Ραγδαία μείωση στις προβλέψεις που σχηματίζουν οι τράπεζες για επισφάλειες έχει φέρει η δραστική μείωση των κόκκινων δανείων (ο δείκτης NPE υποχώρησε στο 6,8% στο τέλος Ιουνίου 2022), απελευθερώνοντας κεφάλαια που πλέον το τραπεζικό σύστημα μπορεί να διοχετεύσει στη χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας.
Παρά το γεγονός ότι από την έναρξη της προσπάθειας των τραπεζών να μειώσουν δραστικά τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματά τους με τη βοήθεια του «Ηρακλή», οι εξωτερικές συνθήκες δεν ήταν ευνοϊκές, αλλά αντιθέτως πρωτόγνωρα δύσκολες (αρχής γενομένης με το ξέσπασμα της πανδημίας και στη συνέχεια με τον πόλεμο στην Ουκρανία και την ενεργειακή και πληθωριστική κρίση), οι τράπεζες κατάφεραν να μειώσουν κατακόρυφα τις προβλέψεις τους και το κόστος του πιστωτικού κινδύνου.
Έτσι, αν και παραμένουν συντηρητικές για μελλοντικούς κινδύνους, οι τέσσερις συστημικές τράπεζες, στο πρώτο εξάμηνο του 2022, δέσμευσαν κεφάλαια 422,8 εκατ. ευρώ για προβλέψεις έναντι επισφαλειών. Σημειώνεται ότι στο σύνολο του 2020 που ήταν η πρώτη χρονιά των τιτλοποιήσεων μέσω του «Ηρακλή» και συνέπεσε με το ξέσπασμα της πανδημικής κρίσης, το αντίστοιχο ποσό για προβλέψεις – δηλαδή «παρκαρισμένα» κεφάλαια που έλειψαν από την πραγματική οικονομία – είχε ανέλθει σε 5,6 δισ. ευρώ.
Συγκεκριμένα, το 2020 είχαν σχηματιστεί προβλέψεις για τον πιστωτικό κίνδυνο συνολικού ύψους 5,6 δισ. ευρώ, έναντι 2,7 δισ. ευρώ το 2019. Από αυτές, 1 δισ. ευρώ αντανακλούσε την ενσωμάτωση των δυσμενέστερων μακροοικονομικών προβλέψεων εξαιτίας της πανδημίας στα υποδείγματα των τραπεζών για τον υπολογισμό ζημιών απομείωσης, 1,5 δισ. ευρώ σχετιζόταν με την πώληση του πρώτου μεγάλου χαρτοφυλακίου μη εξυπηρετούμενων δανείων (από τη Eurobank) αξιοποιώντας το Σχήμα Προστασίας Στοιχείων Ενεργητικού «Ηρακλής» και 3,1 δισ. ευρώ αποτελούσαν γενικές και ειδικές προβλέψεις για τον πιστωτικό κίνδυνο.
Σύμφωνα με τις παρουσιάσεις αποτελεσμάτων β΄ τριμήνου (και σύνολο α΄ εξαμήνου) που έκαναν πρόσφατα οι τέσσερις συστημικές τράπεζες, προκύπτουν τα εξής για την παράλληλη μείωση προβλέψεων και κόκκινων δανείων:
Eurobank
Οι προβλέψεις επισφαλών απαιτήσεων διαμορφώθηκαν σε 126 εκατ. ευρώ και αντιστοιχούσαν σε 64 μονάδες βάσης επί των μέσων χορηγήσεων το α΄ εξάμηνο 2022.
Ο δείκτης των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων μειώθηκε σε 5,9% στο τέλος Ιουνίου 2022, με τα συνολικά NPEs να υποχωρούν στα 2,5 δισ. ευρώ ή 0,7δισ. μετά από προβλέψεις. Ο σχηματισμός των NPEs ήταν αρνητικός κατά 6 εκατ. το α΄ εξάμηνο 2022. Η κάλυψη των NPEs από τις σωρευτικές προβλέψεις αυξήθηκε από 63,3% το α΄ εξάμηνο 2021 σε 71,5%.
Εθνική Τράπεζα
Οι προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις διαμορφώθηκαν σε 96 εκατ. ευρώ το α’ εξάμηνο 2022, ήτοι 66 μ.β. επί του μέσου όρου δανείων μετά από προβλέψεις, ενισχύοντας το δείκτη κάλυψης μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (ΜΕΑ) από σωρευμένες προβλέψεις κατά περίπου 320 μ.β. σε σχέση με το τέλος του 2021.
Η μείωση των ΜΕΑ διατηρήθηκε κατά το β’ τρίμηνο 2022, με τα ΜΕΑ στην Ελλάδα να μειώνονται κατά 0,1 δισ. σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, σε 1,9 δισ. ευρώ.
Ο δείκτης ΜΕΑ στην Ελλάδα μειώθηκε περαιτέρω κατά περίπου 40μ.β. σε τριμηνιαία βάση, σε 6,1% το B’ τρίμηνο 2022, με τον δείκτη κάλυψης ΜΕΑ από σωρευμένες προβλέψεις να ανέρχεται σε 80,8%, υψηλότερος κατά 320 μ.β. περίπου από το τέλος του 2021.
