Οι επιπτώσεις του δημογραφικού στην παγκόσμια οικονομία και τις κοινωνίες, και η ανάλυση των πολιτικών για την αντιμετώπιση της πρόκλησης συζητήθηκαν και παρουσιάστηκαν στα Χανιά κατά τη διάρκεια του 1ου Φόρουμ για το δημογραφικό που διοργάνωσε το Κέντρο Πληθυσμιακής Δυναμικής στα Χανιά, ο ΟΟΣΑ (Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης), το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών και ο δήμος Χανίων, στο Κέντρο Αρχιτεκτονικής Μεσογείου.
Θέματα των πληθυσμών, δημογραφικές αλλαγές, γήρανση του πληθυσμού, κλιματική κρίση και οι επιπτώσεις των γεωπολιτικών κρίσεων και του ρόλου της μετανάστευσης στην οικονομική ευημερία, βρίσκονται στο επίκεντρο του Φόρουμ, στο οποίο συμμετέχουν διακεκριμένες προσωπικότητες από τον πολιτικό, οικονομικό και ακαδημαϊκό χώρο.
Μεταξύ των κύριων θεματικών του συνεδρίου, ιδιαίτερη βαρύτητα δόθηκε σύμφωνα και με τους ομιλητές στις οικονομικές επιπτώσεις της γήρανσης του πληθυσμού και τις δημοσιονομικές πιέσεις που προκύπτουν και που όπως ανέφερε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΟΣΑ, καθηγητής Subu Subramanian από το Harvard, μία από τις χώρες που έχει δεχτεί πιέσεις ποικίλες είναι και η Ελλάδα. «Μία χώρα που έχει βιώσει βαθιές αλλαγές και από χώρα που είχε μετανάστες, έχει μετατραπεί σε χώρα που υποδέχεται πολλούς μετανάστες και πρόσφυγες. Από το 1990 μέχρι το 2020 αυξήθηκε 2,5 φορές ο αριθμός των ανθρώπων που φτάνουν στην Ελλάδα. Παράλληλα, η γήρανση του πληθυσμού, που είναι μία πολύ σημαντική έννοια για τον ΟΟΣΑ επηρεάζει την Ελλάδα με το δεδομένο ότι τα ‘άτομα των 65 ετών αποτελούν περίπου το 18% του πληθυσμού, ως μέσο όρο στις χώρες του ΟΟΣΑ ποσοστό το οποίο από το 1960 μέχρι το 2022 διπλασιάστηκε. Προβλέψεις κάνουν λόγο για περαιτέρω αύξηση μέχρι το 2060 φτάνοντας στο 20%».
Η τεχνολογία, η επιστήμη και η ψηφιακή εξέλιξη βοήθησαν σύμφωνα με τον Γ.Γ του ΟΟΣΑ να αυξηθεί το όριο ηλικίας κατά 6 χρόνια για τις ηλικίες άνω των 65, από το 1970 και με βάση τα τελευταία στοιχεία και τα δεδομένα ένας άνθρωπος σήμερα 65 ετών αναμένεται να ζήσει σίγουρα μέχρι τα 85 του χρόνια. Ο κ. Subramanian τόνισε πως η γήρανση των πληθυσμών είναι απότοκο της μείωσης των γεννήσεων δίνοντας το στοιχείο ότι, «....στις χώρες του ΟΟΣΑ από 3,3 παιδιά που γεννιόντουσαν το 1962 σήμερα φτάσαμε στο 1,5 παιδιά, σε όλες τις χώρες του ΟΟΣΑ ποσοστό που είναι κάτω από το όριο 2,1 γεννήσεων και το οποίο μπορεί να διασφαλίσει την ανανέωση του πληθυσμού». Το σημαντικό τόσο για τον ΟΟΣΑ όσο και για την Ελλάδα όπως επισημάνθηκε είναι να υπάρξουν συνεργασίες, ανταλλαγή στοιχείων και πληροφοριών, που θα βοηθήσουν στη χάραξη πολιτικών. Όπως τόνισε ο Γ.Γ του ΟΟΣΑ «το κέντρο στην Κρήτη θα λειτουργήσει ως κόμβος για να μοιραστούμε γνώση και να υπάρξει διάλογος για να βοηθηθούν και οι χώρες του ΟΟΣΑ να αντιμετωπίσουν τις πολυπλοκότητες της δημογραφικής αλλαγής και να επωφεληθούν των ευκαιριών».
Ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ Νίκος Βέττας και καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο της Αθήνας, επισήμανε πως είναι πολύ σημαντικό να υπάρξουν στοιχεία που θα καταδεικνύουν σε σχέση και με τη μετανάστευση «ποιος κόσμος φεύγει, ποιος κόσμος έρχεται και πώς ενσωματώνει η χώρα ανθρώπους, ποιους ανθρώπους θέλεις να φέρεις μέσα στην κάθε χώρα και την ίδια ώρα, πρέπει να αντιμετωπίσουμε το ισοζύγιο γεννήσεων, για το, πώς, πότε και πόσο γεννάμε και το πόσο πολύ ζούμε και την ποιοτικότερη ζωής μας. Στοιχεία που τόσο το Κέντρο στα Χανιά όσο και ο ΟΟΣΑ θα συνεκτιμήσει σε συνάρτηση με την οικονομική, την κοινωνική, την πολιτική συνθήκη και ζωή για τη χάραξη πολιτικών... Η Ελλάδα διαθέτει ένα πολύ αρνητικό δημογραφικό ισοζύγιο και αυτό σχετίζεται κυρίως με κοινωνικούς λόγους, οικονομικούς λόγους και το πόσο στηρίζει η πολιτεία την οικογένεια. Την ίδια ώρα έχουμε και το ισοζύγιο της μετανάστευσης, με περίπου μισό εκατομμύριο άνθρωποι στη διάρκεια της κρίσης έφυγαν, ενώ παλαιότερα στην δεκαετία του 1990 είχαμε ενσωματώσει ως Ελλάδα, σχεδόν 1 εκατομμύριο ανθρώπους... Όλες οι χώρες θα επηρεαστούν τα επόμενα χρόνια και είναι κρίσιμο να δούμε το ποιους πληθυσμούς μπορούν να προσελκύουν και ποιους πληθυσμούς αφήνουν και φεύγουν».
Ο κ. Βέττας είπε πως το τι θα γίνει τα επόμενα χρόνια στην Ελλάδα, έχει ήδη προσδιοριστεί από το τι έγινε τα προηγούμενα. «Ο πληθυσμός μας στη χώρα θα μειώνεται, κάτι το οποίο σημαίνει ότι θα πρέπει να προσαρμόσουμε το σύστημα εκπαίδευσης, το σύστημα υγείας, το σύστημα μακροχρόνιας φροντίδας για τους ανθρώπους οι οποίοι θα είναι πολύ μεγάλης ηλικίας. Αν κάτι αλλάξει θα φανεί όμως, αφού περάσουν τα επόμενα περίπου 15 χρόνια που μπορεί να αναστραφεί αυτή η πορεία και ο πληθυσμός σιγά-σιγά να αρχίσει να ανεβαίνει. Είμασταν 11 εκατομμύρια και πήγαμε στα 10,5 η τάση είναι να πάμε προς τα 9 εκατομμύρια και σιγά-σιγά αυτό το 9 θα είναι πολύ καλό να μην γίνει 8 εκατομμύρια αλλά 9,5 και μετά 10 εκατομμύρια πληθυσμός... Σίγουρα αυτό έχει να κάνει με τις συνθήκες ζωής στη χώρα, αλλά έχει να κάνει και με το εάν προσελκύουμε και ενσωματώνουμε ανθρώπους στη χώρα μας, αντί να αφήνουμε τους Έλληνες να προτιμούν να ζουν κάπου αλλού».
