Το πρώτο «πακέτο» μαζικών δημοπρατήσεων της ΕΡΓΟΣΕ, ύψους 374 εκατ. ευρώ συνολικά (4 διαγωνισμοί), ολοκληρώθηκε προ εβδομάδας με επιτυχία αλλά ήδη στον κατασκευαστικό κόσμο ετοιμάζονται για το επόμενο, που θα είναι σαφώς μεγαλύτερο, σχεδόν δεκαπλάσιο σε μέγεθος (προϋπολογισμό).
Οι 6 αυτοί διαγωνισμοί που προωθούν το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών και η ΕΡΓΟΣΕ με το μοντέλο του ανταγωνιστικού διαλόγου αναμένεται να αποτελέσουν το «μεγάλο έπαθλο» για τα εγχώρια (ή και… τα ξένα) σχήματα, τουλάχιστον σε ότι αφορά στον σιδηρόδρομο. Άλλωστε, έχουμε να κάνουμε με projects που αναμένεται να φτάσουν σε συνολικό προϋπολογισμό στα 3,8 με 4 δισ. ευρώ. Με τα μέχρι πρότινος δεδομένα η αγορά γνώριζε για έργα συνολικού ύψους 3,3-3,4 δισ. ευρώ, ωστόσο, πηγές του σιδηροδρομικού κόσμου ισχυρίζονται ότι μπορεί τελικά ο συνολικός «λογαριασμός» να είναι υψηλότερος, αν και αυτό θα φανεί προσεχώς.
Κατά πληροφορίες, η διαδικασία αναμένεται να ξεκινήσει εντός των επόμενων εβδομάδων, μέσα στο 2021, στα τέλη Νοεμβρίου (αλλιώς έως τα μέσα Δεκεμβρίου), αν και αρχικά αναμένονταν νωρίτερα (τέλη Αυγούστου με Σεπτέμβριο), ωστόσο, υπήρχαν τελικά θέματα προς διευθέτηση, ενώ από την άλλη πλευρά και το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών προωθεί μια μεγάλη μάζα διαγωνιστικών διαδικασιών, κατά συνέπεια χρειάζεται ο σχετικός χρόνος ωρίμανσης. Πλέον, μένει να δούμε αν οι διαδικασίες εισήλθαν στην τελική ευθεία.
Να σημειωθεί τόσο το υπουργείο, όσο όμως και ο ίδιος ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, έχουν ψηλά στην ατζέντα τους αυτά τα projects. Προχτές, ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών μιλώντας στο Συνέδριο «Tax Forum» που διοργάνωσε το Ελληνοαμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο, στάθηκε στα έργα υποδομών, που έχουν φιλοπεριβαλλοντική διάσταση. Προανήγγειλε το μεγαλύτερο πακέτο σιδηροδρομικών έργων, που έχει γίνει ποτέ στη χώρα, σημειώνοντας ότι η Κυβέρνηση δεν θα παρουσιάσει μόνο ένα σχέδιο, αλλά θα ανακοινώσει και θα ξεκινήσει άμεσα δημοπρατήσεις.
Αναφορικά με το πως… αντιμετωπίζουν στον χώρο των υποδομών το πακέτο τους επικείμενους 6 διαγωνισμούς που αναμένεται να προωθήσουν υπουργείο Υποδομών/Μεταφορών και ΕΡΓΟΣΕ με το μοντέλο του ανταγωνιστικού διαλόγου, με στόχο τη σύνδεση βασικών λιμένων με το σιδηροδρομικό δίκτυο, χαρακτηριστικά είναι όσα σημείωνε κορυφαίο στέλεχος κατασκευαστικού γκρουπ που συμμετέχει στις διεργασίες. «Οι προηγούμενοι διαγωνισμοί ήταν το… ορεκτικό. Τώρα πάμε στο κυρίως πιάτο, σε αυτά τα 6 έργα θα φανεί ποιοι έχουν δυνάμεις, πως θα γίνουν οι κοινοπραξίες και οι συμμαχίες, ποιοι θα χτυπήσουν τα projects και με ποιο, ποια σχήματα θα πάρουν σε αυτό το πακέτο τη μερίδα του λέοντος».
Όπως είχε αναφέρει το insider σε σχετικό του θέμα για την «χαρτογράφηση» όσων έγιναν στο «μικρό πακέτο» των 374 εκατ. ευρώ (σε δύο διαγωνισμούς συνολικού ύψους 260 εκατ. ευρώ μειοδότησε το κοινό σχήμα των Τέρνα-Μυτιληναίου, που ήταν και η «είδηση» των δημοπρατήσεων, ενώ από ένα έργο κέρδισαν ΑΒΑΞ και Intrakat-Σιδηροδρομικά Έργα) θεωρητικά τα όσα συνέβησαν, δηλαδή οι συμμαχίες, οι «νίκες» ή οι απουσίες σχετίζονται με τις 4 αυτές δημοπρατήσεις, δίχως απαραιτήτως να προδικάζουν τι θα συμβεί στις μελλοντικές. Ωστόσο, όπως λένε στην αγορά, «όλα έχουν το ενδιαφέρον τους, ποιοι κατεβαίνουν σε έργα, με ποιους συμπράττουν, ποιοι κερδίζουν ή χάνουν, ιδίως όταν έρχεται μπαράζ δημοπρατήσεων και διαγωνισμών σε πλήθος υποδομών, με κλασσικό δημόσιο μοντέλο, μέσω ΣΔΙΤ, του ΕΣΠΑ ή του Ταμείο Ανάκαμψης, αποκρατικοποιήσεις, ιδιωτικά projects κ.α.».
