Στις 6 Ιουλίου θα δοθεί η επόμενη «μάχη» για τον νέο πτωχευτικό νόμο που βρίσκεται σε διαδικασία προετοιμασίας αρκετούς μήνες, αποτελώντας πεδίο έντονων διαφωνιών μεταξύ κυβέρνησης και οικονομικού επιτελείου.
Στην έβδομη μεταμνημονιακή αξιολόγηση της χώρας αναμένεται να συγκλίνουν οι δύο πλευρές προκειμένου το νέο πτωχευτικό πλαίσιο να οριστικοποιηθεί και να ψηφιστεί από τη Βουλή εντός Ιουλίου. Παράλληλα, «κλείνουν» οι εκκρεμότητες και για το νέο πλαίσιο για την πρώτη κατοικία, γνωστό ως «πρόγραμμα-γέφυρα» που θα συμπεριλάβει και όσους οφειλέτες -κόκκινους και μη- έχουν πληγεί από την πανδημία.
Η κεντρική ιδέα του νέου πτωχευτικού κώδικα είναι η «δεύτερη ευκαιρία», η δυνατότητα δηλαδή οι οφειλέτες που δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν τα χρέη τους προς τις τράπεζες, το Δημόσιο, τα ταμεία, ιδιώτες κτλ να προβούν σε πτώχευση χάνοντας τα περιουσιακά τους στοιχεία. Ταυτόχρονα, όμως, θα μπορούν να παραμένουν στο σπίτι τους το οποίο θα νοικιάζουν έναντι μισθώματος που θα μπορούν να υποστηρίξουν βάσει του μηνιαίου τους εισόδημα.
Για να γίνει αυτό, ένας φορέας του Δημοσίου που θα συσταθεί ειδικά για αυτό τον σκοπό θα αποκτά την κυριότητα της κατοικίας καταβάλλοντας στην τράπεζα την εμπορική της αξία και θα συνάπτει συμβόλαιο μίσθωσης 12 ετών με τον «κόκκινο» οφειλέτη. Το επιτόκιο θα καθορίζεται σύμφωνα με την εμπορική αξία του ακινήτου και το μέσο επιτόκιο των στεγαστικών δανείων.
Μόλις συμπληρωθούν τρία έτη συνεπών καταβολών των μισθωμάτων, θα δίνεται δυνατότητα στον οφειλέτη να μετατρέψει το συμβόλαιο μίσθωσης σε συμβόλαιο με δυνατότητα επαναγοράς μετά από 20 έτη. Μάλιστα, οι πιο ευάλωτες ομάδες θα μπορούν να αιτηθούν επιδότηση ενοικίου η οποία θα προσδιορίζεται σύμφωνα με μια σειρά από εισοδηματικά κριτήρια.
Οι αντιρρήσεις των τραπεζών
Την εναντίωσή τους με μια σειρά από προβλέψεις εκφράζουν οι τράπεζες στις διαπραγματεύσεις με κυβέρνηση και δανειστές όσον αφορά στο νέο πτωχευτικό νόμο. Έχοντας ως επιχείρημα την «τοξική» επίδραση του νόμου Κατσέλη στην κουλτούρα πληρωμών, ζητούν να επιβληθούν πολύ αυστηρές προϋποθέσεις στην ένταξη των οφειλετών στον εξωδικαστικό μηχανισμό για τα νοικοκυριά.
Ένα ακόμη «αγκάθι» είναι η πλήρης απαλλαγή του οφειλέτη από τα χρέη του με δικαστική απόφαση που θα ακολουθήσει της αίτησης πτώχευσης. Αυτό που ισχύει σήμερα είναι ότι σε περίπτωση που εκποιηθεί μια εξασφάλιση (π.χ. μια κατοικία ή άλλο ακίνητο) και το τίμημα δεν καλύπτει το ύψος της οφειλής, ο δανειολήπτης δεν απαλλάσσεται της οφειλής του αλλά το υπόλοιπο παραμένει. Αυτό που ζητούν οι τράπεζες είναι να τίθεται ο οφειλέτης σε κάποια μορφής «επιτήρηση» για τρία έτη ούτως ώστε σε περίπτωση που δημιουργεί εισοδήματα αυτά να κατάσχονται από τον λογαριασμό του υπέρ των οφειλών τους.
Τέλος, μια ένσταση των τραπεζών επί της διαδικασίας είναι ότι ζητούν να διενεργούν οι ίδιες τον πλειστηριασμό του ακινήτου και ο κρατικός φορέας που θα συσταθεί να το αγοράζει από τις ίδιες. Ο λόγος είναι ότι διατυπώνουν ανησυχίες για τα αντανακλαστικά του Δημοσίου στις διαδικασίες αυτές οι οποίες είναι ούτως ή άλλως χρονοβόρες.
