Η πανδημία Covid -19 έδωσε ώθηση στην αγορά της Αυτοφροντίδας, με όλες τις κατηγορίες της να γνωρίζουν θεαματική αύξηση ήδη από το πρώτο 5μηνο του 2020, μία πορεία η οποία συνεχίστηκε και το 2021.
Η Αυτοφροντίδα (οι ενέργειες που κάνουν οι άνθρωποι από μόνοι τους για την διατήρηση της υγείας τους, καθώς και την πρόληψη και αντιμετώπιση κάποιας ασθένειας) αποτελεί μία δυναμική τάση τα τελευταία χρόνια, η οποία φαίνεται ότι ισχυροποιήθηκε ακόμη περισσότερο μεσούσης της υγειονομικής κρίσης, αυξάνοντας την κατανάλωση των μη συνταγογραφούμενων προϊόντων (OTC).
Μιλώντας στο Insider, o Πρόεδρος Συνδέσμου Εταιρειών Φαρμάκων Ευρείας Χρήσης (ΕΦΕΧ) & Γενικός Διευθυντής της εταιρείας ΒΙΑΝ του Ομίλου Γιαννακόπουλου, Δημήτρης Μωραΐτης, αναφέρεται -μεταξύ άλλων- στην αλλαγή που επέφερε η υγειονομική κρίση στη νοοτροπία των καταναλωτών και στις νέες προτεραιότητητές τους, στα αποτελέσματα μελετών που αναδεικνύουν το «αποτύπωμα» της Αυτοφροντίδας στην κοινωνία και την οικονομία αλλά και στις προκλήσεις και τους στόχους του Συνδέσμου για το μέλλον.
- Κύριε Μωραΐτη, σε τι «ρυθμούς» κινείται η αγορά φαρμάκων ευρείας χρήσης και ποιες είναι οι προσδοκίες αναφορικά με την εξέλιξη της Αυτοφροντίδας στη χώρα μας;
- Σύμφωνα με τα στοιχεία IQVIA, το 2021 η αγορά των φαρμάκων Ευρείας χρήσης (ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ) διαμορφώνεται στα 215 εκ. ευρώ και σημειώνει αύξηση κατά 5,5% σε σχέση με το 2020. Φυσικά, η αγορά των ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ αποτελεί ένα υποσύνολο της αγοράς των OTC, η οποία γνώρισε αύξηση της τάξης του 8,6% το 2021. Η αύξηση αυτή σηματοδοτεί ότι η Αυτοφροντίδα δεν αποτελεί απλή τάση αλλά επιτακτική ανάγκη. Η πανδημία COVID-19 ήταν η αφορμή για να πάρει ο καταναλωτής την υγεία στα χέρια του. Πλέον, οι προτεραιότητες του Έλληνα καταναλωτή είναι η προσωπική υγιεινή, η ευεξία, να ακολουθεί υγιεινή διατροφή και φυσικά να ενημερώνεται άμεσα για να καλύπτει τις ανάγκες του. Επομένως, οι προσδοκίες μας είναι υψηλές, καθώς η νοοτροπία του καταναλωτή έχει αλλάξει με θετικό πρόσημο μετά την πανδημία COVID-19, αφού αναζητά άμεσα και γρήγορα θεραπείες για ήπιες ασθένειες.
Σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της Αυτοφροντίδας στην Ελλάδα έχει και η Ψηφιοποίηση. Η πανδημία COVID-19 επιτάχυνε την πρόοδο της ψηφιοποίησης της υγειονομικής περίθαλψης και παρείχε το κίνητρο και το σκεπτικό για να μας κάνει να διερευνήσουμε περαιτέρω πώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι διάφορες τεχνολογίες στην υγειονομική περίθαλψη. Η Αυτοφροντίδα θα εξελιχθεί σε Ψηφιακή Αυτοφροντίδα, η οποία θα φέρει περισσότερα οφέλη στην Χώρα μας, από τη μείωση του χρόνου διάγνωσης μέχρι και τη μείωση του κόστους ασθενών και των Συστημάτων Υγείας.
