Με ποσό 6,6 εκατ. ευρώ (2,2 εκατ. ευρώ ετησίως το 2023, 2024 και 2025) θα επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό η παράταση ζωής του ΤΧΣ για μία επιπλέον τριετία, ενώ μόνο για το τρέχον έτος ο επανακαθορισμός της στρατηγικής αποεπένδυσης του Ταμείου από τις ελληνικές συστημικές τράπεζες, θα κοστίσει 2,4 εκατ. ευρώ. Στα κόστη της αποεπένδυσης θα προστεθούν οι εκάστοτε αμοιβές των συμβούλων στρατηγικής αποεπένδυσης και των συμβούλων διάθεσης, οι οποίοι πρέπει να είναι διαφορετικοί στην κάθε απόπειρα εξόδου του ΤΧΣ από τραπεζική του συμμετοχή.
Τα παραπάνω κόστη θα αναληφθούν από τους Έλληνες φορολογούμενους με την προσδοκία το ΤΧΣ να ανακτήσει το μεγαλύτερο δυνατό μέρος από τις ζημίες που έχει σωρεύσει τα προηγούμενα χρόνια από την επένδυσή του στις ελληνικές τράπεζες, αλλά και με την βεβαιότητα ότι η αποεπένδυση θα είναι ζημιογόνα, επιβαρύνοντας αντίστοιχα το δημόσιο χρέος.
Το νομοσχέδιο για τον νέο νόμο του ΤΧΣ ξεκινά να συζητείται σήμερα στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής.
Η «παραδοχή» ότι το ΤΧΣ θα είναι ούτως ή άλλως χαμένο από την επένδυσή του στις ελληνικές τράπεζες αποτυπώνεται στο άρθρο 10 του νομοσχεδίου.
Εάν το ΤΧΣ βγει ζημιωμένο;
Στις διατάξεις του άρθρου περιλαμβάνεται η πρόβλεψη ότι για όλους τους τύπους επενδύσεων (είτε πρόκειται για μείωση της συμμετοχής του ΤΧΣ διά της εν μέρει άσκησης του δικαιώματος προτίμησής του σε αύξηση κεφαλαίου, είτε για συνήθη εκποίηση τραπεζικών μετοχών που έχει στην κατοχή του), η τιμή κτήσης και η τιμή διάθεσης (για την πρώτη και τη δεύτερη περίπτωση, αντίστοιχα) μπορούν να είναι χαμηλότερες από τις πιο πρόσφατες τιμές κτήσης των μετοχών από το Ταμείο ή της τρέχουσας τιμής αγοράς. Διαφαίνεται έτσι ξεκάθαρα ότι το ΤΧΣ μπορεί να βγει ζημιωμένο από τις νέες συναλλαγές που θα πραγματοποιήσει στις συστημικές τράπεζες, αλλά και στην Attica Bank στην οποία βρέθηκε μέτοχος με 63%.
Η διαδικασία αποεπένδυσης ή συμμετοχής σε νέα αύξηση κεφαλαίου των τραπεζών κατά το σχέδιο νόμου θεωρείται ότι συνιστά «επιμελή διαχείριση» της περιουσίας του ΤΧΣ από το ίδιο και ότι, σε περίπτωση που η συγκεκριμένη μορφή αποεπένδυσης αποδειχθεί εν τέλει επιζήμια για την περιουσία του ΤΧΣ, η κίνηση ποινικής διαδικασίας εναντίον των μελών του ΔΣ του ΤΧΣ για οποιαδήποτε παράβλεψη, αβλεψία ή ζημία του δημοσίου είναι δυνατή μόνον εάν το ίδιο το ΤΧΣ αποφασίσει να κινήσει ποινική δίωξη βάσει των σχετικών διατάξεων του ελληνικού Ποινικού Κώδικα (κατ’ έγκληση).
Σημειώνεται ότι με την νέα έννοια της «επιμελούς διαχείρισης» της περιουσίας του δημοσίου για τη στήριξη του τραπεζικού συστήματος που εισάγεται στο ν/σ, ουσιαστικά αναιρείται ένας από τους καταστατικούς σκοπούς της σύστασής του «προς χάριν του δημοσίου συμφέροντος» (αρ. 2 παρ. 1 του νόμου που εξακολουθεί να ισχύει και δεν τροποποιείται με τις νέες διατάξεις).
Εν τω μεταξύ, σύμφωνα με το σχέδιο νόμου, στις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου που θα υλοποιήσουν στο μέλλον οι τράπεζες το ΤΧΣ θα συμμετέχει αποκλειστικά από διαθέσιμα του Ταμείου ή από επανεπένδυση ποσών που προέκυψαν μετά από προηγούμενη διάθεση στοιχείων ενεργητικού του Ταμείου. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι το ΤΧΣ και το Ελληνικό Δημόσιο (ως οιονεί διάδοχος του ΤΧΣ μετά τη λήξη της θητείας του) έχει σήμερα ένα εξαιρετικά περιορισμένο ποσό ώστε να καλύψει το ποσοστό του και να μη ζημιωθεί περαιτέρω στις μελλοντικές αυξήσεις κεφαλαίου των τραπεζών.
Σύμφωνα με τα τελευταία οικονομικά στοιχεία του ΤΧΣ τον Σεπτέμβριο του 2021 τα διαθέσιμα του λογαριασμού ταμειακής διαχείρισης που μπορούν να αξιοποιηθούν άμεσα και ανά πάσα στιγμή από το Ταμείο εφόσον είναι αναγκαία για την εκπλήρωση των σκοπών του ανέρχονται σε 1,037 δισ. ευρώ, ποσό που είναι διαθέσιμο για τις 4 συστημικές τράπεζες και πλέον και για την Attica Bank.
Το εν λόγω μέγεθος οφείλεται στην όλη στρατηγική διαχείρισης που ακολούθησε το Ταμείο από το 2010 και που το έφερε να καταγράφει σήμερα λογιστική ζημία 38,1 δισ. ευρώ (ποσοστό ζημίας 90,5% από την επένδυσή του στις τράπεζες), ποσό που αντιστοιχεί στο 21% του ΑΕΠ του 2021 σε σύνολο κεφαλαίων ύψους 42,1 δισ. που διέθεσε το Ελληνικό Δημόσιο μέσω δανεισμού του από τα ευρωπαϊκά ταμεία (EFSF,ESM).
