Η χρονιά που έβγαλε τις ελληνικές τράπεζες από την κατάσταση συναγερμού μιας ολόκληρης δεκαετίας και τις επανέφερε, και μάλιστα ενεργά, στον παραδοσιακό διαμεσολαβητικό τους ρόλο στην οικονομία, ήταν το 2021.
Για το 2022 το μεγάλο στοίχημα για τις τράπεζες θα είναι να αξιοποιήσουν τη μοναδική ευκαιρία των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης για να συμβάλουν στην ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας σε σταθερή ανοδική βάση, διαμορφώνοντας το αναγκαίο προς τούτο νέο παραγωγικό μοντέλο.
Αν και χρονιά συνεχών προκλήσεων λόγω της πρωτόγνωρης πανδημικής κρίσης, το 2021 ήταν το έτος που άλλαξε καθοριστικά την εικόνα του εγχώριου τραπεζικού συστήματος, με την καθεμία τράπεζα να παρουσιάζει πλούσιο έργο και επιδόσεις στην βελτίωση των μεγεθών και στον μετασχηματισμό της. Ο μετασχηματισμός αυτός υποστηρίχθηκε από περαιτέρω άλμα στην ψηφιοποίηση των εργασιών και εκσυγχρονισμό της παροχής υπηρεσιών με επίκεντρο τον πελάτη, με τις τράπεζες να υιοθετούν σταδιακά το νέο μοντέλο τραπεζικού καταστήματος.
Μοχλός της θεαματικής αλλαγής που συντελέσθηκε στο τραπεζικό σύστημα ήταν η μείωση των κόκκινων δανείων. Ο ηράκλειος άθλος που έγινε εφικτός χάρη στο Ελληνικό Σχήμα Προστασίας Ενεργητικού «Ηρακλής» φέρνει καθολικά τις ελληνικές τράπεζες το 2022 σε μονοψήφιο δείκτη NPE που θα συγκλίνει με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Στο τέλος Σεπτεμβρίου 2021 το απόθεμα μη εξυπηρετούμενων δανείων των τεσσάρων συστημικών τραπεζών είχε υποχωρήσει στα 20,9 δισ. ευρώ, μειωμένο κατά 26,3 δισ. ευρώ από το τέλος Δεκεμβρίου 2020 και κατά 44 δισ. ευρώ από τον Ιούνιο του 2019, όταν η κυβέρνηση ανέλαβε, ορίζοντας αρμόδιο υφυπουργό Οικονομικών για τον χρηματοπιστωτικό τομέα τον Γεώργιο Ζαββό, να υλοποιήσει την εμπροσθοβαρή μεταρρύθμιση του «Ηρακλή» και να μειώσει τον δείκτη των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων από σχεδόν 45% τότε, σε μονοψήφιο ποσοστό μέχρι τα τέλη του 2022. Το επίτευγμα του μονοψήφιου δείκτη NPE είναι ήδη γεγονός για τη Eurobank που έκλεισε το 2021 με δείκτη μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων στο 7,3% και σύντομα μέσα στο 2022 θα ακολουθήσουν και οι άλλες τράπεζες.
Το 2021 οι τράπεζες έδρεψαν τους καρπούς του «Ηρακλή», καθώς με την ολοκλήρωση της πρώτης περιόδου του τον Απρίλιο, άνοιξε ο δρόμος για την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της Τράπεζας Πειραιώς, ακολούθησε η αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Alpha Bank, ενώ μέσα στη χρονιά υπήρξε καταιγισμός ομολογιακών εκδόσεων από τις τράπεζες για τη δημιουργία των «μαξιλαριών» ρευστότητας στο πλαίσιο των υποχρεώσεων MREL. Η εξυγίανση των τραπεζικών ισολογισμών από τα κόκκινα δάνεια άνοιξε τις πόρτες των αγορών στις ελληνικές τράπεζες για την άντληση κεφαλαίων άνω των 6 δις. ευρώ μέσα σε λίγους μήνες, οδήγησε σε αναβαθμίσεις τους από τους ξένους οίκους, ενώ αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την κατάκτηση επενδυτικής βαθμίδας για τη χώρα.