Ο Άκης Σκέρτσος, Υπουργός Επικρατείας Υπεύθυνος για τον Συντονισμό της Κυβερνητικής Πολιτικής, απευθυνόμενος στο Φόρουμ, εξ αποστάσεως μέσω διαδικτύου, ανέφερε ότι «η επιδίωξη της ελληνικής κυβέρνησης είναι να προωθήσει και να ενισχύσει τις πολιτικές που σχετίζονται με τις δημογραφικές προκλήσεις στο πλαίσιο διεθνούς συνεργασίας και η Ελλάδα έχει επιδείξει αξιοσημείωτα επιτεύγματα στην επιτάχυνση της ανάπτυξής της και στη βελτίωση της οικονομικής της ευημερίας, καθώς και στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων που απαιτούνται για τη δημιουργία του πλαισίου για ένα βιώσιμο μέλλον... Οι συνεχιζόμενες δημογραφικές τάσεις, οι οποίες παρατηρούνται ως μέρος της συνολικής εξέλιξης της δυναμικής του πληθυσμού, αποτελούν μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις στο σχεδιασμό πολιτικών για την επίτευξη ενός βιώσιμου μέλλοντος». Μιλώντας για τη γήρανση του πληθυσμού είπε ότι πρόκειται για φαινόμενο που παράγει πολύπλοκες συνέπειες σε πολλαπλούς τομείς πολιτικής. «Η πιεστική επίδραση της γήρανσης του πληθυσμού συνέβαλε στην εμφάνιση της έννοιας της υγιούς γήρανσης, η οποία αποκτά όλο και μεγαλύτερη σημασία στις χώρες του ΟΟΣΑ. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω ενός πλέγματος πολιτικών που βοηθούν τους ανθρώπους να επιτύχουν μία υψηλής ποιότητας μεγαλύτερη διάρκεια ζωής, τόσο όσον αφορά την υγειονομική κάλυψη όσο και τη διατήρηση ενός υψηλού επιπέδου δημιουργικότητας και τη συμμετοχή στην κατανάλωση των βελτιωμένων ποιοτικά αγαθών και υπηρεσιών που προσφέρει η σύγχρονη ζωή, όπως τα ταξίδια αναψυχής».
Ο υπουργός τόνισε επίσης, ότι είναι απαραίτητο να ενισχυθούν οι πολιτικές που αποσκοπούν στη διασφάλιση ενός ακμαίου περιβάλλοντος για τις νεότερες γενιές, το οποίο θα δώσει τη δυνατότητα ανύψωσης των ποσοστών γονιμότητας. «Γι' αυτό οι νέοι απαιτούν περισσότερο από όλους από εμάς να συνεχίσουμε να ακολουθούμε τη μεταρρυθμιστική πορεία, καθώς αυτή είναι η μόνη πορεία που οδηγεί στην αύξηση του αισθήματος ασφάλειας και αισιοδοξίας για το μέλλον». Την ίδια ώρα όμως είναι αναγκαίο κατά τον κ. Σκέρτσο η εφαρμογή πολιτικών επιστροφής «του ανθρώπινου κεφαλαίου υψηλής εξειδίκευσης, κυρίως νέων, το οποίο μετανάστευσε... Οι λύσεις στα δημογραφικά ζητήματα δεν είναι εύκολες, αλλά υπάρχουν εργαλεία στη χάραξη πολιτικής που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να ξεπεραστούν τα αναδυόμενα εμπόδια» και ο ΟΟΣΑ είπε, «αποτελεί σημαντικό κόμβο απίστευτης γνώσης και εμπειρογνωμοσύνης στον τομέα της χάραξης πολιτικής με βάση τα αποδεικτικά στοιχεία... Ιδίως η εμφάνιση της τεχνητής νοημοσύνης, μπορεί να διαδραματίσει αποτελεσματικό ρόλο στην αντιμετώπιση των δημογραφικών προκλήσεων. Πρώτα απ' όλα, η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αντιμετώπιση της συρρίκνωσης του εργατικού δυναμικού λόγω της γήρανσης του πληθυσμού, παρέχοντας λύσεις αυτοματοποίησης για τις πιο κουραστικές εργασίες. Επιπλέον, ένα έμπειρο εργατικό δυναμικό, το οποίο αξιοποιεί τις δεξιότητες των ηλικιωμένων μελών του, μπορεί να προσφέρει πολλά στον μετριασμό των κινδύνων που αντιμετωπίζονται κατά τη διαδικασία ενσωμάτωσης της Τεχνητής Νοημοσύνης στις οικονομίες και τις κοινωνίες μας».
Ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στον ΟΟΣΑ Γιώργος Παγουλάτος, δήλωσε ότι ως χώρα, είμαστε αντιμέτωποι με την πραγματικότητα ότι ο πληθυσμός μας γηράσκει. «Πρόκειται για φαινόμενο που χαρακτηρίζει κατεξοχήν ανεπτυγμένες οικονομίες. Φαινόμενο το οποίο έχει πολλαπλές διαστάσεις και είναι εξαιρετικά επείγον να αντιμετωπιστεί. Το να γερνάει ένας πληθυσμός σημαίνει σε βάθος χρόνου, χαμηλούς ρυθμούς αύξησης της παραγωγικότητας, αριθμό ανάπτυξης για την οικονομία που φθίνει, όλο και λιγότεροι νέοι εργαζόμενοι μπαίνουν στην αγορά εργασίας για να συντηρήσουν το ασφαλιστικό σύστημα». Σύμφωνα με την εξέλιξη της επιστήμης και της ιατρικής, οι άνθρωποι θα μπορούν να εργάζονται και σε μεγαλύτερες ηλικίες και αυτό σύμφωνα με τον κ. Παγουλάτο προσφέρει πολλαπλές δυνατότητες στην οικονομία ώστε να αναπτύσσεται αλλά «και στη δυνατότητα της δικής μας μεταξύ άλλων οικονομίας να μπορεί να συντηρεί ένα ασφαλιστικό σύστημα που πραγματικά θα προστατεύει τους ηλικιωμένους και τους πιο αδυνάμους. 'Αρα χρειάζονται πολιτικές οι οποίες οι οποίες αφενός θα ενθαρρύνουνε την ταχύτερη ένταξη των εργαζομένων στην αγορά εργασίας, αφετέρου που θα δίνουνε δυνατότητα στους πιο ηλικιωμένους να παραμένουν απασχολούμενοι με κάποιο τρόπο, συνεισφέροντας και στο εισόδημά τους αλλά αυξάνοντας και τα ποσοστά απασχόλησης στην ελληνική οικονομία».
Για την Κρήτη όπου εδρεύει το Κέντρο Πληθυσμιακής Δυναμικής στα Χανιά του ΟΟΣΑ, ο κ. Παγουλάτος ανέφερε ότι η Κρήτη είναι ένα νησί της Μεσογείου, σημείο συνάντησης τριών ηπείρων «της Ευρώπης της Ασίας, της Αφρικής, με τη Μεσόγειο, θάλασσα μετακίνησης πληθυσμών που πολλές φορές μετακινούνται από ανάγκη από πολέμους, κλιματική αλλαγή, προβλήματα που οξύνονται διαρκώς. Επομένως η Ελλάδα έχει μπροστά της και αυτή την πρόκληση, όπως και άλλες οικονομίες του ανεπτυγμένου κόσμου, που είναι το ζήτημα το πληθυσμιακό... Στην Κρήτη θα μπορούμε να μελετήσουμε όλες αυτές τις διαστάσεις και να επεξεργαστούμε μαζί με τους ομολόγους μας και τους εμπειρογνώμονες του ΟΟΣΑ τις καλύτερες δυνατές πολιτικές για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων... Διαπιστώνουμε πως μέρος των κενών σε εργατικό προσωπικό, ανθρώπινο δυναμικό θα καλυφθεί από εργαζόμενους που θα έρχονται από χώρες μετανάστευσης. Μέσα από στοχευμένες πολιτικές, διότι η ελληνική οικονομία έχει κάθε χρόνο εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις εργασίες ο οποίος παραμένουν κενές, θα μπορέσουμε να καλύψουμε κενά ενισχύοντας παράλληλα και τα κενά κοινωνικής ασφάλισης».
