Το ψηφιακό διαβατήριο προϊόντος το οποίο θα πιστοποιεί ότι φέρει χαρακτηριστικά οικολογικού σχεδιασμού αλλά και δίνει απαραίτητες πληροφορίες σε όλα τα στάδια της αλυσίδας παραγωγής και συμβάλει στην ορθή επανάχρηση και διατήρηση της υλικής αξίας αναμένεται να υιοθετηθεί από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης το τελευταίο τρίμηνο του 2025.
Με τον τρόπο αυτό τίθεται σε εφαρμογή ένας βασικός πυλώνας της κυκλικής οικονομίας και βελτιώνονται οι δυνατότητες μείωσης των αποβλήτων αλλά και βιώσιμης παραγωγής. Προς αυτή την κατεύθυνση, από τις 8 Απριλίου έως την 1η Ιουλίου 2025, η Επιτροπή άρχισε δημόσια διαβούλευση σχετικά με το επικείμενο ψηφιακό διαβατήριο προϊόντος. Σκοπός είναι να συγκεντρωθούν οι απόψεις των ενδιαφερόμενων μερών σχετικά με τον τρόπο αποθήκευσης και διαχείρισης των δεδομένων από τους παρόχους υπηρεσιών και σχετικά με την ανάγκη για ένα σύστημα πιστοποίησής τους.
Το ψηφιακό διαβατήριο προϊόντος συνιστά βασική καινοτομία του κανονισμού για τον οικολογικό σχεδιασμό για βιώσιμα προϊόντα του 2024, με σκοπό την αποθήκευση και την ανταλλαγή σημαντικών δεδομένων σχετικά με τη βιωσιμότητα, την ανθεκτικότητα και άλλες περιβαλλοντικές πτυχές ενός προϊόντος. Θα είναι διαθέσιμο για τους καταναλωτές, τις επιχειρήσεις και τις αρμόδιες δημόσιες αρχές. Θα συμβάλει στη λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων και θα αυξήσει τη ζήτηση για βιώσιμα προϊόντα. Το ψηφιακό διαβατήριο προϊόντος μπορεί επίσης να ενσωματώνει πρόσθετες πληροφορίες, για παράδειγμα οδηγίες προϊόντος ή έγγραφα συμμόρφωσης.
Υπενθυμίζεται ότι πέρυσι, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκανε ένα ακόμη βήμα προς την επίτευξη των στόχων της για την πράσινη μετάβαση, υιοθετώντας το νέο πλαίσιο για την εφαρμογή των απαιτήσεων βιωσιμότητας για ένα ευρύ φάσμα προϊόντων. Με τον Κανονισμό Οικολογικού Σχεδιασμού για Βιώσιμα Προϊόντα (ESPR), ο οποίος τέθηκε σε ισχύ στις 18 Ιουλίου 2024, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αντικαθιστά την Οδηγία οικολογικού σχεδιασμού για προϊόντα που σχετίζονται με την ενέργεια (2009) με μια πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση για τη ρύθμιση του σχεδιασμού των προϊόντων και την ανταλλαγή πληροφοριών αλλά και την ενισχυμένη εποπτεία της αγοράς. Το ESPR ισχύει για φυσικά αγαθά που διατίθενται στην αγορά και πλην κάποιων εξαιρέσεων θα εφαρμοστεί μέσω ειδικών και "οριζόντιων" (που καλύπτουν πολλές ομάδες προϊόντων που εμφανίζουν ομοιότητες που επιτρέπουν μια κοινή κανονιστική προσέγγιση) κανονισμών σε όλα τα χώρες της ΕΕ.
Το ESPR παρέχει ένα πλαίσιο για νέους κανόνες και θέτει απαιτήσεις περιβαλλοντικής βιωσιμότητας για όλα σχεδόν τα αγαθά που διατίθενται στην αγορά της ΕΕ, για τη δημιουργία ψηφιακού διαβατηρίου προϊόντος και για τον περιορισμό ή την απαγόρευση καταστροφής ορισμένων απούλητων καταναλωτικών αγαθών.
Οι νέες απαιτήσεις οικολογικού σχεδιασμού στοχεύουν στη βελτίωση του περιβαλλοντικού προφίλ των προϊόντων, καλύπτοντας τα πάντα, από την ανθεκτικότητα του προϊόντος έως την ενεργειακή απόδοση και τους πόρους, τους περιορισμούς στη χρήση επικίνδυνων χημικών ουσιών και τη διαχείριση του προϊόντος στο τέλος της ζωής του. Οι αρχές της κυκλικής οικονομίας κατέχουν κεντρικό ρόλο, ενθαρρύνοντας την επαναχρησιμοποίηση, την ανακυκλωσιμότητα και την ανακατασκευή. Πιο συγκεκριμένα, προβλέπονται απαιτήσεις πληροφοριών σχετικά με τη διάρκεια της συμβατότητας λογισμικού ηλεκτρονικών συσκευών έως και υποχρεώσεις αναφοράς σχετικά με το χειρισμό απούλητων διαρκών αγαθών.
