Στον αντίποδα των τιμών-ρεκόρ της ηλεκτρικής ενέργειας, που καταγράφονται και στις ελληνικές χονδρεμπορικές αγορές, την πρώτη ελάφρυνση στους λογαριασμούς ρεύματος όλων των καταναλωτών αναμένεται να «φέρει» από το 2022 το πρόγραμμα διασύνδεσης των ελληνικών νησιών με το ηπειρωτικό ηλεκτρικό δίκτυο, το οποίο υλοποιεί ο ΑΔΜΗΕ.
Έτσι, χάρις στο μειωμένο κόστος ηλεκτροδότησης των νησιών που ήδη καλύπτουν μέρος ή το σύνολο της ζήτησης από το διασυνδεδεμένο σύστημα (Κυκλάδες, Κρήτη), από το επόμενο έτος αναμένεται να γίνει το αρχικό βήμα στις ελαττώσεις των χρεώσεων για τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ).
Οι Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας συγκαταλέγονται στις λεγόμενες ρυθμιζόμενες χρεώσεις, δηλαδή τις χρεώσεις που είναι ίδιες για όλους τους καταναλωτές, ανεξάρτητα από τον προμηθευτή ρεύματος που έχουν επιλέξει.
Επομένως, ακόμη και στο χειρότερο σενάριο που το ράλι των χονδρεμπορικών τιμών ρεύματος συνεχιστεί και εντός του 2022, η μείωσή τους θα λειτουργήσει ως ένα ακόμη αντίμετρο, που στο σύνολο του λογαριασμού ρεύματος θα απορροφήσει ένα μέρος των αυξήσεων στο κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας. Αν βέβαια οι τιμές έχουν αποκλιμακωθεί, τότε θα υπάρχει «καθαρή» ελάφρυνση στους λογαριασμούς.
Πλεόνασμα στον Λογαριασμό ΥΚΩ
Το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων που συγκεντρώνονται μέσω των ΥΚΩ αξιοποιούνται για την παροχή ηλεκτρικής ενέργειας στους κατοίκους των μη διασυνδεδεμένων νησιών στις ίδιες τιμές με αυτές στην ηπειρωτική χώρα, παρά το γεγονός ότι το κόστος παραγωγής ρεύματος στα νησιά είναι υψηλότερο.
Το υψηλότερο κόστος παραγωγής οφείλεται στο γεγονός ότι τα μη διασυνδεδεμένα νησιά καλύπτουν τις ανάγκες τους σε ρεύμα με τοπικούς πετρελαϊκούς σταθμούς. Επομένως, με την παύση λειτουργίας των σταθμών σε όσα νησιά εντάσσονται στο ηπειρωτικό δίκτυο, χάρις στο πρόγραμμα των νησιωτικών ηλεκτρικών διασυνδέσεων, μειώνονται αντίστοιχα τα ποσά που χρειάζονται για τις ΥΚΩ.
Υπενθυμίζεται ότι με τις τρεις πρώτες φάσεις διασύνδεσης των Κυκλάδων, έχουν ενταχθεί στο δίκτυο η Σύρος, η Πάρος, η Τήνος, η Μύκονος και η Νάξος. Επίσης, από τις 3 Ιουλίου έχει τεθεί σε λειτουργία η διασύνδεση Κρήτη-Πελοπόννησος, η οποία μάλιστα από τα τέλη του Αυγούστου λειτουργεί στην πλήρη ισχύ της όπως έχει γράψει το insider.gr, ώστε το νησί να καλύπτει πλέον το 34% περίπου των αναγκών του σε ρεύμα από το ηπειρωτικό ηλεκτρικό δίκτυο.
Σύμφωνα με ασφαλείς εκτιμήσεις, η άρση της ενεργειακής απομόνωσης των Κυκλάδων, σε συνδυασμό με την κανονική πλέον λειτουργία του Κρήτη-Πελοπόννησος, θεωρείται δεδομένο ότι έως το τέλος του έτους θα διαμορφώσει ένα μικρό πλεόνασμα στον Ειδικό Λογαριασμό ΥΚΩ που διαχειρίζεται ο ΔΕΔΔΗΕ, και από τον οποίο χρηματοδοτείται η εξίσωση των τιμών στα μη διασυνδεδεμένα νησιά. Επομένως, το θετικό ισοζύγιο του Ειδικού Λογαριασμού θα ανοίξει τον δρόμο για μείωση των χρεώσεων ΥΚΩ από το 2022.
Ανοικτό το ύψος των ελαφρύνσεων
Αν και η μείωση των ΥΚΩ θα πρέπει να θεωρείται «κλειδωμένη», παραμένει ωστόσο ανοικτό το ποσοστό ελάφρυνσης, καθώς όπως είναι φυσικό θα εξαρτηθεί κατ΄ αρχάς από το ακριβές ύψος του πλεονάσματος του Λογαριασμού.
Σαφής εικόνα θα υπάρχει τον επόμενο μήνα, όταν ο ΔΕΔΔΗΕ θα αποστείλει την εκτίμησή του για το πώς θα «κλείσει» ο Λογαριασμός το 2021, με βάση τα στοιχεία για το πρώτο 10μηνο, στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ). Με βάση την έκθεση του ΔΕΔΔΗΕ, η ΡΑΕ θα καθορίσει με απόφαση της τις χρεώσεις που θα ισχύσουν το επόμενο έτος για κάθε κατηγορία καταναλωτών.
Όποια κι αν είναι η μείωση που τελικά θα δρομολογηθεί, το βέβαιο είναι πως θα αποτελέσει ένα έστω και μικρό «αντίδοτο» στο αυξημένο κόστος ηλεκτρικής ενέργειας, στο δυσοίωνο σενάριο που έως τότε αυτό δεν έχει αποκλιμακωθεί. Ακόμη πιο σημαντικό είναι όμως ότι η ελάφρυνση αυτή θα σηματοδοτήσει το πρώτο βήμα δραστικών περικοπών των ΥΚΩ τα επόμενα χρόνια, καθώς προχωρά η υλοποίηση και των επόμενων νησιωτικών διασυνδέσεων.
Ετήσιο όφελος 380 εκατ. μόνο από το Κρήτη-Πελοπόννησος
Εξάλλου, για κάθε νησί που διασυνδέεται, η μείωση των χρεώσεων για τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας ανέρχεται σε δεκάδες εκατομμύρια σε ετήσια βάση. Έτσι, από τις τρεις πρώτες φάσεις διασύνδεσης των Κυκλάδων εξοικονομούνται κάθε χρόνο περίπου 70 εκατ. ευρώ, ενώ από τη λειτουργία της διασύνδεσης Κρήτη-Πελοπόννησος η ετήσια ελάφρυνση των ΥΚΩ αγγίζει τα 380 εκατ.
Το ποσό σχεδόν θα διπλασιαστεί από το 2024, όταν θα ολοκληρωθεί και η τέταρτη φάση της διασύνδεσης των Κυκλάδων, και θα τεθεί σε λειτουργία η διασύνδεση Κρήτη-Αττική (εντάσσοντας πλήρως πλέον το νησί στο ηπειρωτικό δίκτυο). Ακόμη μεγαλύτερη θα είναι η εξοικονόμηση όταν, προς το τέλος της 10ετίας, μπουν επίσης στην «πρίζα» τα Δωδεκάνησα και τα νησιά του Βορείου Αιγαίου.