Πρόκληση για το 2022, όπως επισημαίνει η Τράπεζα της Ελλάδος στην Ενδιάμεση Έκθεση για τη Νομισματική Σταθερότητα, είναι οι τράπεζες αφενός να συνεχίσουν να συγκρατούν τη δημιουργία νέων κόκκινων δανείων και αυτά να μην υπερβούν ως ποσοστό το 15% του ΑΕΠ, αφετέρου να επιληφθούν της ποιότητας των εποπτικών τους κεφαλαίων στα οποία η συμμετοχή του αναβαλλόμενου φόρου έχει φτάσει στο 62%.
Oι Διευθύνοντες Σύμβουλοι των 4 συστημικών τραπεζών έχουν δηλώσει αισιόδοξοι για την πορεία της ελληνικής οικονομίας το 2022 και τις προοπτικές των τραπεζών που διοικούν. Από τις τελευταίες τους δηλώσεις προς την επενδυτική κοινότητα τον Νοέμβριο, διακρίνεται η στόχευση της κάθε τράπεζες και τα επιτεύγματά της. Όπως είπαν:
Φωκίων Καραβίας (Eurobank): « Η επίτευξη δείκτη NPE 7,3% από τη Eurobank συνιστά ορόσημο για την Τράπεζα και για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα στο σύνολό του. Είναι η πρώτη φορά την τελευταία δεκαετία που ελληνική τράπεζα επιτυγχάνει μονοψήφιο δείκτη, στέλνοντας ένα ισχυρό μήνυμα επιστροφής στην οικονομική κανονικότητα.
Αφού αντιμετωπίσαμε επιτυχώς τις τελευταίες προκλήσεις, στρέφουμε όλες μας τις δυνάμεις στην επέκταση των εργασιών μας, στηρίζοντας έτσι και την επίτευξη των βασικών στόχων της οικονομικής πολιτικής – τη μετάβαση σε ένα νέο πρότυπο διατηρήσιμης και συμπεριληπτικής ανάπτυξης και την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας για τη χώρα. Η ελληνική οικονομία αναμένεται να αναπτυχθεί άνω του 7% το 2021 και να διατηρήσει υψηλούς ρυθμούς και το 2022.
Είναι σημαντικό και ρεαλιστικό ταυτόχρονα να επιτευχθεί ένας μέσος ρυθμός ανάπτυξης πάνω από τον αντίστοιχο της ευρωζώνης, της τάξης του 4%, για την επόμενη πενταετία, με την πλήρη αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων και την προσέλκυση διεθνών και εγχώριων ιδιωτικών κεφαλαίων για επενδύσεις.
Κατά το τρίτο τρίμηνο του 2021, η Eurobank συνέχισε να καταγράφει ισχυρές επιδόσεις σε όλα τα επίπεδα, ξεπερνώντας τις αρχικές μας εκτιμήσεις. Έχοντας αφήσει πίσω της – πρώτη - το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων, η Τράπεζα βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση να αξιοποιήσει στο έπακρο τις προοπτικές ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας και το θετικό οικονομικό περιβάλλον σε όλες τις βασικές αγορές της. Στηρίζουμε τους πελάτες μας ώστε να επωφεληθούν από τον ανοδικό κύκλο και τις κοινωνίες που υπηρετούμε προκειμένου να επιτύχουν βιώσιμη και ισόρροπη ευημερία».