Για την ενίσχυση σε οικογένειες, νοικοκυριά, σε ευπαθείς ομάδες, αύξηση των επιδομάτων μητρότητας, τροφείων και παιδικών επιδομάτων, έκανε λόγο ο Πάνος Τσακλόγλου, Υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, τονίζοντας τις συνεχείς προσπάθειες της κυβέρνησης για το δημογραφικό και την ενίσχυση των νέων ανθρώπων. Επισήμανε πως υπάρχει μία σειρά μέτρων σε διάφορες κατηγορίες και επαγγελματικές και ηλικιακές που προωθούν την ενίσχυση του βιοτικού επιπέδου, την ενίσχυση κινήτρων για τις οικογένειες να κάνουν περισσότερα παιδιά αλλά και την προσπάθεια να υπάρξει μεγαλύτερη συμμετοχή γυναικών στην αγορά εργασίας. «Βέβαια μην περιμένετε θεαματικά αποτελέσματα σε καμία απολύτως χώρα, όπου υπήρξαν θετικά αποτελέσματα τα αποτελέσματα αυτά δεν έγιναν από τη μία μέρα στην άλλη. Θέλουν χρόνο, όμως η αλήθεια είναι πως στη λήψη μέτρων στην Ελλάδα υπήρξε καθυστέρηση, την περίοδο των μνημονίων λάβαμε μέτρα. Μελέτες δείχνουν ότι το ασφαλιστικό μας σύστημα είναι βιώσιμο αρκεί να τηρηθούν οι κανόνες τους οποίους έχει».
Στο Φόρουμ μίλησε μέσω διαδυκτιακής σύνδεσης και η Υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας Σοφία Ζαχαράκη επικροτώντας τις συνεργασίες και σχέσεις της Ελλάδας με διεθνείς οργανισμούς που στόχο έχουν τη γνώση και τις συνθήκες που αναπτύσσονται, αλλά και των δεδομένων από πληροφορίες που συγκεντρώνονται και αφορούν σε πολιτικές για το δημογραφικό «όλα αυτά τα δεδομένα να υπάρχουν και να καταγράφονται ώστε να μπορέσουμε να λάβουμε αποφάσεις για το μέλλον. Είναι πολύ σημαντικό να βλέπουμε πώς αλλάζουν τα πράγματα γιατί είναι πάρα πολύ σημαντικό για τις αποφάσεις που λαμβάνονται και τις πολιτικές οι οποίες θα διαμορφώσουν και το μέλλον». Η υπουργός τόνισε το γεγονός ότι υπάρχουν νέες προκλήσεις και νέες πραγματικότητες «που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε όπως για παράδειγμα το γεγονός ότι σύμφωνα με τα στοιχεία ολοένα και λιγότερα είναι τα νεαρά άτομα, το 22 με 23% των ατόμων είναι άνω των 65 στην Ελλάδα πολύ υψηλότερο ποσοστό, από αυτό της ευρωπαϊκής ένωσης, ενώ υπάρχει η τάση το ποσοστό να αυξηθεί τα επόμενα χρόνια με την ηλικία με μεγαλύτερη αύξηση, αυτή των ατόμων από 65 μέχρι 75 ετών. Η αλλαγή αυτή μαζί με άλλες δείχνουν τις γενικότερες κοινωνικές στάσεις όπως για παράδειγμα ότι πολύ λιγότερα νέα άτομα επιθυμούν να κάνουν οικογένεια δίνοντας μεγαλύτερο βάρος στις σπουδές και στην καριέρα τους».
