής Στρατηγικής και Συναλλαγών της EY Ελλάδος. Όπως εξήγησε, το ένα τρίτο των περιοχών της χώρας μας κινδυνεύουν από ερημοποίηση και αυτό το πρόβλημα το αντιμετωπίζουν άλλες χώρες (Ιταλία, Ισπανία). Ο ίδιος ανέδειξε το ζήτημα της υφαλμύρωσης, ιδίως των παράκτιων υδροφόρων οριζόντων σε συνδυασμό με την αλόγιστη άντληση των υπογείων αποθεμάτων νερού.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέθεσε ο κ. Ιωσηφίδης, η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα που αυξάνει συγκριτικά την κατανάλωση νερού από το 2013 νερού και μετά, είναι τέταρτη στην συνολική κατανάλωση νερού ενώ είναι 9η σε πληθυσμό και καταγράφει κατανάλωση πάνω από 1000 κυβικά μέτρα ανά κάτοικο. Ο τομέας της γεωργίας καταναλώνει το 82% του χρησιμοποιούμενου νερού ενώ ο μέσος όρος της ΕΕ είναι 40% ενώ όσον αφορά στα υπόγεια νερά, η χώρα μας καταναλώνει το 64% ενώ για παράδειγμα η Ισπανία χρησιμοποιεί μόνο το 23%. Από τα υπόγεια αποθέματα χρησιμοποιούμε 600 φορές τον μέσο όγκο της λίμνης του Μαραθώνα. Παράλληλα, τίθεται και θέμα υποδομών, όπως ανέλυσε. «Στην Ελλάδα υπάρχουν 60 ταμιευτήρες, ενώ π.χ στην Ισπανία 1196.Το συνολικό νερό που αποθηκεύουμε είναι 13 εκατ. κυβικά μέτρα, έχοντας 135 φράγματα. Άρα ο όγκος αυτός αντιστοιχεί στο 11% της συνολικής βροχόπτωσης.
Συνεπώς, ακόμη και την βροχόπτωση δεν την αξιοποιούμε σωστά. Επίσης, το 50% του υδροηλεκτρικού δυναμικού έχει μόνο αξιοποιηθεί συνεπώς υπάρχουν πολλά περιθώρια για να βελτιωθούν τα πράγματα. Το νερό που έχουμε στην Ελλάδα, συγκριτικά με την Ισπανία που αναφέρθηκε πριν είναι κλάσεις ανώτερο. Έχουμε πολύ καλύτερης ποιότητας νερό, συνεπώς χρειάζεται αξιοποίηση σύγχρονων αρδευτικών δικτύων, χρειάζεται φθηνή ηλεκτροπαραγωγή με περισσότερα υδροηλεκτρικά και να εφαρμόσουμε στην πράξη την οδηγία του ΟΗΕ», σημείωσε ο κ. Ιωσηφίδης.
Γκουζούρης: Να αξιοποιηθούν τα «ορφανά» έργα που έγιναν με χρήματα των φορολογούμενων
Στην ανάγκη εφαρμογής ενός βελτιωμένου μοντέλου διαχείρισης των υδάτων με κριτήριο την αποδοτικότητα αναφέρθηκε ο κ. Μιλτιάδης Γκουζούρης, CEO της HVA International. Ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείες που ανέλαβε να κάνει το masterplan για την Θεσσαλία, σημείωσε ότι στο πλαίσιο των εργασιών που εκπονήθηκαν, εντοπίστηκαν προβλήματα υπεράντλησης υπόγειων υδάτων και μη αναπλήρωσής τους ενώ το μοντέλο που έχει υιοθετηθεί μέχρι πρότινος δεν ήταν καθόλου βιώσιμο και ανέκυπταν προβλήματα στις καλλιέργειες. Το νερό είναι ένα σημαντικό στοιχείο για την ανάπτυξη μιας αγροτικής περιοχής, εξήγησε και επεσήμανε ότι ο ενιαίος φορέας διαχείρισης υδάτων θα συμβάλλει στην ορθή διαχείριση. Αναλύοντας περαιτέρω σημείωσε ότι υπάρχουν ορφανά έργα που ολοκληρώθηκαν με χρήματα των φορολογούμενων και ως επί το πλείστον παρέμειναν ανεκμετάλλευτα ή δεν συντηρήθηκαν για να αξιοποιηθούν επαρκώς. Ο ενιαίος φορέας, από την άλλη, θα βλέπει πόσο νερό υπάρχει διαθέσιμο και με βάση συγκεκριμένα στοιχεία θα κάνει στρατηγικό σχεδιασμό, θα ελέγχει και θα συντηρεί. Όπως ανέφερε, στην Θεσσαλία, το νερό που ξοδεύουμε είναι περισσότερο από αυτό που εισρέει ενώ το θέμα της υφαλμύρωσης είναι μια μη αναστρέψιμη κατάσταση. Οι καλλιέργειες βαμβακιού ήταν 1,7 εκατ. στρέμματα και συρρικνώθηκαν σε 800.000 επειδή δεν υπάρχει νερό. «Από εδώ και πέρα, καλό θα ήταν το θέμα του νερού να ενταχθεί σε ενιαίους φορείς διαχείρισης με ελεγχόμενο τρόπο και να υπάρξει παράλληλη στρατηγική ανάπτυξης του αγροτικού τομέα», κατέληξε.
Αναστασόπουλος: Ο γεωργικός τομέας θα αντιμετωπίσει πολύ μεγαλύτερα προβλήματα από ό,τι σήμερα
Το θέμα της διαχείρισης του νερού δεν αφορά μόνο στην Θεσσαλία αλλά σε όλη την παγκόσμια κοινότητα και αυτό είναι κάτι που το αναγνωρίζουν και τα Ηνωμένα έθνη, σημείωσε ο κ. Σίμος Αναστασόπουλος, πρόεδρος της CompeteGreece. «Χρειάστηκε να έρθουν οι Ολλανδοί (HVA) για να πούμε κάτι το οποίο γνωρίζαμε όλοι, ότι το νερό στην Θεσσαλία είναι σε κίνδυνο, ο υδροφόρος ορίζοντας έχει υποχωρήσει, οδεύουμε σε ερημοποίηση και οικολογική καταστροφή», σημείωσε και πρόσθεσε ότι η ευρεία χρήση των υπόγειων υδάτων από τους αγρότες σε βάθη που ξεπερνούν τα 200 μέτρα έχει οδηγήσει σε εξάντληση των επιπέδων με αποτέλεσμα την υφαλμυροποίηση του νερού.
«Ο γεωργικός τομέας θα αντιμετωπίσει πολύ μεγαλύτερα προβλήματα απ’ ό,τι σήμερα και αυτό θα επηρεάσει και όλη την κοινωνία της Θεσσαλίας» υπογράμμισε ενώ ανέφερε ότι το ίδιο πρόβλημα υπάρχει και σε άλλες χώρες. Τα προβλήματα αυτά αναμένεται να επιδεινωθούν λόγω της κλιματικής αλλαγής και για να στηριχθεί η προσπάθεια αντιμετώπισής τους θα πρέπει πρωτίστως να κατανοήσουμε το πρόβλημα και να αλλάξει η αντίληψη που έχουμε για την κατανάλωση και την διαχείριση του νερού, όπως υποστήριξε.