- Πώς διαμορφώνονται τα οικονομικά μεγέθη του κλάδου για τα έτη 2020-2021 και πώς επηρεάστηκαν από την υγειονομική κρίση;
- Ήδη από τις αρχές του 2020, με τη διάγνωση του πρώτου κρούσματος στην Ελλάδα, η υγειονομική κρίση επηρέασε όλους τους τομείς της Εθνικής Υγείας. Τα συστήματα Υγείας αγωνίζονταν να ανταποκριθούν στις ανάγκες που προκάλεσε η πανδημία. Μας ζητήθηκε να μείνουμε στο σπίτι μας και να προσέχουμε τον εαυτό μας. Αυτό οδήγησε σε αύξηση του ενδιαφέροντος για την Αυτοφροντίδα. Λόγω της πανδημίας COVID-19, το 2020 διαμορφώθηκε νέο τοπίο για τον φαρμακευτικό κλάδο. Σε σχέση με το 2019, που αποτελούσε μία κανονική χρονιά, όλες οι κατηγορίες Αυτοφροντίδας γνώρισαν θεαματική αύξηση ήδη από το πρώτο 5μηνο του 2020. Συνολικά η Αγορά της Αυτοφροντίδας αυξήθηκε κατά 8,8% με τα OTC προϊόντα να αυξάνονται κατά 9,6%.
- Ποιο είναι το «αποτύπωμα» της Αυτοφροντίδας σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο και μέσα από ποιες πολιτικές ή πρακτικές μπορούν να ενισχυθούν τα οφέλη;
- Η χρήση των Φαρμάκων Ευρείας Χρήσης είναι σήμερα γενικά αποδεκτή ως σημαντικό μέρος της ιατρικής περίθαλψης. Συμβαδίζει με την αυξανόμενη επιθυμία του καθενός να αναλαμβάνει μεγαλύτερη ευθύνη για τη δική του υγεία. Όταν εφαρμόζεται σωστά, η Αυτοφροντίδα μπορεί επίσης να απαλλάξει από κάποιες δαπάνες τα εθνικά ταμεία ιατρικής περίθαλψης. Σε πρόσφατη έρευνα της AESGP, του Ευρωπαϊκού Συνδέσμου της Φαρμακοβιομηχανίας της Αυτοφροντίδας, προέκυψε ότι 1,2 δισεκατομμύρια περιπτώσεις ήπιων παθήσεων στην Ευρώπη θεραπεύονται κάνοντας σωστή χρήση της υπεύθυνης αυτοφροντίδας, δηλαδή οι ασθενείς θεραπεύτηκαν χωρίς την ανάγκη επιβάρυνσης του ΕΣΥ. Επιπλέον, η αυτοφροντίδα εξοικονομεί 34 δισεκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο για τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης και θα μπορούσε να εξοικονομήσει άλλα 17 δισεκατομμύρια ευρώ εάν υπήρχε το σωστό ρυθμιστικό πλαίσιο και το εφαρμόζαμε με μεγάλη πειθαρχία στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ίδια έρευνα έδειξε ότι για κάθε περίπτωση αυτοφροντίδας εξοικονομούνται 14,14€ για την ευρωπαϊκή οικονομία και 2.18€ για τον Ευρωπαίο πολίτη.
Για τη δική μας χώρα, ο Σύνδεσμός μας πρόσφατα ολοκλήρωσε μια έρευνα σε συνεργασία με την Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας με τίτλο «Τα δυνητικά κοινωνικο-οικονομικά οφέλη από τον εμπλουτισμό του καταλόγου ΜΗΣΥΦΑ κατά το Ευρωπαϊκό πρότυπο στην Ελλάδα». Σκοπός της έρευνας αυτής ήταν να δείξει τα οικονομικά αλλά και κοινωνικά οφέλη για το ΕΣΥ και τον Έλληνα πολίτη από τη μεταφορά συγκεκριμένων δραστικών ουσιών από τη θετική λίστα σε αυτή των ΜΗΣΥΦΑ. Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτές οι δραστικές ουσίες επιλέχτηκαν από ειδική ομάδα φαρμακολόγων, ιατρών και φαρμακοποιών με πρώτο κριτήριο επιλογής τους την ασφάλειά τους και είναι δραστικές που είναι ήδη ΜΗΣΥΦΑ σε τουλάχιστον 5 Ευρωπαϊκές χώρες.
