Τον «κώδωνα κινδύνου» για τη βιωσιμότητα του κλάδου προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, κρούει το σύνολο των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας, προτείνοντας στην κυβέρνηση μία σειρά μέτρων, τα οποία θα πρέπει να τεθούν σε άμεση εφαρμογή ώστε να αποτραπούν οι αρνητικές παρενέργειες που, σε διαφορετική περίπτωση, προδιαγράφονται για την εγχώρια αγορά ηλεκτρισμού.
Οι προτάσεις περιλαμβάνονται σε κοινή επιστολή που απέστειλαν την Παρασκευή, 5 Αυγούστου, ο Ελληνικός Σύνδεσμος Προμηθευτών Ενέργειας (ΕΣΠΕΝ) και ο Ελληνικός Σύνδεσμος Ανεξαρτήτων Εταιρειών Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΣΑΗ), δηλαδή οι δύο φορείς που αντιπροσωπεύουν όλους τους «παίκτες» της εγχώριας αγοράς. Αποδέκτες της επιστολής είναι ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Θόδωρος Σκυλακάκης, και η Γενική Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, Αλεξάνδρα Σδούκου.
Άμεσα μέτρα ζητά και η ΡΑΕ
Η κίνηση των δύο Συνδέσμων έρχεται στον απόηχο πρόσφατης επιστολής της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ) προς το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, στην οποία σύμφωνα με πληροφορίες η ΡΑΕ επισημαίνει ότι οι ιδιαίτερα δυσχερείς συνθήκες που διαμορφώνονται για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, λόγω της κρίσης, απειλούν με «λουκέτα» εταιρείες του κλάδου προμήθειας. Σε αυτό το πλαίσιο, στο ίδιο μήκος κύματος με τους προμηθευτές, η Αρχή υποστηρίζει ότι είναι επιτακτική ανάγκη να ληφθούν άμεσα μέτρα.
Επίσης, η ΡΑΕ κάνει μνεία στην ιδιαίτερα ανησυχητική διόγκωση των ληξιπρόθεσμων οφειλών καταναλωτών προς τις εταιρείες, η οποία μπορεί να αποσταθεροποιήσει την αγορά στο σύνολό της. Μάλιστα, όπως αναφέρεται στην επιστολή, από τα στοιχεία που έχει συγκεντρώσει η ΡΑΕ, προκύπτει ότι τα ληξιπρόθεσμα χρέη ξεπερνούν το 1 δισ. ευρώ.
Άμεση ενεργοποίηση των προκαταβολών
Στην επιστολή τους, οι εισηγήσεις ΕΣΠΕΝ και ΕΣΑΗ κινούνται σε δύο άξονες, ξεκινώντας από μέτρα για την αντιμετώπιση της ταμειακής ασφυξίας που αντιμετωπίζουν. Κι αυτό γιατί η εκτίναξη των χονδρεμπορικών τιμών λόγω της ενεργειακής κρίσης έχει εκτινάξει και τα κεφάλαια κίνησης που χρειάζονται, για να καλύπτουν τις ανάγκες των πελατών τους σε ρεύμα.
Την κατάσταση αυτή επιτείνει το γεγονός ότι έως τώρα οι προμηθευτές λαμβάνουν με καθυστέρηση τα ποσά των επιδοτήσεων από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης (ΤΕΜ). Κάτι που σημαίνει πως για το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί, πρέπει να καλύπτουν με ίδια κεφάλαια τη διαφορά ανάμεσα στο υψηλό χονδρεμπορικό κόστος που πλήρωσαν και τις μειωμένες λιανικές τιμές με τις οποίες χρέωσαν τους πελάτες τους.
Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι πρόσφατη νομοθετική ρύθμιση του ΥΠΕΝ προβλέπει τη δυνατότητα χορήγησης προκαταβολών στους προμηθευτές ρεύματος, ώστε να κλείσει αυτό το «κενό» χρηματοδότησης. Ωστόσο, η εφαρμογή του μέτρου δεν φαίνεται άμεσα στον ορίζοντα, με δεδομένο ότι ακόμη εκκρεμεί η Υπουργική Απόφαση που θα το ενεργοποιήσει.
ΕΣΠΕΝ και ΕΣΑΗ επισημαίνουν πως είναι απαραίτητο οι προκαταβολές να διαμορφωθούν στο 75% των επιδοτήσεων και να καταβάλλονται στις αρχές κάθε μήνα. «Στο σημείο που έχουμε φτάσει, οι Σύνδεσμοί μας πιστεύουν ότι απαιτείται η προκαταβολή να είναι ίση με τουλάχιστον το 75% του εκτιμώμενου ποσού επιδοτήσεων του ΤΕΜ και να καταβάλλεται μέχρι την πέμπτη ημέρα του μήνα Μ που αφορούν οι επιδοτήσεις. Για παράδειγμα, μέχρι τις 5 Σεπτεμβρίου θα πρέπει να καταβληθεί σε κάθε προμηθευτή τουλάχιστον το 75% του εκτιμώμενου ποσού των επιδοτήσεων για τον μήνα Σεπτέμβριο», αναφέρεται στην επιστολή.
Επίσης, οι δύο φορείς ζητούν την άμεση ενεργοποίηση του μέτρου. «Είναι αναγκαίο η έκδοση της σχετικής Υπουργικής Απόφασης να γίνει άμεσα ώστε να ενισχυθεί η ρευστότητα των εταιριών ακόμα και τον μήνα Αύγουστο, μήνας κατά τον οποίο βλέπουμε να διατηρούνται υψηλές τιμές στην διεθνή αγορά ΦΑ επηρεάζοντας προφανώς την ελληνική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου».
