Ροή
Στο πνεύμα των δύο νέων κύριων προτάσεων της Κομισιόν κινούνται τα μέτρα που ήδη εφαρμόζονται στην Ελλάδα για τη στήριξη καταναλωτών και επιχειρήσεων έναντι των συνεπειών της ενεργειακής κρίσης, όπως σημειώνουν πηγές του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Επομένως, δεν βρίσκεται στο τραπέζι η επιβολή πλαφόν στις λιανικές τιμές ρεύματος, αφού το «δίχτυ προστασίας» που έχει δημιουργήσει η κυβέρνηση από τον Σεπτέμβριο συμπεριλαμβάνει την επίδραση που θα είχε ένα τέτοιο μέτρο, ενώ στη χώρα μας ανακτώνται ήδη τα «ουρανοκατέβατα» κέρδη μονάδων ηλεκτροπαραγωγής.
Υπενθυμίζεται ότι οι νέες προτάσεις των Βρυξελλών περιλαμβάνονται στο REPowerEU που ανακοινώθηκε χθες, δηλαδή στο σχέδιο για την απεξάρτηση της Ευρώπης από τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου. Στα ενδεικνυόμενα μέτρα, βασικό «πυλώνα» αποτελεί η δυνατότητα στα κράτη-μέλη για ρύθμιση των τιμών λιανικής της ηλεκτρικής ενέργειας, επιβεβαιώνοντας σχετικό δημοσίευμα του Insider.gr.
Όπως επισημαίνεται στο κείμενο της Κομισιόν για το REPowerEU, η επιβολή πλαφόν μπορεί να καλύψει είτε αποκλειστικά τα ευάλωτα νοικοκυριά, είτε (σε ορισμένες περιπτώσεις) το σύνολο των οικιακών καταναλωτών και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Επίσης, το μέτρο θα πρέπει να παραμείνει σε ισχύ για όσο χρονικό διάστημα παραμένουν σε υψηλά επίπεδα οι τιμές ρεύματος και με έντονη μεταβλητότητα.
«Κόφτης» στις επιβαρύνσεις με τις επιδοτήσεις
Σύμφωνα με πηγές του ΥΠΕΝ, η επιβολή πλαφόν επιδότηση των λογαριασμών ρεύματος (που έχει τεθεί σε εφαρμογή με την έναρξη της ενεργειακής κρίσης) κατʼ ουσίαν επιφέρει το ίδιο αποτέλεσμα με την επιβολή πλαφόν στις τιμές λιανικής, αφού εμμέσως περιορίζει σε ένα ανώτερο όριο τις επιβαρύνσεις που μετακυλίονται στα νοικοκυριά και τις μικρές επιχειρήσεις.
Μάλιστα, το όριο αυτό παραμένει περίπου σταθερό από την έναρξη της κρίσης, καθώς οι επιδοτήσεις αναπροσαρμόζονται σε μηνιαία βάση, ώστε κάθε φορά να απορροφάται περίπου το ίδιο ποσοστό των προσαυξήσεων. Επομένως, η παρέμβαση της κυβέρνησης λειτουργεί με παραπλήσιο τρόπο με την επιβολή πλαφόν, για την επιβολή του οποίου θα χρειάζονταν κρατικά κεφάλαια, στα οποία δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν τα δημόσια οικονομικά.
Ενδεικτική περίπτωση αποτελεί η Γαλλία, όπου για να εφαρμοστεί η ρυθμιζόμενη λιανική τιμή ηλεκτρικής ενέργειας, δρομολογήθηκε ανακεφαλαιοποίηση της EDF ύψους 2,5 δισ. ευρώ. Από τα κεφάλαια αυτά, περίπου 2 δισ. ευρώ καταβλήθηκαν από το γαλλικό κράτος. Χωρίς κρατική «ένεση», οι εταιρείες προμήθειας θα αρχίσουν να «γράφουν» συνεχόμενες ζημίες, απειλώντας κατά συνέπεια τη βιωσιμότητά τους και τη λειτουργία της αγοράς.
Ανάκτηση των «ουρανοκατέβατων» κερδών των ΑΠΕ
Με βάση τα ίδια στελέχη του υπουργείου, η χώρα μας ήδη εφαρμόζει τη δεύτερη βασική νέα πρόταση των Βρυξελλών, η οποία αφορά τη χρηματοδότηση των μέτρων στήριξης μέσω της ανάκτησης των «ουρανοκατέβατων» κερδών (windfall profits), που αποκομίζουν οι υπόλοιπες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής, όσο κινείται σε υψηλά επίπεδα το κόστος των μονάδων αερίου, λόγω του μεγάλου κόστους του καυσίμου.
Όπως επισημαίνουν, για αυτό τον σκοπό «μεταφέρονται» στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης τα έσοδα των ΑΠΕ από τις χονδρεμπορικές αγορές, τα οποία ξεπερνούν τις προβλεπόμενες εισροές των μονάδων με βάση τις Τιμές Αναφοράς που έχουν κατακυρώσει. Όπως είχε γράψει το Insider.gr για την ένταξη της ανάκτησης των «ουρανοκατέβατων» κερδών στα νέα μέτρα της Κομισιόν, το εν λόγω μέτρο δεν μπορεί να διαρκέσει πέραν του Ιουνίου 2022.
Όσον αφορά τα υπόλοιπα νέα μέτρα που περιλαμβάνονται στο σχέδιο, ξεχωρίζει η πρόταση για τη δημιουργία ενός Προσωρινού Πλαισίου αντιμετώπισης της Κρίσης, μέσω του οποίου θα μπορούσαν να επιδοτηθούν οι ενεργοβόρες βιομηχανίες. Επίσης, τα κράτη-μέλη μπορούν να προσφέρουν στήριξη σε επιχειρήσεις που έχουν αυξημένες ανάγκες ρευστότητας λόγω της ενεργειακής κρίσης, καθώς και να προσφέρουν αρωγή σε αγρότες – για παράδειγμα, για την προμήθεια μη συμβατικών λιπασμάτων, το κόστος των οποίων έχει επηρεαστεί δραματικά από την έκρηξη των τιμών αερίου.