Τα αποτελέσματα της μελέτης είναι πολύ ενθαρρυντικά. Συγκεκριμένα εφόσον μεταφερθούν όλες αυτές οι δραστικές στη λίστα ΜΗΣΥΦΑ το ΕΣΥ θα εξοικονομήσει σχεδόν 567 εκατομμύρια ευρώ. Εφαρμόζοντας την ίδια πρακτική με αυτή της AESGP, κάθε περίπτωση Αυτοφροντίδας δύναται να εξοικονομήσει 13,28 ευρώ για την εθνική οικονομία και 11,66 ευρώ για τον Έλληνα πολίτη. Επομένως, το σύνολο των εφικτών περιπτώσεων Αυτοφροντίδας εξοικονομεί 568 εκ. ευρώ για την Εθνική Οικονομία. Στατιστικά, κάθε 1,00 ευρώ που δαπανάται από τον πολίτη για την Αυτοφροντίδα εξοικονομεί για τα Εθνικά Συστήματα Υγείας 6,70 ευρώ. Επιπλέον, η Αυτοφροντίδα μπορεί να αντικαταστήσει κατά 25% τα μη αναγκαία Ιατρικά Ραντεβού, εξοικονομώντας 1,5 εργατοώρα από τον πολίτη. Βέβαια, σε καμία περίπτωση δεν αντικαθίσταται ο σημαντικός και αναγκαίος ρόλος του Ιατρού. Αντιθέτως, η αντικατάσταση αυτή θα βοηθήσει και τον Ιατρό, καθώς θα εξοικονομείται χρόνος για την επικέντρωσή του σε σοβαρά περιστατικά. Επιπρόσθετα, ο Φαρμακοποιός παίζει εξίσου σημαντικό ρόλο στην ενίσχυση της Αυτοφροντίδας και άρα του κοινωνικο-οικονομικού οφέλους, μέσα από συμβουλές υγείας και περίπλοκες μορφές παρέμβασης για την αντιμετώπιση των εξελισσόμενων αναγκών των ασθενών. Η ενίσχυση της Αυτοφροντίδας αποτελεί ευθύνη και των Φαρμακευτικών Εταιρειών μέσα από την οικοδόμηση συνεργασιών Ιδιωτικού και Δημόσιου τομέα και την απρόσκοπτη παροχή φαρμάκων ευρείας χρήσης. Σε γενικό πλαίσιο, θα πρέπει να συνεχιστούν οι προσπάθειες ενθάρρυνσης της Αυτοφροντίδας των ατόμων, ως το πρώτο βήμα για την υγειονομική περίθαλψη κατά την αντιμετώπιση αυτοδιαχειριζόμενων ζητημάτων υγείας.
- Είναι εκπαιδευμένοι οι Έλληνες καταναλωτές στην ασφαλή χρήση φαρμακευτικών προϊόντων και ποιες οι δράσεις σας με στόχο την ασφάλεια και το μέγιστο όφελος για τους ασθενείς;
- Η εκπαίδευση σε θέματα υγείας διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην ενθάρρυνση υπεύθυνων επιλογών για την υγεία μας. Είναι σημαντικό να καταβάλουμε κάθε προσπάθεια για μια προσέγγιση δια βίου μάθησης για την υγεία του πληθυσμού, δίνοντας έμφαση στον ρόλο του φαρμακοποιού για τη διαχείριση της υγείας μας. Η εκπαίδευση του Έλληνα Καταναλωτή σχετικά με την ασφαλή χρήση Φαρμακευτικών Προϊόντων είναι συνεχής, λόγω των αυξανόμενων και εξελισσόμενων αναγκών και της εισαγωγής νέων Φαρμάκων Ευρείας Χρήσης στην αγορά.
Σημαντικό ρόλο στην εκπαίδευση του πολίτη για την ορθή χρήση Φαρμάκων Ευρείας Χρήσης παίζουν ο Φαρμακοποιός και ο Ιατρός. Ο Φαρμακοποιός διαδραματίζει κορυφαίο ρόλο στην Αυτοφροντίδα και στην αυτοθεραπεία, παρέχοντας κατευθυντήριες οδηγίες στους Έλληνες Πολίτες. Η αποτελεσματική επικοινωνία μεταξύ Φαρμακοποιού και πολίτη, καθώς και η λεπτομερής αξιολόγηση του προβλήματος από την πλευρά του Φαρμακοποιού, είναι ζωτικής σημασίας. Επιπλέον ο Ιατρός είναι αναγκαίος για την παροχή βοήθειας, συμβουλών και πληροφόρησης προς τους πολίτες, σχετικά με την Αυτοφροντίδα και την ορθολογική χρήση των φαρμάκων.
Ο Σύνδεσμός μας ξεκίνησε από το Μάρτιο μια εκστρατεία ενημέρωσης του κοινού για τα οφέλη της αυτοφροντίδας, η οποία πρόσφατα απέκτησε και την αρωγή και υποστήριξη του Υπουργείου Υγείας. Η εκστρατεία αυτή έχει το τίτλο «Με ΦροντίΖΩ ΚΑΛΑ», κάνοντας έτσι ένα λογοπαίγνιο ότι εφόσον ο πολίτης φροντίζει τον εαυτό του εφαρμόζοντας σωστές πρακτικές υπεύθυνης αυτοφροντίδας, ζει και καλά.
