Οι μεγάλοι διαγωνισμοί, τα μεγάλα projects, απαιτούν και… «γεμάτα πορτοφόλια» ή και συνεργασίες ανάμεσα σε δυνατά εγχώρια σχήματα αλλά και με ισχυρούς ξένους ομίλους. Το Ταμείο Ανάκαμψης, το νέο ΕΣΠΑ και τα υπόλοιπα χρηματοδοτικά εργαλεία-προγράμματα που θα έχει στη διάθεσή της η Ελλάδα για να κινητοποιήσει και μοχλεύσει κεφάλαια (π.χ. Jessica, EΤΕπ, Ευρωπαϊκή Τράπεζα Έρευνας και Ανασυγκρότησης κ.τ.λ.) αναμφίβολα αποτελούν δέλεαρ για εγχώρια και ξένα γκρουπ.
Αν και δεν πρόκειται για μια καινούργια κατάσταση που παρατηρείται στον ευρύτερο χώρο των υποδομών και των διαγωνισμών, ωστόσο, πλέον παγιώνεται μια νέα συγκεκριμένη πραγματικότητα και λόγω βέβαια των ισχυρών συμμαχιών που χρειάζονται, με τεχνική επάρκεια και μεγάλη χρηματοοικονομική «δύναμη πυρός», με στόχο την διεκδίκηση μεγάλων έργων στον τομέα των υποδομών και την απορρόφηση των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης, του ΕΣΠΑ ή του ΠΔΕ.
Συνολικά, μέσα στην τρέχουσα δεκαετία και έως το 2039 η Ελλάδα θα μπορεί να πάρει χρηματοδότηση από μια «δεξαμενή κεφαλαίων» 72 δισ. ευρώ (Ταμείο Ανάκαμψης, παλιό και νέο ΕΣΠΑ κ.α.), τα οποία μαζί με ιδιωτικούς πόρους που θα ενεργοποιηθούν (π.χ. ιδιωτικά έργα, ή στο πλαίσιο έργων ΣΔΙΤ και συμβάσεων παραχώρησης εκμετάλλευσης) αναμένεται να αυξηθούν σε μεγαλύτερα νούμερα.
Την ίδια ώρα, ήδη ο «πήχης τέθηκε ψηλά» σε κάποιους διαγωνισμούς που σχετίζονται με αποκρατικοποιήσεις που προώθησε το ΤΑΙΠΕΔ, όπως η απόκτηση της ΔΕΠΑ Υποδομών από την Italgas (με πάνω από 730 εκατ. ευρώ), η μεγάλη προσφορά της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ (1,5 δις ευρώ) για την Εγνατία Οδό ή ακόμα και το πολύ μεγάλο τίμημα που έδωσε το fund Macquarie για το 49% της ΔΕΔΔΗΕ (2,1 δις ευρώ, διαδικασία της ΔΕΗ). Αναμφίβολα, αυτές οι ενδεικτικές περιπτώσεις, δίχως να είναι και οι μοναδικές, όχι μόνο έχουν «τινάξει την μπάνκα» αλλά και έχουν δημιουργήσει ένα νέο status για τα μεγάλα έργα και τις μεγάλες υποδομές.
Οι συνθήκες και προϋποθέσεις που δημιουργούνται και λόγω των όρων του Ταμείου Ανάκαμψης (σε οικονομική ισχύ, συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα, συνένωση δυνάμεων κ.α.) μοιραία θα ανοίξουν τον δρόμο «στα γεμάτα πορτοφόλια» και στις ισχυρές συμμαχίες με εγχώριο ή διεθνές «άρωμα». Επιπρόσθετα, οι διαγωνισμοί και οι διαδικασίες πλέον «χτίζονται» με τρόπο που μεγαλώνει το προσδοκώμενο οικονομικό τίμημα και αποτύπωμα, άρα χρειάζεται και ισχυρό χρηματοοικονομικό προφίλ που για την ώρα έχουν λίγοι εγχώριοι όμιλοι, πλην όμως, υπάρχουν… διαθέσιμα προς συνεργασίες ξένα σχήματα και funds.
Στελέχη του χώρου σημειώνουν ότι παρατηρείται γενικότερα τα τελευταία χρόνια συνωστισμός επενδυτικών funds στον τομέα των υποδομών σε διεθνές επίπεδο, ενώ επενδυτικά σχήματα τα προηγούμενα έτη άντλησαν πολλά δις ευρώ δισ. ευρώ για να επενδύσουν σε υποδομές. Δεδομένου ότι σταδιακά στον «χάρτη» εισέρχεται και η Ελλάδα, τόσο γιατί προωθούνται μεγάλα έργα (σε διάφορους τομείς) με υψηλό προϋπολογισμό ή και αρκετές ιδιωτικοποιήσεις, όσο και γιατί αναμένονται τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης, τα ξένα funds έχουν αρχίσει να παίρνουν θέσεις και στην ελληνική αγορά.