Βασίλης Ψάλτης (Alpha Bank): «Η επιτυχής ολοκλήρωση του Project Galaxy τον Ιούνιο και η υπογραφή της συμφωνίας για το Project Cosmos τον Οκτώβριο συνιστούν σημαντική πρόοδο στην προσπάθειά μας να μετασχηματίσουμε την Alpha Bank σε μία Τράπεζα πιο ανθεκτική και αποδοτική, ικανή να αξιοποιήσει το ακόμη ισχυρότερο κεφαλαιακό της προφίλ για την υποστήριξη της βιώσιμης ανάπτυξης προς όφελος των μετόχων, των πελατών και της κοινωνίας. Κατά το εννεάμηνο του 2021, τα προσαρμοσμένα κέρδη μας μετά από φόρους ανήλθαν σε 300 εκατ., ευρώ εξαιρουμένων των έκτακτων εξόδων, επιτυγχάνοντας Απόδοση Ιδίων Κεφαλαίων 5,8%. Συνεχίζουμε να εργαζόμαστε εντατικά πάνω στους κύριους πυλώνες του Στρατηγικού μας Σχεδίου “Project Tomorrow”, που είναι η πελατοκεντρική μας ανάπτυξη, η αναβάθμιση του λειτουργικού μας μοντέλου και η περαιτέρω ενίσχυση της οργανωτικής μας αποτελεσματικότητας, προκειμένου να αυξήσουμε την κερδοφορία μας σε διψήφια ποσοστά.
Η Alpha Bank παρείχε σημαντική στήριξη στην ελληνική οικονομία, με δάνεια 3,8 δισ. ευρώ κατά τους πρώτους εννέα μήνες του τρέχοντος έτους, με παράλληλη επιτάχυνση του ρυθμού πιστωτικής της επέκτασης. Επιπλέον, έχουμε ήδη επιτύχει περίπου το 50% του προβλεπόμενου για την περίοδο 2021-2024 στόχου μείωσης του κόστους, διασφαλίζοντας οφέλη, αρχής γενομένης από το 2022. Το Πρόγραμμα Μετασχηματισμού (“the alpha blueprint”) βρίσκεται σε πλήρη υλοποίηση για την επίτευξη και των υπόλοιπων στόχων αποδοτικότητας.
Η Alpha Bank βρίσκεται σε τροχιά επίτευξης του στόχου να μειώσει τον Δείκτη μη Εξυπηρετούμενων Ανοιγμάτων σε μονοψήφιο ποσοστό στις αρχές του 2022.»
Η ισχυρή ρευστότητα και η κεφαλαιακή μας επάρκεια, με τον δείκτη CAD σταθερά στο 18,3%, αποτελούν το θεμέλιο ώστε να διαδραματίσουμε πρωταγωνιστικό ρόλο υποστήριξης της προσπάθειας των πελατών μας για έγκαιρη επιστροφή στην ομαλή οικονομική δραστηριότητα».
Χρήστος Μεγάλου (Τράπεζα Πειραιώς): «Το σχέδιό μας για μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων βρίσκεται σε πορεία ολοκλήρωσης, καθώς πάνω από το 90% των ενεργειών έχουν ήδη υλοποιηθεί. Ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων δανείων βελτιώθηκε καθοριστικά, υποχωρώντας στο 16% στο τέλος Σεπτεμβρίου 2021 από 46% πριν από έξι μήνες. Τον Σεπτέμβριο 2021, ο δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας διαμορφώθηκε στο 16% περίπου, συνέπεια των ενεργειών κεφαλαιακής ενίσχυσης συνολικού ύψους άνω των 3 δισ. ευρώ που υλοποιήθηκαν έγκαιρα και με επιτυχία κατά τη διάρκεια του έτους. Πρόσθετες ενέργειες κεφαλαιακής ενίσχυσης ύψους 0,4 δισ. βρίσκονται σε εξέλιξη και αναμένεται να ολοκληρωθούν στις αρχές του 2022.
