Πρόοδος σε διάφορα «μέτωπα» καταγράφεται στην ωρίμανση του αγωγού φυσικού αερίου EastMed από την εταιρεία IGI Ρoseidon που αποτελεί φορέα υλοποίησης του έργου και στην οποία συμμετέχουν ισομερώς η ΔΕΠΑ και η ιταλική Edison.
Έτσι, πριν από λίγες ημέρες η IGI Ρoseidon προχώρησε σε πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την ανάθεση τμήματος του εξοπλισμού του έργου και πιο συγκεκριμένα για την προμήθεια και εγκατάσταση των τεσσάρων σταθμών αποσυμπίεσης, οι οποίοι πρόκειται να εγκατασταθούν στην Κύπρο, την Κρήτη, τη Μεγαλόπολη και την ηπειρωτική Ελλάδα. Ο εκτιμώμενος προϋπολογισμός του εξοπλισμού ανέρχεται σε 250 εκατ. ευρώ, ενώ στόχος της IGI Ρoseidon είναι από την λόγω διαδικασία να προκύψουν έως 5 υποψήφιοι ανάδοχοι.
Για την κατάρτιση της σχετικής λίστας, η εταιρεία θα λάβει υπόψη της κριτήρια όπως η τεχνική εμπειρία των ενδιαφερομένων, η οικονομική τους επάρκεια, αλλά και η τυχόν ανάπτυξη υποδομών υδρογόνου. Με βάση την αξιολόγηση των εταιρειών που θα εκδηλώσουν ενδιαφέρον, θα δημιουργηθεί η λίστα προεπιλογής, ώστε σε επόμενη φάση οι υποψήφιοι ανάδοχοι να κληθούν να υποβάλουν τις προσφορές τους.
Προχωρημένες συζητήσεις για τις διακινούμενες ποσότητες αερίου
Την ίδια στιγμή, σε εξέλιξη βρίσκονται και οι υπόλοιπες προπαρασκευαστικές υπηρεσίες του έργου, μία από τις σημαντικότερες από τις οποίες είναι οι Μελέτες Εφαρμογής (FEED). Επίσης, έχουν διενεργηθεί λεπτομερής υποθαλάσσια έρευνα και χαρτογράφηση (DMS) σε θαλάσσιες περιοχές της Κρήτης και της Κύπρου, για τη χάραξη της όδευσης του αγωγού.
Παράλληλα όμως με την τεχνική, προχωρά και η περιβαλλοντική «ωρίμανση» της υποδομής, καθώς στα τέλη Μαΐου το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας γνωμοδότησε θετικά για τις Μελέτες Προκαταρκτικού Προσδιορισμού Περιβαλλοντικών Απαιτήσεων (ΠΠΠΑ), γεγονός που ανοίγει τον δρόμο για την εκπόνηση και υποβολή της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ).
Την ίδια στιγμή, η ΔΕΠΑ βρίσκεται σε προχωρημένες συζητήσεις η ΔΕΠΑ Εμπορίας με προμηθευτές από το Ισραήλ και την Αίγυπτο, για εισαγωγή φυσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω του αγωγού. Όπως είναι φυσικό, εξίσου κρίσιμο με την τεχνική προετοιμασία του έργου είναι και η εμπορική του προετοιμασία, δηλαδή η διασφάλιση της συνεργασίας με εταιρείες προμήθειας, οι οποίες θα αξιοποιήσουν την υποδομή για trading καυσίμου.
Ώθηση από την απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο
Όπως έχει αναφέρει η IGI Ρoseidon, έχει ήδη επιβεβαιωθεί τόσο η τεχνική εφικτότητα, όσο και η οικονομική βιωσιμότητα της υποδομής, σε αντίθεση τις αιτιάσεις που έχουν εκφραστεί από υψηλόβαθμα στελέχη της αμερικανικής κυβέρνησης, για «χρονοβόρο και κοστοβόρο έργο». Μάλιστα, η εκτίναξη των τιμών αερίου και οι συγκριτικά πολύ χαμηλότερες τιμές που διαμορφώνονται στην νοτιοανατολική «γειτονιά» της Ευρώπης, ευνοούν έτι περαιτέρω τα οικονομικά του δεδομένα.
Η τρέχουσα συγκυρία δίνει επίσης ώθηση στο έργο και από γεωστρατηγική άποψη, καθώς αποτελεί υποψήφιο «όχημα» για την απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό αέριο, με την ενίσχυση των πηγών τροφοδοσίας της. Ενδεικτικό είναι πως ο EastMed συγκαταλέγεται στις υποδομές αερίου που αναφέρει η Κομισιόν στο RepowerEU, στο πλαίσιο ενίσχυσης της προμήθειας της «Γηραιάς Ηπείρου» με αέριο από χώρες που θα υποκαταστήσουν τη Μόσχα.
Βέβαια, καθώς ο αγωγός διατρέχει περιοχές με σημαντικές γεωπολιτικές εντάσεις, σημαντικές είναι τα διπλωματικά εμπόδια που θα πρέπει να ξεπερασθούν για την υλοποίησή του. Ωστόσο, το γεγονός ότι όλες οι πολιτικές ηγεσίες των εμπλεκόμενων κρατών θεωρούν ότι ο EastMed μπαίνει πλέον για τα καλά «στο παιχνίδι», δημιουργεί αισιοδοξία για άρση αυτών των προσκομμάτων.
Το προφίλ του πρότζεκτ
Υπενθυμίζεται ότι ο αγωγός προωθείται για τη μεταφορά φυσικού αερίου από τα νέα κοιτάσματα στη λεκάνη της Λεβαντίνης (Νοτιοανατολική Μεσόγειος) στις αγορές της Δυτικής Ευρώπης, μέσω της Κύπρου και της Ελλάδας. Με βάση τον σχεδιασμό του, το μεγαλύτερο τμήμα (1.300 χιλιόμετρα) θα είναι υποθαλάσσιο, ενώ θα διέρχεται από περιοχές με βάθος έως 3 χιλιόμετρα. Έτσι, αν κατασκευασθεί, θα αποτελέσει τον μεγαλύτερο και βαθύτερο υποθαλάσσιο αγωγό στον κόσμο.
Παράλληλα, η σχεδιαζόμενη δυναμικότητα του αγωγού θα είναι 10 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως, με δυνατότητα να αυξηθεί στα 16 δισ. κυβικά μέτρα. Επιπλέον, θα δώσει τη δυνατότητα για τροφοδοσία της αγοράς της Κύπρου με φυσικό αέριο κατά 1 δισ. κυβικό μέτρο.