Σύμφωνα με την υπουργό οι προκλήσεις αυτές πρέπει να αντιμετωπιστούν, από πλευράς κυβέρνησης υπάρχουν αποφάσεις και δράσεις όπως και μέσα από τη δημιουργία του υπουργείου που έγινε με πρωτοβουλία του ίδιου του πρωθυπουργού, «με σκοπό να έχουμε μία κοινωνία συμπεριληπτική». Στους παρευρισκόμενους η κα Ζαχαράκη μίλησε για το σχέδιο της κυβέρνησης για το δημογραφικό, που βρίσκεται στη φάση της διαβούλευσης «και είμαστε το πρώτο κράτος μέλος της ευρωπαϊκής ένωσης, με σχέδιο από τότε που ξεκίνησε την προσπάθεια επί του θέματος η ευρωπαϊκή επιτροπή για τα δημογραφικά. Σχέδιο που έχει περίπου 100 στοχευμένες δράσεις, με ένα προϋπολογισμό 2ο δις για τα επόμενα χρόνια. Μία συντονισμένη απάντηση απέναντι στο μεγάλο πρόβλημα του πληθυσμού της Ελλάδας που γηράσκει. Υπάρχουν μεταρρυθμίσεις, προάγουμε την υγιή γήρανση πιστεύοντας παράλληλα ότι άνθρωποι που έχουν συνταξιοδοτηθεί μπορούν να προσφέρουν στην αγορά εργασίας, για αυτό και η κυβέρνηση έχει λάβει νομοθετική πρωτοβουλία που επιτρέπει στο συνταξιούχος να να επιστρέψουν στην αγορά εργασίας. Σημαντικός πυλώνας επίσης είναι η ενίσχυση του εργατικού δυναμικού, προσπάθεια στην οποία περιλαμβάνει και τους μετανάστες που αφορά στην κάλυψη κενών θέσεων εργασίας. Φυσικά δεν είναι μόνη λύση αλλά πρέπει γενικά να υπάρξει μία ισορροπημένη προσέγγιση, χωρίς βέβαια να παραβλέπουμε το γεγονός ότι πάρα πολύ νέοι έφυγαν από τη χώρα όταν υπήρχε οικονομική κρίση. Αυτή τη περίοδο βλέπουμε ότι κάποιοι επιστρέφουν με τον αριθμό τους να φτάνει στα 300.000 άτομα, που θέλουν να ξαναστήσουν στην Ελλάδα τη ζωή τους και αυτό μας παροτρύνει να εργαστούμε ακόμα πιο σκληρά για να επιστρέψουν οι νέοι Έλληνες που είχαν φύγει στο εξωτερικό τα τελευταία χρόνια».
Η υπουργός γνωστοποίησε επίσης ότι «από το 2019 έχουμε καταφέρει να έχουμε 8,9% αύξηση της απασχόλησης των νέων, ταυτόχρονα έχουμε συνεργασίες διεθνής οργανισμός ώστε να μπορέσουμε να αντιληφθούμε γιατί οι νέοι δεν βρίσκονται στην αγορά εργασίας από νεαρότερη ηλικία. Ο ΟΟΣΑ θα μας βοηθήσει σε αυτό το έργο ώστε να μπορέσουμε ένα άρουμε τα εμπόδια στην αγορά εργασίας των νέων». Παράλληλα ενημέρωσε ότι ξεκινάει πρόγραμμα επισκέψεων σε όλες τις περιφέρειες της χώρας «με στοχευμένα μέτρα, ώστε να προσπαθήσουμε να κρατήσουμε τους νέους και να επιλέξουν να ζήσουν εκεί που γεννήθηκαν... Παράλληλα στα προγράμματά μας για το δημογραφικό, εντάσσουμε και όλα όσα αφορούν για τη στέγη. Μία ευρεία στρατηγική με αποτέλεσμα τα επόμενα 2 χρόνια να διαθέσουμε 5 δισεκατομμύρια ευρώ σε μία προσπάθεια της χώρας μας, σχετικά με την εθνική στρατηγική για τη στέγη, αντιμετωπίζοντας με αυτό τον τρόπο πρακτικά θέματα για τους νέους ανθρώπους. Αξίζει να πούμε ότι η ευαισθητοποίηση της κοινωνίας παίζει πολύ σημαντικό ρόλο για την αντιμετώπιση του δημογραφικού. Αυτό το έχουμε καταλάβει διότι πάρα πολύ νέοι έχουν ανάγκη την πληροφόρηση και θέλουν να δουν ότι το κράτος, τους στηρίζει, τους παρέχει ασφάλεια, θέλουν να δουν οι νέοι μας ότι υπάρχει η προοπτική για δημιουργία και πως θα μπορέσουν να εργαστούν σε μία θέση, που θα σέβεται τις συνθήκες εργασίας και θα έχουν έναν αξιοπρεπή μισθό».
Στο 1ο Συνέδριο για την Δυναμική των Πληθυσμών και για την Οικονομική Ευημερία ο περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης υπογράμμισε ότι: «Για την Περιφέρεια Κρήτης, το δημογραφικό ζήτημα, θέτει μια ωρολογιακή βόμβα στα θεμέλια της κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης, ενώ ταυτόχρονα υπονομεύει και την εθνική μας υπόσταση», τονίζοντας επίσης πως το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για το Δημογραφικό, είναι εξαιρετικά σημαντικό για το σήμερα και το αύριο της χώρας.