Στόχος της εκστρατείας αυτής είναι η ενημέρωση του Έλληνα πολίτη για το πώς μπορεί να προλαμβάνει ασθένειες και να φροντίζει τον εαυτό του όταν δεν υπάρχουν συμπτώματα αλλά και πώς να αντιμετωπίζει ήπια συμπτώματα υγείας όταν αυτά αναπόφευκτα έρθουν. Θέλοντας πάντα να υπηρετούμε τις αξίες της υπεύθυνης αυτοφροντίδας, όλα τα μηνύματά μας συνδέονται άμεσα με τον φαρμακοποιό και το φαρμακείο ως αρχικό σημείο πρωτοβάθμιας φροντίδας, ενδυναμώνοντας με αυτό το τρόπο το expertise του φαρμακοποιού, ο οποίος αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της υπεύθυνης αυτοφροντίδας.
Τα μέσα επικοινωνίας που χρησιμοποιούμε προκειμένου να προωθήσουμε την εκστρατεία αυτή είναι πολλά:
Website: mefrontizwkala.gr όπου ο Έλληνας πολίτης μπορεί να αναζητήσει πληροφορίες σχετικά με διάφορες εποχιακές παθήσεις αλλά και πώς να τις προλαμβάνει.
Social Media posts, στο Facebook & Instagram όπου με απλά λόγια εκπαιδεύουμε τον Έλληνα πολίτη πάνω στην αυτοφροντίδα, και τον οδηγούμε στο website προκειμένου να διαβάσει περισσότερες πληροφορίες.
Youtube Video το οποίο αλλάζει κάθε νέα εποχή του χρόνου.
Αρθρογραφία σε διάφορα μέσα που προωθούν τις σωστές πρακτικές της υπεύθυνης αυτοφροντίδας.
- Ποιες είναι οι προκλήσεις που καλείστε να αντιμετωπίσετε το επόμενο διάστημα, ως Σύνδεσμος και ως κλάδος γενικότερα, και ποιοι είναι οι στόχοι σας για το μέλλον;
- Ο Σύνδεσμος ΕΦΕΧ, με τις 20 Εταιρείες-Μέλη που απαριθμεί, δραστηριοποιείται με στόχο την ανάπτυξη και ανάδειξη της Αυτοφροντίδας σε βασικό αναπτυξιακό μοχλό της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας μέσα από την υπεύθυνη ενημέρωση, την ενδυνάμωση του ρόλου των Επαγγελματιών Υγείας ως σημαντικών συμβούλων υγείας, και τη συνεχή ενίσχυση της προσφοράς ασφαλών, αποτελεσματικών και καινοτόμων φαρμάκων που συμβάλλουν στην υγεία και την ευημερία των πολιτών και της κοινωνίας. Στόχος του ΕΦΕΧ είναι η επίσημη θεσμική αναγνώριση της αυτοφροντίδας από τις Αρχές Υγείας και πιστεύουμε ότι η αρωγή και υποστήριξη της εκστρατείας μας από το Υπουργείο Υγείας αποτελεί ένα πρώτο βήμα προς αυτή τη κατεύθυνση.
Οι προκλήσεις που έχουμε να αντιμετωπίσουμε στο επόμενο διάστημα έρχονται σε ρυθμιστικό επίπεδο από την Ευρώπη και αφορούν τη βιωσιμότητα του κλάδου μας απέναντι σε περιβαλλοντικά θέματα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ήδη επανεξετάζει την Ευρωπαϊκή Φαρμακευτική Νομοθεσία στο σύνολό της και αναμένουμε ποικίλες προκλήσεις προκειμένου να επιτύχουμε τη πλήρη ισορροπία μεταξύ της βιωσιμότητας του πλανήτη μας και αυτής του κλάδου μας.
Επιπλέον, ο Σύνδεσμος ΕΦΕΧ στοχεύει στη διεύρυνση της αγοράς των OTC προϊόντων για την περαιτέρω οικονομική ανάπτυξη. Ταυτόχρονα, προχωρά σε ενέργειες με σκοπό την απλούστευση των ρυθμιστικών και εγκριτικών διαδικασιών για τα OTC προϊόντα, ώστε να ενθαρρύνεται η εισαγωγή νέων OTC προϊόντων προς όφελος των πολιτών. Επιπλέον, η Καμπάνια Αυτοφροντίδας «Με ΦροντίΖΩ ΚΑΛΑ» αποτελεί το εφαλτήριο για τον γενικότερο σκοπό του Συνδέσμου, ο οποίος είναι η ενίσχυση της Αυτοφροντίδας τόσο με απευθείας επικοινωνία και εκπαίδευση στο Ελληνικό Κοινό αλλά και με την παροχή εκπαιδευτικών προγραμμάτων που θα απευθύνονται στους Επαγγελματίες Υγείας και στους Επαγγελματίες της Ελληνικής Φαρμακοβιομηχανίας.