Μετακινήσεις πελατών με χρέη
Το θεσμικό πλαίσιο για την απόσυρση των ρητρών αναπροσαρμογής ήρθε να προσθέσει έναν ακόμη «πονοκέφαλο» στις εταιρείες, καθώς προβλέπει πως αν η χρέωση μίας εταιρείας μεταβληθεί κάποιον μήνα, σε σχέση με την προηγούμενη που είχε εφαρμόσει, τότε οι πελάτες της θα μπορούν να αλλάξουν προμηθευτή, χωρίς κανένα περιορισμό ή «πέναλτι».
Όπως έχει γράψει το Insider.gr, ήδη από την ανακοίνωση του πλαισίου, προμηθευτές επισήμαιναν πως το πρόβλημα με την πρόβλεψη αυτή είναι πως δεν περιλαμβάνει καμία προϋπόθεση για την εξόφληση του παρόχου, πριν ένας καταναλωτής αλλάξει προμηθευτή επειδή άλλαξε η χρέωσή του. Κατά συνέπεια, δημιουργεί το έδαφος για την αναζωπύρωση του «ενεργειακού τουρισμού», δηλαδή για τη διόγκωση ενός «κύματος» στρατηγικών κακοπληρωτών που θα μεταβαίνουν από εταιρεία σε εταιρεία με το πρόσχημα της αλλαγής χρέωσης, αφήνοντας ανεξόφλητα χρέη στον προηγούμενο προμηθευτή τους.
Έτσι, ΕΣΠΕΝ και ΕΣΑΗ ζητούν να επικαιροποιηθούν τα σχετικά άρθρα του Κώδικα Προμήθειας, αναφορικά με τον τρόπο μετακίνησης πελατών με χρέη, σε νέο πάροχο. Μάλιστα, επισημαίνουν ότι η επικαιροποίηση θα πρέπει να κινείται προς την κατεύθυνση επανενεργοποίησης της δυνατότητας των προμηθευτών να «κόβουν το ρεύμα» σε πρώην πελάτες τους, αν αυτοί δεν έχουν εξοφλήσει τις οφειλές τους ή δεν καταβάλλουν τις δόσεις με τις οποίες έχουν διακανονίσει τα χρέη τους προς τον παλιό τους πάροχο.
«Σημειώνεται ότι η υποβολή εντολής απενεργοποίησης από τους προμηθευτές είναι το μοναδικό αποτελεσματικό εργαλείο για την είσπραξη των ληξιπρόθεσμων οφειλών των τέως πελατών τους, καθώς η ανάκτηση μέσω της δικαστικής οδού είναι εξαιρετικά χρονοβόρα και ιδιαιτέρως επιβαρυντική για όλα τα μέρη. Η συσσώρευση ληξιπρόθεσμων οφειλών των καταναλωτών και η αύξηση των επισφαλειών έχει καταστεί πλέον απολύτως κρίσιμο πρόβλημα για τον κλάδο, απειλώντας άμεσα τη βιωσιμότητα της επιχειρηματικής δραστηριότητας που σχετίζεται με την προμήθεια ενέργειας», τονίζεται στην επιστολή.
Παροχή κρατικών εγγυήσεων
Για την ενίσχυση της ρευστότητας των επιχειρήσεων, ΕΣΠΕΝ και ΕΣΑΗ ζητούν επίσης από την κυβέρνηση να εξετάσει το ενδεχόμενο παροχής κρατικών εγγυήσεων προς τις εταιρείες προμήθειας, προκειμένου αυτές να εξασφαλίσουν πιστωτικές γραμμές. Όπως επισημαίνεται στην επιστολή, ένα τέτοιο μέτρο θα άμβλυνε τις επιπτώσεις του πολλαπλασιασμού των ποσών των εγγυήσεων που καταθέτουν οι εταιρείες στο Χρηματιστήριο Ενέργειας και τον ΑΔΜΗΕ, λόγω της αύξησης των χονδρεμπορικών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας.
«Θεωρούμε ότι το "Προσωρινό Πλαίσιο Κρίσης" για τις κρατικές ενισχύσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επιτρέπει την άσκηση μιας τέτοιας πολιτικής από την ελληνική κυβέρνηση. Επιπλέον, η διαθεσιμότητα δανείων από το Ταμείο Ανάκαμψης μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά στη δεδομένη συγκυρία», σημειώνουν οι δύο φορείς.
Διακανονισμοί για τις ρυθμιζόμενες χρεώσεις
ΕΣΠΕΝ και ΕΣΑΗ επισημαίνουν επίσης ότι η ΡΑΕ έχει μεριμνήσει για τη λήψη στοιχείων από τους προμηθευτές που αποδεικνύουν την αλματώδη αύξηση τόσο των διακανονισμών όσο και των ληξιπρόθεσμων οφειλών από καταναλωτές που αποχωρούν. «Συνεπώς κατ’ ελάχιστον και ως πρώτο μέτρο αναγνώρισης της χρηματοοικονομικής επιβάρυνσης των προμηθευτών θα μπορούσαν να νομοθετηθούν μέτρα, αντίστοιχα με εκείνα που εφαρμόστηκαν για την ενίσχυση της ρευστότητας στην αγορά ενέργειας και την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας του κορονοϊού», υπογραμμίζουν.
Σύμφωνα με τους Συνδέσμους, αυτά τα μέτρα θα πρέπει να επιτρέπουν αφενός ποσοστό πληρωμής προς τους Διαχειριστές αντίστοιχο αυτού που καταβάλουν οι καταναλωτές στον κάθε προμηθευτή και αφετέρου διάρκεια αποπληρωμής αντίστοιχη της διάρκειας των διακανονισμών που ο κάθε προμηθευτής προσφέρει προς τους καταναλωτές του.
