Ροή
«Η Ελλάδα μετατρέπεται σε χώρα ανέργων και συνταξιούχων» άκουσα να λέει προχθές ένας ηλικιωμένος στη στάση σε έναν νεαρό που καθόταν δίπλα του, κατά πάσα πιθανότητα εγγονό του, ο οποίος εξ όψεως φαινόταν ότι έπρεπε να ανήκει ήδη στον ενεργό πληθυσμό της χώρας.
Λίγο νωρίτερα ο υπουργός Εργασίας ανακοίνωνε την περίφημη, πολυαναμενόμενη και «πολυδάπανη», όπως θα αποδειχτεί στο μέλλον, ασφαλιστική μεταρρύθμιση. Ακολούθησαν αντιδράσεις, υπαναχωρήσεις, διαπραγματεύσεις, προεγκρίσεις εκ των έσω κι εκ των έξω και πολλά άλλα.
Την ίδια ώρα πολλοί έκαναν λόγο για το «βατερλό» ή τον «τελευταίο σκόπελο» της κυβέρνησης, υποστηρίζοντας πως αν καταφέρει το ασφαλιστικό να συγκεντρώσει την αποδοχή και των 153 βουλευτών του κυβερνητικού σχηματισμού «θα βγάλουμε την τετραετία». Ειδάλλως θα επιδοθούμε για ακόμα μια φορά στο αγαπημένο, των καιρών, σπορ που ακούει στο όνομα «εκλογές».
Το αν η ασφαλιστική μεταρρύθμιση εγκριθεί ή όχι από τους Θεσμούς καθώς και αν θα ψηφιστεί ή όχι και από τους 153 του κυβερνητικού σχήματος θα το δείξει σύντομα η ιστορία. Αυτό όμως που θα αποδειχθεί αργότερα είναι πως ακόμα κι όλα πάνε «κατ’ ευχήν», η «λύση» του ασφαλιστικού κάθε άλλο παρά λύση αποδεικνύεται.
Ακόμα και χωρίς τροποποιήσεις από τους δανειστές, λίαν συντόμως, θα χρίζει αναθεώρησης για διάφορους ευνόητους λόγους. Σε συνδυασμό μάλιστα με την βύθιση της επιχειρηματικότητας σε όλο και πιο λιμνάζοντα νερά, θα επιβεβαιώσει τη φράση του συμπαθητικού συνταξιούχου στη στάση του λεωφορείου.
Δημογραφική Κατάρρευση
Καθημερινά ερχόμαστε αντιμέτωποι με μια όλο και πιο γερασμένη κοινωνία. Η δημογραφική κατάρρευση δεν είναι πρόβλημα καινοφανές. Οι γεννήσεις χάνουν έδαφος από τους θανάτους, ο μέσος όρος ηλικίας είναι πλέον τα 43,5 έτη και ο πληθυσμός της χώρας φθίνει χρόνο το χρόνο.
Αρκεί να σημειώσουμε πως σήμερα ο πληθυσμός της Ελλάδας φθάνει στα 10,9 εκατομμύρια (με τάση μείωσης) και σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, το 2060, προβλέπεται να φθάσει τα 8,6 εκατομμύρια.
Επί του πρακτέου αυτό σημαίνει ότι το έτος 2050, δηλαδή όταν θα συνταξιοδοτείται ένας νέος που εισέρχεται σήμερα στην εργασία, το ποσοστό του ελληνικού πληθυσμού με ηλικία 65 ετών και άνω, θα φθάνει στο 33,9%, σε σχέση με το 20,5% που είναι σήμερα. Αυτές οι 13,5 ποσοστιαίες μονάδες, θα σημαίνουν 1.230.000 περισσότερα άτομα άνω των 65 ετών, σε σχέση με σήμερα...
Όσο για τις νεότερες ηλικίες κι εκεί η κατάσταση θα είναι εξίσου δραματική. Κατά το έτος 2050, στις ηλικίες 0-14 ετών θα ανήκει μόλις το 12,9% του πληθυσμού, σε σχέση με το 1961 όπου ανήκε το 27,2%. Επιπλέον 12,9% θα είναι και οι Έλληνες με ηλικία άνω των 80 ετών. Αυτό από μόνο του δημιουργεί όχι μόνο μια γερασμένη κοινωνία αλλά και μια εφιαλτική προοπτική.
Μεταναστευτική Κρίση
Επιπρόσθετο πρόβλημα, που αρνούμαστε να αντικρίσουμε κατάματα εντός κι εκτός ελληνικών συνόρων, είναι οι προσφυγικές ροές.