Η αξιοποίηση ευκαιριών και η ενίσχυση της αποτελεσματικότητας αποτελούν βασικά σημεία της στρατηγικής μας. Αναλαμβάνουμε νέες πρωτοβουλίες, με στόχο να στηρίξουμε την ενίσχυση της επιχειρηματικής δραστηριότητας, αξιοποιώντας την αύξηση της υγιούς πιστωτικής ζήτησης και τους πόρους του εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Ταυτόχρονα, δίνουμε έμφαση στις δραστηριότητες διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων, τραπεζοασφάλισης και στις υπηρεσίες θεματοφυλακής, όπως και στις εμπορικές ευκαιρίες του ψηφιακού οικοσυστήματος. Ο μετασχηματισμός της Τράπεζας Πειραιώς επιφέρει απτά αποτελέσματα, καθώς υλοποιείται σε χρόνο ρεκόρ, καταδεικνύοντας για άλλη μία φορά την εγγενή δυναμική των τραπεζικών δραστηριοτήτων μας. Οι επιδόσεις σε όλα τα επίπεδα είναι σημαντικές, με ισχυρή παραγωγή εσόδων, συνεχιζόμενη εξοικονόμηση λειτουργικού κόστους και σημαντική μείωση του εξόδου προβλέψεων για δάνεια».
Παύλος Μυλωνάς (Εθνική Τράπεζα): «Η οικονομία ανακάμπτει από την πανδημική κρίση, με πολύ πιο ταχείς ρυθμούς από ό,τι αναμενόταν. Τα αποτελέσματα της ΕΤΕ αντικατοπτρίζουν, τόσο τον αντίκτυπο της ισχυρής ανάκαμψης της οικονομίας, όσο και τις πολυετείς προσπάθειες μετασχηματισμού μας, με απτά αποτελέσματα όσον αφορά τον ισολογισμό, την οργανική κερδοφορία και το πλήρως ανανεωμένο μοντέλο λειτουργίας και εξυπηρέτησης της τράπεζας. Από πλευράς ποιότητας δανειακού χαρτοφυλακίου, αξιοσημείωτη υπήρξε η οργανική μείωση του δείκτη Μη Εξυπηρετούμενων Ανοιγμάτων. Συνολικά, ο δείκτης Μη Εξυπηρετούμενων Ανοιγμάτων στην Ελλάδα, διαμορφώθηκε στο 11,9%, με το υπόλοιπο Μη Εξυπηρετούμενων Ανοιγμάτων να ανέρχεται σε 3,7 δισ. ευρώ και 1,1 δισ. ευρώ, μετά από προβλέψεις.
Τα οργανικά κέρδη της ΕΤΕ για το εννεάμηνο 2021, κατέγραψαν αύξηση κατά 50% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος και διαμορφώθηκαν σε 8% περίπου επί των ενσώματων ιδίων κεφαλαίων. Παράλληλα, στο ίδιο χρονικό διάστημα η καθαρή επέκταση των δανείων προσεγγίζει το 1 δισ. ευρώ - επίδοση που συγκαταλέγεται μεταξύ των καλύτερων, αν όχι η καλύτερη στον τραπεζικό κλάδο, με τις υψηλές εκταμιεύσεις δανείων να αντισταθμίζουν την πρωτοφανή αναχρηματοδότηση από την αγορά ομολόγων. Η μείωση των Μη Εξυπηρετούμενων Ανοιγμάτων, σε συνδυασμό με την ισχυρή κερδοφορία, ώθησε τους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας σε υψηλότερα επίπεδα: στο 17,8% και 19% περίπου σε επίπεδο CET1 και Συνολικού Δείκτη Κεφαλαιακής Επάρκειας αντίστοιχα.
Με τα σημαντικά αποτελέσματα που έχουμε επιτύχει από το πρόγραμμα μετασχηματισμού μας και την αναθεώρηση του μοντέλου λειτουργίας και παροχής υπηρεσιών της ΕΤΕ, συμπεριλαμβανομένης της εντυπωσιακής μετάβασης προς τα ψηφιακά κανάλια, είμαστε σε προνομιακή θέση να στηρίξουμε και να συμβουλέψουμε τους πελάτες μας ως προς την επίτευξη των μελλοντικών τους στόχων, μέσω και του προγράμματος για έργα του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Εθνική 2.0», με την Εθνική Τράπεζα στο πλευρό τους: την τράπεζα πρώτης επιλογής».