Alpha Bank
Το κόστος πιστωτικού κινδύνου για το α’ εξάμηνο 2022, μη συμπεριλαμβανομένων των συναλλαγών ΜΕΑ, ανήλθε σε 75 μονάδες βάσης, κατ’ εφαρμογήν του στόχου που είχε τεθεί για το 2022.
Σε οργανικό επίπεδο, το κόστος πιστωτικού κινδύνου ανήλθε σε 75,2 εκατ., αυξημένο από 35,6 εκατ. ευρώ το α΄ τρίμηνο 2022, ως αποτέλεσμα ενεργειών για τον περιορισμό των πιθανών ροών ΜΕΑ, εν όψει ενδεχόμενης μακροοικονομικής επιδείνωσης. Μη λαμβανομένων υπόψη των Zημιών απομείωσης που αφορούν σε συναλλαγές χαρτοφυλακίων ΜΕΑ, το κόστος πιστωτικού κινδύνου ως ποσοστό των χορηγήσεων μετά από προβλέψεις διαμορφώθηκε το β΄ τρίμηνο σε 94 μονάδες βάσης (συμπεριλαμβανομένων των εξόδων διαχείρισης) έναντι 54 μονάδων βάσης το προηγούμενο τρίμηνο, ως αποτέλεσμα των ενεργειών διαχείρισης καθυστερήσεων λόγω της αυξημένης αβεβαιότητας.
Λαμβάνοντας υπόψη την επίπτωση των συναλλαγών, το κόστος πιστωτικού κινδύνου διαμορφώθηκε σε 293 μονάδες βάσης το β΄ τρίμηνο έναντι 115 το προηγούμενο τρίμηνο, εκ των οποίων, 199 μονάδες βάσης σχετίζονται με συναλλαγές ΜΕΑ.
Στο τέλος Ιουνίου 2022, τα μη Εξυπηρετούμενα Ανοίγματα σε επίπεδο Ομίλου μειώθηκαν σε 3,2 δισ. από 4,9 δισ. ευρώ το α΄ τρίμηνο, λόγω της αναταξινόμησης της περιμέτρου των χαρτοφυλακίων ΜΕΑ που σχετίζονται με τις συναλλαγές «Hermes», «Solar», «Leasing» και «Light», στα «Στοιχεία Ενεργητικού προς Πώληση» ύψους 1,6 δισ. ευρώ. Ως αποτέλεσμα, ο Δείκτης Μη Εξυπηρετούμενων Ανοιγμάτων σε επίπεδο Ομίλου μειώθηκε σε μονοψήφιο ποσοστό 8,2%.
Τράπεζα Πειραιώς
Το β΄ τρίμηνο 2022 οι οργανικές προβλέψεις δανείων διαμορφώθηκαν σε 46 εκατ. ευρώ από 44 εκατ. ευρώ το προηγούμενο τρίμηνο, λόγω της μεγάλης μείωσης των NPE το 2021, καθώς και της σημαντικής βελτίωσης νέων εισροών σε ΝPE. Η Τράπεζα είχε απομειώσεις ύψους 117 εκατ. το β΄ τρίμηνο 2022 που σχετίζονται με όλες τις εναπομένουσες προβλέψεις αναφορικά με το χαρτοφυλάκιο ΝPΕ Sunrise 3, το χαρτοφυλάκιο Solar, καθώς και με άλλες προσαρμογές.
Το οργανικό κόστος κινδύνου επί των καθαρών δανείων παρέμεινε σε χαμηλό επίπεδο για ακόμα ένα τρίμηνο, στις 52 μ.β. κατά το β΄ τρίμηνο 2022, από 73μ.β. ένα χρόνο πριν.
Το απόθεμα των NPE μειώθηκε στα 3,4 δισ. ευρώ στο τέλος Ιουνίου 2022, -1,3 δισ. σε τριμηνιαία βάση, ενώ ήταν σημαντικά χαμηλότερο σε σχέση με έναν χρόνο πριν (9 δισ. ευρώ). Ο δείκτης NPE υποχώρησε στο 9,1% από 12,6% στο προηγούμενο τρίμηνο, σημαντικά χαμηλότερος από 24,6% τον Ιούνιο του 2021, κυρίως λόγω των τιτλοποιήσεων NPE με υπαγωγή στο πρόγραμμα «Ηρακλής».
Συγκεκριμένα, το 2020 σχηματίστηκαν προβλέψεις για τον πιστωτικό κίνδυνο συνολικού ύψους 5,6 δισ. ευρώ, έναντι 2,7 δισ. ευρώ το 2019. Από αυτές, 1 δισ. ευρώ αντανακλά την ενσωμάτωση των δυσμενέστερων μακροοικονομικών προβλέψεων εξαιτίας της πανδημίας στα υποδείγματα των τραπεζών για τον υπολογισμό ζημιών απομείωσης, 1,5 δισ. ευρώ σχετίζεται με την πώληση μεγάλου χαρτοφυλακίου ΜΕΔ από μια σημαντική τράπεζα αξιοποιώντας το Σχήμα Προστασίας Στοιχείων Ενεργητικού και 3,1 δισ. ευρώ αποτελούν γενικές και ειδικές προβλέψεις για τον πιστωτικό κίνδυνο.