Από τη χώρα μας πέρασαν περισσότεροι από 1.000.000 άνθρωποι το 2015 ενώ υπολογίζεται ότι η σταθερή ροή εισαγωγής μεταναστών σε ελληνικό έδαφος εξακολουθεί να είναι 3.000-4.000 άτομα ημερησίως σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία.
Όποια απορρόφηση κι αν γίνει από τις πιο αναπτυγμένες χώρες του ευρωπαϊκού Βορρά, οι οποίες ήδη άρχισαν να υπαναχωρούν σχετικά με την πολιτική της «ανοιχτής υποδοχής» - αρκεί να δούμε τις τελευταίες δηλώσεις της γερμανίδας Καγκελάριου - είναι δεδομένο πως εκατοντάδες χιλιάδες θα παραμείνουν στην χώρα μας.
Όλοι αυτοί οι μετανάστες, που αργά ή γρήγορα θα απασχοληθούν με κάποιο τρόπο, δυστυχώς θα αντιμετωπιστούν όπως οι περίπου 300.000 αλλοδαποί που εργάζονται στον αγροτικό τομέα σήμερα και οι οποίοι δεν συνεισφέρουν στα ασφαλιστικά ταμεία.
Ανασφάλιστη Εργασία
Παρόμοια όμως είναι η κατάσταση και με τους Έλληνες. Τα τελευταία χρόνια η ισχυρή και πλήρως ανταγωνιστική νέα αγορά εργασίας, αυτή της αδήλωτης και ανασφάλιστης, θριαμβεύει. Με βάση τα στοιχεία του «ΑΡΤΕΜΙΣ», το διάστημα, από 1 Απριλίου έως 30 Απριλίου 2015, ελέχθησαν 2.720 επιχειρήσεις εκ των οποίων βρέθηκαν να απασχολούν αδήλωτους εργαζόμενους οι 524 (ποσοστό 19,26%).
Ακόμα και πίσω από τη μείωση που παρουσίασε νωρίτερα η καταγεγραμμένη αδήλωτη εργασία - από 31,73% το 2013 σε 4,56% το 2014, ήτοι 27 ποσοστιαίες μονάδες – κρυβόταν η αλματώδη αύξηση της «πλασματικής» μερικής απασχόλησης. Οι επιχειρήσεις προβαίνουν μεν στη δήλωση των εργαζομένων τους χωρίς όμως να δηλώνονται οι πραγματικές ώρες εργασίας και συνακολούθως, οι καταβλητέες αποδοχές.
Φυσικά οι σοβαρότερες συνέπειες αυτού του φαινομένου καταγράφονται στα οικονομικά των ασφαλιστικών ταμείων. Εκτιμάται ότι κάθε χρόνο, μόνο το ΙΚΑ χάνει περί τα 5 δισ. ευρώ από την ανασφάλιστη εργασία.
Πρωταθλητισμός στην Ανεργία
Αν συνυπολογίσει κανείς πως όλα τα χρόνια της κρίσης η Ελλάδα επιδίδεται σε πρωταθλητισμό στην ανεργία και ειδικά στην ανεργία των νέων -σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Eurostat να το ποσοστό ανεργίας στην Ελλάδα τον Σεπτέμβριο διαμορφώθηκε στο 24,6% ενώ η ανεργία των νέων άγγιξε το 49,5%- κατανοεί πως η εξίσωση δεν βγαίνει.
Αυτό που ουσιαστικά απαιτούμε είναι όλο και λιγότεροι εργαζόμενοι, χαμηλά αμειβόμενοι να συντηρούν όλο και περισσότερους συνταξιούχους. Παρά τα στοιχεία βέβαια κυβερνητικά χείλη εξακολουθούν να διατυμπανίζουν πως «ο σχεδιασμός προβλέπει τη λύση του προβλήματος με κάποια προσωρινά μέτρα που φθάνουν μέχρι το 2018».
Η πολιτική των μαθη...μαγικών ακολουθείται εδώ και αρκετά χρόνια στην Ελλάδα. Όσο για το που μας έχει οδηγήσει αρκεί να κοιτάξει ο καθένας γύρω του. Όταν, δε, το πρόβλημα επιδεινώνεται, ακούμε συνήθως τη γνωστή αιτιολογία «το πρόβλημα λύνεται αλλά δεν έγιναν οι κατάλληλοι χειρισμοί». Μήπως όμως έχει έρθει η ώρα να συνειδητοποιήσουμε πως δεν μπορούμε να τετραγωνίσουμε τον κύκλο...;