Διαθέτοντας σημαντική ρευστότητα μπορούν να διεκδικήσουν αυτόνομα ή μέσω συνεργασιών με εγχώρια σχήματα διαγωνισμούς μεγάλου μεγέθους, την ώρα που ενδεχομένως κάποιοι όμιλοι δεν είναι σε θέση από μόνοι τους να «χτυπήσουν» projects που απαιτούν όχι απλά μια καλή χρηματοοικονομική διάρθρωση αλλά «χοντρά πορτοφόλια».
Προφανώς δε, έχει «ανοίξει η όρεξη» των εμπλεκόμενων, αν κρίνουμε και από τόσα ανέφερε πρόσφατα, στο πλαίσιο ημερίδας στη ΔΕΘ, ο επικεφαλής του ΤΑΙΠΕΔ, κ. Πολίτης, περί «σπασίματος του ρεκόρ» της ΔΕΗ για τον ΔΕΔΔΗΕ στον νέο διαγωνισμό για την παραχώρηση της Αττικής Οδού. Η οποία, αναμφίβολα θα αποτελέσει πεδίο ζυμώσεων, συμμαχιών και σκληρού ανταγωνισμού, ενώ θα απαιτήσει κινητοποίηση δυνάμεων σε χρηματοοικονομικό επίπεδο.
Σε κάθε περίπτωση, ανεξάρτητα από τις ιδιαιτερότητες κάθε ομίλου ή κάθε διαγωνισμού, έχει καταστεί σαφές ότι πλέον έχει ανέβει υψηλότερα ο πήχης των τιμημάτων για κάποια assets και projects που παρουσιάζουν ενδιαφέρον, χωρίς να κάνουμε αναφορά βέβαια σε κλασσικές δημοπρατήσεις δημόσιων έργων με μειοδοτικό σύστημα (εκπτώσεις).
Στην εγχώρια αγορά έχουν ήδη κάνει την εμφάνισή τους διεθνή επενδυτικά σχήματα αλλά και ξένα finds που ποντάρουν στους σημαντικούς διαγωνισμούς, στα κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης, στις εγγυημένες ροές και τα μερίσματα των Παραχωρήσεων, των ΣΔΙΤ, των ενεργειακών δικτύων, σε ρυθμιζόμενες αποδόσεις επί των απασχολούμενων κεφαλαίων (WACC) στο δίκτυο διανομής κ.α.
Πέρα από τα εγχώρια σχήματα όπως οι ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, Ελλάκτωρ, ΑΒΑΞ, Intrakat, Μυτιληναίος, τα μεγάλα projects «βολιδοσκοπούν» πλέον και άλλες εταιρείες που βρίσκονται στις «παρυφές» του χώρου των υποδομών (όπως έχουν καταδείξει συνεργασίες όχι μόνο σε κατασκευές/παραχωρήσεις αλλά και σε ενέργεια, διαχείριση απορριμμάτων, real estate/τουρισμό, τεχνολογία, πληροφορική κ.α.), όπως βέβαια και διεθνή σχήματα αλλά και ξένα επενδυτικά κεφάλαια που είτε είχαν ήδη παρουσία στην Ελλάδα είτε αναζητούν πεδίο δραστηριοποίησης (και διεκδίκησης έργων και εγγυημένων εσόδων). Αλλωστε, τα τελευταία χρόνια, 3-4 συγκεκριμένα funds «σαρώνουν» εταιρείες και συμμετέχουν σε διαγωνιστικές διαδικασίες, κοντά σε κάποια ακόμα επενδυτικά σχήματα που λόγω των νέων μεγάλων έργων υποδομών που θα γίνουν στην χώρα έχουν βάλει την ελληνική αγορά στο στόχαστρο.
Βέβαια, σε κάποιες περιπτώσεις διαγωνισμών και έργων τα ξένα σχήματα ή funds συνεργάζονται με εγχώριους ομίλους (οδικά, κτιριακά, ενέργεια, ιδιωτικοποιήσεις, περιβάλλον κ.α.), σε άλλες όμως «κατεβαίνουν» μόνα τους, ενίοτε και με επιτυχία. Μένει να φανεί λοιπόν, όσο θα κυλάνε οι εξελίξεις και οι διαγωνισμοί, πώς θα «χτιστούν» ανά περίσταση οι συμμαχίες.