Το ζητούμενο είναι μέσα από το διάλογο και τις συνεργασίες, όπως είπε ο δήμαρχος Χανίων Παναγιώτης Σημαντηράκης «να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε τις τεράστιες αλλαγές που συντελούνται στο κομμάτι του δημογραφικού και του μεταναστευτικού.... Το δημογραφικό είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο και το αντιμετωπίζουμε και εδώ στην Κρήτη με μελέτες να δείχνουν στοιχεία που μας ανησυχούν αποτυπώνοντας τη μείωση του ελληνικού πληθυσμού... Επίσης μας ανησυχεί ιδιαιτέρως και είναι και εξαιρετικά επίκαιρα το ζήτημα των μεταναστευτικών ροών που πλέον διέρχονται από την Κρήτη και σε αυτό θα χρειαστούν να υπάρξουν συγκεκριμένες στρατηγικές μελέτες για να μπορέσουμε τελικά να τις εφαρμόσουμε. Αυτό που έχουμε δει μέχρι σήμερα δείχνει ότι δεν υπάρχει ένα συγκεκριμένο σχέδιο από την μεριά της ελληνικής πολιτείας και αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με το οικονομικό ή το πολιτικό κομμάτι, έχει να κάνει κυρίως με το ανθρωπιστικό κομμάτι της αντιμετώπισης του τεράστιο αυτού μου προβλήματος».
Από την πλευρά τους οι βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας που παραβρέθηκαν στο 1ο Φόρουμ, Σέβη Βολουδάκη και Αλέξανδρος Μαρκογιαννάκης, μίλησαν για τη σοβαρότητα του θέματος που αφορά στη δυναμικότητα του πληθυσμού, την οικονομική ευημερία, το δημογραφικό και όλα τα επιμέρους προβλήματα που επιφέρει. Όπως υποστήριξε ο κ. Μαρκογιαννάκης, «Η κυβέρνηση προσπαθεί με ένα στρατηγικό σχεδιασμό δεκαετίας να αντιμετωπίσει αυτό το ζήτημα το οποίο έχει σχέση και με το ασφαλιστικό και με το εργασιακό δυναμικό, όπως και με τον πληθυσμό και την εθνική άμυνα». Σύμφωνα με την κα Βολουδάκη, η Ευρώπη είναι μία ήπειρος «που γερνάει και μόνο το ότι έχουμε στοιχεία ότι οι θάνατοι ξεπερνούν τις γεννήσεις είναι ιδιαιτέρως απογοητευτικό. Η μόνη λύση σε αυτό είναι να ληφθούν μέτρα που να προστατεύουνε την οικογένεια, τα οικονομικά, να υπάρχει μία ισορροπία μεταξύ οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής και να υπάρχει βοήθεια στις οικογένειες που έχουνε από τρία παιδιά και πάνω... Να δοθούν επίσης κίνητρα στήριξης των οικογενειών σε θέματα στέγασης».
Ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Αντώνης Ροκάκης ανέφερε ότι το πρόβλημα του δημογραφικού επηρεάζει και τη λειτουργία των επιχειρήσεων, τη ροή της τοπικής οικονομίας, «Φέρουμε ευθύνη και εμείς διότι ενώ έχει το συγκεκριμένο πρόβλημα πολλές συνιστώσες, δεν έχουμε κάνει κάτι ως επιχειρηματίες.. Ως επιμελητήριο έχουμε θέσει τον προβληματισμό μας εδώ και χρόνια, μιας και είναι ένα τεράστιο πρόβλημα, το οποίο επηρεάζει άμεσα και την τοπική οικονομία. Μπορώ να πω ότι, η ανάπτυξη της περιφερειακής ενότητας Χανίων εξαρτάται άμεσα από τη λύση αυτού του προβλήματος και αν δεν επιλυθεί άμεσα δεν θα μπορούμε να μιλάμε όχι απλά για ανάπτυξη, αλλά και για συντήρηση των υφιστάμενων επιχειρήσεων».