Και βέβαια, όταν αναμένεται το νέο πακέτο μέσω ανταγωνιστικού διαλόγου, ύψους 4 δις ευρώ. Μπορεί να δούμε ίδιες συμμαχίες (π.χ. Τέρνα με Μυτιληναίο κ.λπ.), μπορεί όμως να προκύψουν και άλλες συμπράξεις για όλο το «πακέτο» ή ανά διαγωνισμό. Επιπρόσθετα, όμιλοι που δεν κατάφεραν να κερδίσουν κάποιον διαγωνισμό πλέον μπορεί να κινηθούν δυναμικότερα, αυτόνομα ή με συνεταίρο, καθώς οι νέες δημοπρατήσεις αφορούν σε… πολλά λεφτά, δεκαπλάσιο προϋπολογισμό περίπου σε σχέση με το πρώτο «πακέτο». «Σε αυτά τα έργα θα μετρηθούμε καλύτερα», τονίζει στέλεχος του τομέα των υποδομών, συμπληρώνοντας ότι δεν «χρειάζεται να βιαζόμαστε να φωτογραφίσουμε συμμαχίες και νικητές».
Επίσης, όπως σημειώνουν στελέχη της αγοράς, «δεν αποκλείεται να δούμε και άλλα σχήματα να μπαίνουν στη διαδικασία, πέραν των γνωστών 4-5 ομίλων, ενώ ενδέχεται να δώσουν το παρών και ξένα γκρουπ». Μάλιστα, δεν αναφέρονται σε σχήματα που συνήθως συμμετέχουν εμμέσως σε αυτές τις διαδικασίες (π.χ. η Alstom με την ΑΒΑΞ για την προμήθεια υλικού) αλλά και για ομίλους (π.χ. ευρωπαϊκούς) που μέχρι πρότινος δεν έδειχναν να ενδιαφέρονται για το κατασκευαστικό κομμάτι παρά κυρίως για παραχωρήσεις και ΣΔΙΤ.
Σε κάθε περίπτωση βέβαια, τα όσα έγιναν στους πρώτους 4 διαγωνισμούς διαμορφώνουν ένα αξιοσημείωτο κατασκευαστικό «μωσαϊκό» στον ελληνικό σιδηρόδρομο, δίνοντας και το «έναυσμα» για τη μεγάλη «μάχη» που θα ακολουθήσει.
Πλέον, όσον αφορά στα σιδηροδρομικά έργα, το ενδιαφέρον μετατοπίζεται στο μεγάλο πακέτο που θα βγει με ανταγωνιστικό διάλογο. Αυτό σημαίνει ότι οι όροι εκτέλεσης και οι τεχνικές προδιαγραφές θα καθοριστούν σε συνεργασία με τους ενδιαφερόμενους φορείς. Το πακέτο των 6 διαγωνισμών οι οποίοι θα συνδέσουν μεγάλα λιμάνια της χώρας με το σιδηροδρομικό δίκτυο ήταν μέχρι πρότινος στο τέλος της διαδικασίας ωρίμανσης, καθώς έχουν συνταχθεί τα τεύχη πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος και απέμεναν κάποιες τελευταίες παρεμβάσεις. Βέβαια, πρόκειται για απαιτητικά έργα, με υψηλό μέγεθος προϋπολογισμού, ενώ κάθε έργο θα έχει τον δικό του Project Manager.
Σε κάθε περίπτωση, επειδή λογικά θα χρειαστεί... συνένωση δυνάμεων, η αγορά αναμένει με ενδιαφέρον τις τυχόν συμμαχίες εγχώριων (ή και ξένων) ομίλων καθώς η «πίτα» είναι μεγάλη, όπως μεγάλες είναι όμως και οι απαιτήσεις των διαδικασιών.
Αναφορικά με τους διαγωνισμούς (βάσει του μέχρι τώρα γνωστού εκτιμώμενου κόστους), υπενθυμίζεται ότι πρόκειται για τη σιδηροδρομική γραμμή Θεσσαλονίκη – Καβάλα – Τοξότες (την ανατολική σιδηροδρομική Εγνατία) με προϋπολογισμό 1,3 δισ. ευρώ, το τμήμα Αλεξανδρούπολη – Ορμένιο (815 εκατ. ευρώ), τη σύνδεση του αεροδρομίου «Ελ. Βενιζέλος» με τα λιμάνια της Ραφήνας (300 εκατ. ευρώ) και του Λαυρίου (380 εκατ.), τη σύνδεση του σιδηροδρομικού δικτύου με το λιμάνι της Πάτρας (514 εκατ. ευρώ) και τη σύνδεση του 6ου προβλήτα του Οργανισμού Λιμένος Θεσσαλονίκης (ΟΛΘ) με το δίκτυο που προωθείται μαζί με τον προαστιακό σιδηρόδρομο της Δυτικής Θεσσαλονίκης ως ενιαία εργολαβία. Ένα πακέτο έργων που ουσιαστικά θα συνδέσει όλα τα μεγάλα λιμάνια της χώρας με το σιδηρόδρομο, αναβαθμίζοντας στην πράξη το δίκτυο συνδυασμένων μεταφορών, εξασφαλίζοντας τη μεταφορά ανθρώπων και προϊόντων με ταχύτητα και ασφάλεια και καθιστώντας στην πράξη το τρένο ως ένα άκρως ανταγωνιστικό μέσο μεταφοράς.
